ADLİ MUHASEBE VE ADLİ MUHASEBECİLİK MESLEĞİNE GENEL BİR BAKIŞ

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 58 - 73, 02.08.2019

Cevdet Kızıl , Vedat Akman , Burak Yılmaz

https://doi.org/10.18221/bujss.560774

Cited By: 3

Öz

Günümüzde giderek daha
karmaşık duruma gelen hile ve yolsuzluklar karşısında denetim mesleği de
kurumsallaşma ile uzmanlaşmanın etkisiyle değişime girmiştir ve belirtilen
süreçte gerçekleşen en önemli gelişmelerden biri adli muhasebe ve adli
muhasebecilik mesleğinin ortaya çıkmasıdır. Adli muhasebe, dünyada son otuz
senede yoğun bir şekilde uygulanmaya başlanan, muhasebe, denetim, hukuk,
araştırmacılık ve bunun gibi birçok alanla alakalı konuları kapsayarak
mahkemelere intikal etmiş hukuki durumların açığa çıkarılması ile ilgilenen,
aynı zamanda hile ve yolsuzluk gibi problemlerin belirlenmesi, engellenmesi ve
çözümüyle de alakalı yeni bir alandır. Son senelerde, Dünya’da sıkça uygulanmaya
başlanan adli muhasebe; adli problemlerde muhasebeden, denetimden ve araştırma
yetkinliklerinden yararlanmayı ifade etmektedir. Mahkeme veya hukuki amaçlar
için yapılan bu uzman muhasebeci çalışmalarında maksat, avukatlar ile
muhasebeciler arasındaki bilgi alışverişine yardımcı olmaktır. Adli muhasebe;
öncelikle muhasebe, denetim ve hukuk olmakla birlikte matematik, istatistik,
psikoloji ve bilgi teknolojileri gibi birçok bilim dalında bilgi ve yetkinlik
sahibi olmayı gerektirdiğinden hile ve yolsuzluklar ile mücadele etmede önemli
bir araçtır. Adli muhasebeciler uyuşmazlıkların çözümünde hakimlere yardım
etmelerinin yanında, hile ve suçların önüne geçmek için önlemlerin alınması ve
bu amaca yönelik sistemlerin oluşturulmasında da faaliyet göstermektedir. Bu çalışmasının
hedefi, adli muhasebecilik mesleği hakkında bilgi vermek, tarihi gelişimi ve
ortaya çıkış sebeplerini açıklamak, işlem süreci ve faaliyet konularını
belirtmek ve adli muhasebecilik mesleğinin genel özellikleri, görev kapsamı,
adli muhasebecilerin bilgi sahibi olması gereken konuları ve nasıl meslek
mensubu olunduğuyla ilgili gerekli bilgileri vererek açıklamalarda bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe, Adli Muhasebe, Adli Muhasebecilik, Denetim, Hukuk

Kaynakça

• Akal, C. (2014). “Adli Muhasebe ve Adli Muhasebecilik Mesleğinin Ne Olduğu, Denetim Sektöründe Farkındalığı ve Geliştirilmesine Yönelik Öneriler Üzerine Bir Değerlendirme”, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Akyel, N. (2009). “Adli Muhasebecilik ve Türkiye’de Uygulanabilmesi İçin Altyapı Bileşenlerinin Mevcut Durumu, Değerlendirilmesi ve Öneriler”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Altınsoy, M. (2011). “Adli Muhasebecilik ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Balcı, M. (2014). “Adli Muhasebe, Uygulamaları ve Günümüzdeki Durumu”, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Bekçioğlu, S. vd. (2013). “İşletmelerde Hile ve Yolsuzlukların Önlenmesinde Farklı Bir Yaklaşım: Adli Muhasebe”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz 2013, ss.1-16.
• Coşkun, A. (2013). “Adli Muhasebede Farkındalık: Türkiye’deki Bağımsız Denetim Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Çabuk, A. ve Yücel, E. (2012). “Adli Muhasebecilik Mesleği ve Türkiye’de Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 56, ss.67-84.
• Çoban, Y. (2013). “Adli Muhasebede Uzman Tanıklık Mesleği: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Develioğlu, K. (2015). “Adli Muhasebe ve Uygulamaları”, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Elitaş, B. L. (2012). “Seçilmiş Örneklerle Adli Muhasebe Eğitimi ve Türkiye İçin Bir Değerlendirme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz 2012, ss.153-172.
• Erkan, A. (2016). “Muhasebeci ve Hukukçuların Bakış Açısından Adli Muhasebenin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Gülten, S. (2010). “Adli Muhasebe Kavramı ve Adli Müşavirlik Mesleği”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 68, Sayı: 2010/3, ss.311-320.
• Işıldak, T. (2018). “Muhasebe Meslek Mensupları Açısından Muhasebe Hata ve Hilelerinin Ortaya Çıkarılmasında Adli Muhasebecilik Mesleğinin Önemine Yönelik Bir Araştırma”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Karacan, S. (2012). “Hukuk ile Muhasebenin Kesişme Noktası: Adli Muhasebe”, International Journal of Economic and Administrative Studies, Yıl: 4, Sayı: 8, ss.106-128.
• Kaya, Z. (2013). “Adli Muhasebecilik Kavramı Farkındalığı: Türkiye’de Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Kılıçbey, E. (2017). “Muhasebe Meslek Mensuplarının Adli Muhasebeciliğe Yönelik Algılarının Farklı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi: Kars, Ardahan ve Iğdır Örneği”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Kızıl, A. ve Kızıl C. (2007). "Accounting: Financial, Cost, Managerial". Bahar Yayınevi.
• Kızıl, C., Akman, V., Okkaya, D. (2016). "Adli Muhasebe Kavramının Önemi ve Farkındalık Düzeyi: Yalova Üniversitesi Öğrencileri ile bir SMMM Meslek Mensubu Üzerinde İki Yönlü Uygulama", ("The Importance and Awareness Level of Forensic Accounting Concept: A Bilateral Implementation on Yalova University Students and a CPA Member of Profession"), Global Business Research Symposium, 1st Doctoral Conference, 14 Haziran 2016, Beykent Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• Kızıl, C., Çelik, İ. E., Akman, V., Şener, S. (2016). "Yaratıcı Muhasebe Yöntemleri ve Finansal Bilgilerin Manipülasyonu: Profesyonel Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Örnek Bir Uygulama", Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1, ss.1-18.
• Kızıl, C., Doğan, E. (2017). "Audit Techniques for Protecting against Cyber Attacks: A Bilateral Approach of Case Studies and Interview" in "Societal Complexity, Data Mining and Gaming; State-of-the-Art 2017", Dorien DeTombe, Gerhard-Wilhelm Weber and Semih Kuter (Eds.), Amsterdam Europe: Greenhill & Waterfront, ss.125-135.
• Kızıl, C., Kaşbaşı, B. (2018). "Accounting Scandals and Eye-Catching Frauds: USA-Japan Comparison by Considering the Role of Auditing", Journal of Asian Research (JAR), Vol. 2, No: 3, ss.123-138, http://dx.doi.org/10.22158/jar.v2n3p123
• Kurt, A. (2013). “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Perspektifinde Adli Muhasebecilik Mesleğine Bakış”, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Kurt, G. ve Açma, T. (2009). “Adli Muhasebecilik Mesleği ve Adli Muhasebeci Olabilme Sürecinin Türkiye’deki ve Amerika’daki Yasal Düzenlemeler Açısından Karşılaştırılması”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl: 2009, Sayı: 2, ss.160-178.
• Pala, F. (2011). “Adli Muhasebe Mesleği ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Pazarçeviren, S. Y. (2005). “Adli Muhasebecilik Mesleği”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 1, Sayı: 2, ss.1-19.
• Pehlivan, A. (2010). “Adli Muhasebe Eğitimi ve Türkiye’de Adli Muhasebe Eğitiminin Geliştirilmesine Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Saçaklı, Y. (2011). “Adli Muhasebecilik Perspektifinde Türkiye’deki Üniversitelerde Muhasebe Denetimi Eğitimi ve Öneriler”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Şahin, B. (2011). “Adli Muhasebecilik Mesleği ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Açısından İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Uğurlu, Y. (2013). “Adli Muhasebe Mesleğinde Mahkemeye Yönelik Uygulamalar ve Bir Araştırma”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Vural, H. (2010). “Kara Para Aklama Suçu ile Mücadelede Adli Muhasebecilik Mesleği”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Yücel, E. (2011). “Adli Muhasebecilik Mesleği ve Türkiye’deki Gelişme Potansiyeline Yönelik Bir Araştırma”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.