COVID-19 DÖNEMİ UZAKTAN ÇALIŞMANIN İŞ VE ÖZEL YAŞAMA YANSIMALARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 2, 94 - 109, 31.12.2021

Zehra Nuray Nişancı , Aslı Usta

https://doi.org/10.18221/bujss.1003068

Cited By: 2

Öz

COVID-19 isimli yeni tip koronavirüs, 2019 yılı sonunda Çin’den tüm dünyaya hızla yayılmıştır. Salgın olarak ilan edilen hastalığın, solunum yolu ile kolayca bulaşabilir olması sebebiyle “sosyal mesafe” kavramı önem kazanmıştır. Çalışma hayatında işin sürdürülebilirliği, sosyal mesafeli çalışmaya olanak sağlayan uzaktan çalışma modeli ile sağlanabilmiştir. Uzaktan çalışmanın, COVID-19 döneminde sadece “evden çalışma” halini alması sebebiyle, çalışanların iş ve özel hayatları etkilenmiştir. Bu çalışmanın amacı; COVID-19 döneminde uzaktan çalışmanın, iş ve özel yaşama yansımalarını, çalışanların görüşlerini de içeren araştırmalardan yararlanarak ortaya koymaktır. Çalışmada literatür tarama yöntemi tercih edilmiştir. Tarama sonuçlarına göre uzaktan çalışmanın iş ve özel hayata olumlu olumsuz yansımaları bulunmaktadır. Bazı çalışmalara göre uzaktan çalışma, özel hayatta iş yükünü arttırmakta, iş ve özel hayat sınırlarını belirsizleştirmekte, bireye yalnızlık hissettirmektedir. Sürekli ulaşılabilir olmak, çalışanların kaliteli bir yaşam sürememesi ile sonuçlanmaktadır. Ancak bazı çalışmalarda, uzaktan çalışmanın iş yaşam dengesi ve yaşam kalitesine olumlu katkılarının olduğu ifade edilmektedir ki, bu konuda araştırma sonuçlarının birbiri ile çeliştiği söylenebilir. Uzaktan çalışma, iş yaşamını da etkilemektedir. Uzaktan çalışma, iyi yönetildiğinde iş tatmini, motivasyon, bağlılık, üretkenlik ve performansın olumlu etkilendiği, devamsızlık ve iş gücü devir oranında düşüşler yaşandığı ifade edilmektedir. Çalışanlar, uzaktan çalışma ile rol çatışmalarını daha az stres yaşayarak çözebilmekte, yaşam ile iş alanlarını başarılı bir biçimde entegre edebilmekte, tatmin edici boyutta bir yaşam kalitesine sahip olabilme fırsatı yakalayabilmektedirler. Ancak araştırmaların iş ve özel yaşama etkisi cinsiyete göre de farklılıklar göstermektedir. Çalışan kadınların erkeklere oranla evde iş yükünün arttığı, evden çalışan babalar tarafından çocuk bakımı ve ev işinin normal zamana kıyasla daha çok yapıldığı da anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, uzaktan çalışma, esnek çalışma, iş yaşamı, özel yaşam

AN EVALUATION OF THE REFLECTIONS OF REMOTE WORKING ON WORK AND PRIVATE LIFE DURING THE COVID-19 PERIOD

Öz

The new type of coronavirus named COVID-19 spread rapidly from China to the whole world at the end of 2019. The concept of "social distance" has gained importance because the disease, which has been declared as an epidemic, can easily be transmitted through the respiratory tract. Sustainability of work in working life has been achieved with the remote working model that allows working with social distance. Work and private lives of employees have been affected, as remote work has become only “working from home” during the COVID-19 period. The aim of this study is to reveal the reflections of remote working in the period of COVID-19, on work and private life, by making use of researches including the opinions of employees. In the study, literature review method was preferred. According to the results of the survey, remote working has positive and negative reflections on business and private life. According to some studies, remote working increases the workload in private life, blurs the boundaries of work and private life, and makes the individual feel lonely. Being constantly accessible leads to a poor quality of life for employess. On the other hand, in some studies, it is stated that remote work has positive contributions to work-life balance and quality of life, and it can be said that research results contradict each other. Remote work also affects business life. It is stated that when remote work is managed well, job satisfaction, motivation, commitment, productivity and performance are positively affected; and there is a decrease in absenteeism and turnover rate. By working remotely, employees can resolve role conflicts with less stress, successfully integrate their life and work areas, and have the opportunity to have a satisfactory quality of life. However, the effects of studies on work and private life also show differences according to gender. It is also understood that working women have an increased workload at home compared to men, and fathers working from home do more childcare and housework than usual.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, remote working, flexible working, work life, private life

Kaynakça

• Agostoni, L. (2020). Remote working: Advices to reduce risks and boost productivity. Iason Research Paper Series, (28), 1-8. http://www.iasonltd.com/research Erişim Tarihi: 25.04.2021
• Ahuja, M., Chudoba, K. M., George, J. F., Kacmar, C., McKnight, H. (2002, January). Overworked and isolated? Predicting the effect of work-family conflict, autonomy, and workload on organizational commitment and turnover of virtual workers. In Proceedings of the 35th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, 3586-3593, IEEE. https://doi.org/10.1109/HICSS.2002.994454
• Allen, K. K. (2021). Job satisfaction of remote technology employees seeking work/life balance (doctoral dissertation). Vanderbilt University.
• Akbaş, Ö. Z ve Dursun, C. (2020). Koronavirüs (COVID-19) pandemisi sürecinde özel alanına kamusal alanı sığdıran çalışan anneler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 78-94.
• Akbaş Tuna, A. ve Türkmendağ, Z. (2020). COVID-19 pandemi döneminde uzaktan çalışma uygulamaları ve çalışma motivasyonunu etkileyen faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 3246-3260. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.1037
• Akça, M. ve Tepe Küçükoğlu, M. (2020). COVID-19 ve iş yaşamına etkileri: Evden çalışma. Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives, 8(1), 71–81.
• Akkuş, M. S. (2020). Koronavirüs ve COVID-19. Aksaray University Journal Of Medical Sciences, 1(2), 8-12.
• Alpago, H. (2020). Covid 19 ve Karantina Ekonomisi, Zeren. D, ve Yılmaz. O (Eds.), Covid 19 sürecinde üretim, yönetim ve pazarlama (1-26). Gazi Kitap Evi.
• Alparslan, A., Polatcı, S., Yastıoğlu, S. (2021). COVID-19 pandemisinin akademisyenliğe yabancılaşmaya etkisi üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 312-338. https://doi.org/10.30798/makuiibf.805133
• Anderson, R. M., Heesterbeek, H., Klinkenberg, D., Hollingsworth, T. D. (2020). How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic?. The Lancet, 395 (10228), 931-934. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30567-5
• Apgar, M. (1998). The alternative workplace: Changing where and how people work. Harvard Business Review, 76(3), 121-137.
• Arslan, İ. ve Karagül, S. (2020). Küresel bir tehdit (COVID-19 salgını) ve değişime yolculuk. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 1-36. http://doi.org/10.32739/uskudarsbd.6.10.67
• Austin-Egole, I. S., Iheriohanma, E. B. J., Nwokorie, C. (2020). Flexible working arrangements and organizational performance: An overview. IOSR Journal of Humanities and Social Science (IOSR-JHSS), 25(5), 50-59. https://www.iosrjournals.org/iosr-jhss/papers/Vol.%2025%20Issue5/Series-6/D2505065059.pdf Erişim Tarihi: 17.04.2021
• Avcı, A. (2021). COVID-19 sürecinde dönüşümsel liderlik ve şirketlerin verimlilik uygulamaları. International Academic Social Resources Journal Open Access Refereed E-Journal & Indexed,6(24), 586-594.
• Avcı, A. (2021). COVID-19 ve Ceo’ların stratejisi: Uzaktan çalışma. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(37), 212-216. http://dx.doi.org/10.31589/JOSHAS.523
• Aydın Göktepe, E. (2020). Kriz döneminde iş sürdürülebilirliğine yönelik yönetim uygulamaları; COVID-19 pandemi araştırması. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(26), 630-638. http://dx.doi.org/10.31589/JOSHAS.311
• Aytekin, A., Özköse, H., Temli, M., (2021). COVID-19 Pandemi Nedeniyle Yerel Yönetimlerde Dijital Dönüşümden Kaynaklanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Bartın İli Örneği, (Proje No. 120K659). TÜBİTAK, COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri Bulgular, Sonuçlar ve Öneriler, 102. https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/20689/covid_19_ve_toplum_salginin_sosyal_beseri_ve_ekonomik_etkileri_sorunlar_ve_cozumler.pdf Erişim Tarihi: 26.05.2021
• Baldwin, R. and Mauro, B.W. (2020). Economics in the time of COVID-19. Baldwin, R. & di Mauro, B. W (Eds.), A VoxEU. org Book, Centre for Economic Policy Research, London. 1-30. https://voxeu.org/content/economics-time-covid-19 Erişim Tarihi: 26.04.2021
• Bayazıt, M. ve Özalp Türetgen İ., (2021). COVID-19 pandemisinin gölgesinde mecburi evden çalışma düzeninin çalışanların iş-ev çatışmaları ve sağlıklarına etkisi: Boylamsal bir araştırma, (Proje No. 120K365). TÜBİTAK, COVID-19 ve Toplum: Salgının Sosyal, Beşeri ve Ekonomik Etkileri Bulgular, Sonuçlar ve Öneriler, 71. https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/20689/covid_19_ve_toplum_salginin_sosyal_beseri_ve_ekonomik_etkileri_sorunlar_ve_cozumler.pdf Erişim Tarihi: 26.05.2021
• Bilginoğlu, E., (2021). COVID-19 pandemisi sırasında uzaktan çalışmanın artan önemi: Bilinen yanlışlar ve doğruları. Çalışma ve Toplum Dergisi, 69(2), 1099-1146.
• Bulut, S. and Maimaiti, R. (2021). Remote working in the period of the COVID-19. Journal of Psychological Research, 3(1), 61-65. https://doi.org/10.30564/jpr.v3i1.2898
• Bulińska-Stangrecka, H. and Bagieńska, A. (2021). The role of employee relations in shaping job satisfaction as an element promoting positive mental health at work in the era of COVID-19. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(4), 1903. https://doi.org/10.3390/ijerph18041903 Chamberlain, A., (2021). 5 trends reshaping how we work after COVID-19. Glassdoor Workplace Trends 2021. https://www.glassdoor.com/research/2021-workplace-trends/ Erişim Tarihi: 12.05.2021
• Chen Y. and Fulmer, I. (2017). Fine-tuning what we know about employees’ experience with flexible work arrangements and their job attitudes. Human Resource Management, 57(1), 1–15. https://doi.org/10.1002/hrm.21849
• Chung, H., Birkett, H., Forbes, S., Seo. H. (2021). COVID-19, Flexible working, and implications for gender equality in the United Kingdom. Gender & Society, 35(2), 218-232. https://doi.org/10.1177/08912432211001304
• Couch, D.L., O'Sullivan, B., Malatzky, C. (2021). What COVID‐19 could mean for the future of “work from home”: The provocations of three women in the academy. Gender Work Organ. 28(S1), 266–275. https://doi.org/10.1111/gwao.12548
• Çatalkaya, U. D. (2021, Şubat). Çalışma saatleri dışında zihniniz halen iş ile mi meşgul? Özel yaşam ile iş yaşamı arasındaki sınırların bulanıklaşması ve “ulaşılabilir olmama hakkı” üzerine. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Bülteni. https://law.khas.edu.tr/tr/ozel-yasam-ile-yasami-arasindaki-sinirlarin-bulaniklasmasi-ve-ulasilabilir-olmama-hakki-uzerine . Erişim Tarihi: 26.04.2021
• Çelenk, H. ve Atmaca, M. (2010). Esnek çalışmanın iş gücü maliyetlerine ve rekabet gücüne etkisi: Tekstil sektöründe bir uygulama. Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 183-202.
• Çöl, M. ve Güneş, G. (2020). Covıd-19 salgınına genel bir bakış. O. Memikoğlu, ve V. Genç (Eds.), Covid-19 (1-8). Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Deloitte Türkiye (2020a, Mart). COVID-19: Çalışanlara ve çalışma hayatına olası etkileri. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/human-capital/covid-19-calisanlara-ve-calisma-hayatina-olasi-etkileri.pdf Erişim Tarihi: 15.04.2021
• Deloitte, (2020b). Covid 19 işletmelere olan finansal etkileri ve çözüm önerileri. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/financial-advisory/COVID-19-un-isletmelere-olan-finansal-etkileri.pdf Erişim Tarihi: 15.04.2021
• Deloitte. (2020c, Nisan). İşin geleceği: Uzaktan çalışma sisteminde organizasyonel dayanıklılığı korumak. https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/human-capital/articles/_in-gelece_i--uzaktan-calma-sisteminde-organizasyonel-dayankll-k.html Erişim Tarihi: 15.04.2021
• Demirci, A. (2014). Literatür taraması. Y. Arı ve İ. Kaya (Eds), Coğrafya Araştırma Yöntemleri (73-109). Coğrafyacılar Derneği, Balıkesir.
• Duran, M. S., ve Acar, M., (2020). Bir virüsün dünyaya ettikleri: COVID-19 pandemisinin makroekonomik etkileri. International Journal of Social and Economic Sciences, 10(1), 54-67.
• Duran, A. E. (2021, Şubat 16). Evden çalışma çalışanı sömürüyor mu?. Deutsche Welle Türkçe. https://p.dw.com/p/3pPJK Erişim Tarihi: 15.04.2021
• Durmaz, Y. ve Özsoy, E., (2021, Mayıs). Covıd-19 sürecinde işkoliklerin uzaktan çalışmaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Vaskiv. M. (Ed.), Taras Shevchenko 6th Internatıonal Congress On Social Sciences, Kiev, Ukrayna. 250-257. https://www.researchgate.net/profile/Gaston-SanglierContreras/publication/351286069_Mankind's_Dilemma_becoming_the_hunter_so_as_not_to_be_hunted/links/6090255c458515d315f56c14/Mankinds-Dilemma-becoming-the-hunter-so-as-not-to-be-hunted.pdf Erişim Tarihi: 17.04.2021
• Elshaiekh, N. E. M., Hassan, Y. A. A., Abdallah, A. A. A. (2018, November). The impacts of remote working on workers performance. In 2018 International Arab Conference on Information Technology (ACIT) (1-5). https://doi.org/10.1109/ACIT.2018.8672704
• Eurofound. (2020). Living, working and COVID-19, COVID-19 series. Publications Office of the European Union, Luxembourg, 1-65. https://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2020/living-working-and-covid-19 Erişim Tarihi: 12.04.2021
• Evren, E. ve Us, E. (2020). Covid-19 etkeni. O. Memikoğlu, ve V. Genç (Eds.), Covid-19 (9-17). Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Gigauri, I. (2020). Remote Working Concerns During The COVID-19 Pandemic. International Journal of Social Science and Economic Research, 5(10), 2803-2818. https://doi.org/10.46609/IJSSER.2020.v05i10.005
• Güven, A. (2021). Covid 19 pandemi sürecinin birinci yılında, Türkiye'de akademisyenlerin iş yaşam kaliteleri üzerine bir değerlendirme. Enderun, 5(1), 1-21.
• Hatipler, M., Köksalan, N. (2021, February). Covıd-19 salgını sürecinin bir gerçeği olarak dijital göç. E. Avila. C. (Ed.), 5. International Paris Conference On Social Sciences, 90-103. https://www.iksadparis.org/conference-book Erişim Tarihi: 18.04.2021
• Hjálmsdóttir, A. And Bjarnadóttir, V. S. (2021). I have turned into a foreman here at home. Families and work–life balance in times of COVID-19 in a gender equality paradise. Gender Work Organization, 28(1), 268–283. https://doi.org/10.1111/gwao.12552
• İlhan, Ü. D. (2020). COVID-19 ile mücadelede insan kaynakları yönetimi uygulamalarında ihtiyaç duyulan aksiyonların belirlenmesine yönelik örgütsel müdahale yöntemi önerisi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, Special Issue, 288-307. https://doi.org/10.21547/jss.782458
• Keklik, A., Başol, O. ve Yalçın, E.C. (2020). İş-yaşam dengesinin daha iyi yaşam endeksi çerçevesinde değerlendirilmesi: OECD ülkeleri üzerine bir inceleme. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 20-33.
• Kelliher, C. and Anderson, D. (2010). Doing more with less? Flexible working practices, ıntensification of work. Human Relations, 63(1), 83–106. https://doi.org/10.1177%2F0018726709349199
• Kıcır, B. (2019). Evden çalışma: özgürlük mü esaret mi? Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 173-196. https://doi.org/10.16953/deusosbil.302154
• Kumar, P. (2021). V-5 model of employee engagement during COVID-19 and post lockdown. Vision: The Journel of Business Perspective, 1-4. https://doi.org/10.1177%2F0972262920980878
• MacRae, I. and Sawatzky, R. (2020). Remote Working: Personality and Performance Research Results. https://www.academia.edu/44992724/Remote_Working_Personality_and_Performance_Research_Results?from=cover_page Erişim Tarihi: 13.05.2021.
• Muralidhar, B., Prasad, D. K., & Rao, M. (2020). Association among remote working concerns and challenges on employee work-life balance: An empirical study using multiple regression analysis with reference to ınternational agricultural research ınstitute, hyderabad. International Journal of Advanced Research in Engineering and Technology, 11(6). 281-297.
• Nicola, M., Alsafi, Z., Sohrabi, C., Kerwan, A., Al-Jabir, A., Iosifidis, C., ... & Agha, R. (2020). The socio-economic implications of the coronavirus and COVID-19 pandemic: a review. International Journal of Surgery. 78, 185-193. https://doi.org/10.1016/j.ijsu.2020.04.018
• Özçelik, Z. (2021). COVID-19 nedeniyle evden çalışma sürecinde performans değerlemesi: Bir kamu kurumu çağrı merkezi örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (58), 221-240. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.798088
• Özel, İ. (2021, Mart 02). Bir şirket daha evden çalışmayı kalıcı hale getirdi. Mynet, Allianz Türkiye İnsan Kaynakları. https://finans.mynet.com/haber/detay/ekonomi/bir-sirket-daha-evden-calismayi-kalici-hale-getirdi/414851/ Erişim Tarihi: 12.05.2021.
• Öztürkoğlu, Y. (2013). Tüm yönleriyle esnek çalışma modelleri. Beykoz Akademi Dergisi, 1(1), 109-129.
• Polatdede, N. ve Türkmen, F. (2019). Yaşam doyumu ve esnek çalışma üzerine bir araştırma. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 2015-2041. https://doi.org/10.26466/opus.612219
• Possenriede, D. S., Hassink, W. H. J., Plantenga, J. (2014). Does temporal and locational flexibility of work reduce absenteeism?. Discussion Paper Series/Tjalling C. Koopmans Research Institute, 14(09), 1-32.
• Poyraz, M. (2020). Coronavirus salgınıyla sarsılan dünyada ortaya çıkan bazı yeni toplumsal durumlar: Fransa ve Türkiye örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 19(37), Bahar (Özel Ek), 280-291.
• Prasad, D. K., Rao, M., Vaidya, D. R. ve Muralidhar, B. (2020). Organizational climate, opportunities, challenges and psychological wellbeing of the remote working employees during COVID-19 pandemic: a general linear model approach with reference to information technology industry in hyderabad. International Journal of Advanced Research in Engineering and Technology (IJARET), 11(4), 372-389.
• Remote Year (2020). What is remote work? https://www.remoteyear.com/blog/what-is-remote-work Erişim Tarihi: 14.04.2021.
• Rudnicka, A., Newbold, J. W., Cook, D., Cecchinato, M. E., Gould, S., & Cox, A. L. (2020, Ağustos). Eworklife: Developing effective strategies for remote working during the COVID-19 pandemic. In Eworklife: developing effective strategies for remote working during the COVID-19 pandemic. The New Future of Work Online Symposium. https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/10106475 Erişim Tarihi: 19.04.2021.
• Sarıoğlu, K. (2020). Covıd-19 salgınının Türkiye’deki girişimciler ve faaliyetleri üzerine etkileri: Nitel bir araştırma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 15(2), 54-77.
• Savić, D. (2020). COVID-19 and work from home: digital transformation of the workforce. TGJ, 16(2), 101-104.
• Schieman, S., Badawy, P. J., A. Milkie, M., & Bierman, A. (2021). Work-Life conflict during the COVID-19 pandemic. Socius: Sociological Research for a Dynamic World, 7, 1-19. https://doi.org/10.1177%2F2378023120982856
• Sulaymonov, A. (2020). Flexible working practices: Urgency or future? Modern Economy, 2020, 11(7), 1342-1350.
• T.C. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberi. (2020, Aralık). https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66337/genel-bilgiler-epidemiyoloji-ve-tani.html Erişim Tarihi: 11.04.2021
• Türkiye Sınai Kalkınma Bankası Sürdürülebilirlik Danışmanlığı A.Ş. (Escarus). (2020). Bir eko-sosyal kriz olarak COVID-19 salgını ve sürdürülebilirlik. https://www.escarus.com/covid19raporu Erişim Tarihi: 11.04.2021
• Wakabayashi, D. (2021, April). Google’s plan for the future of work: Privacy robots and balloon walls. The Newyork Times, https://www.nytimes.com/2021/04/30/technology/google-back-to-office-workers.html Erişim Tarihi: 12.05.2021
• Wang, B., Liu, Y., Qian, J., Parker, S.K. (2021). Achieving effective remote working during the COVID-19 pandemic: A work design perspective. Applied Psychology: An International Review, 2021, 70 (1), 16–59. https://doi.org/10.1111/apps.12290
• World Health Organization (WHO), (2020, March). Coronavirus. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020 , Erişim Tarihi: 11.04.2021
• World Healt Organization, (2020, March). Coronavirus disease 2019 (COVID19) situation report – 51. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200311-sitrep-51-covid-19.pdf Erişim Tarihi: 11.04.2021
• Uysal, N. ve Yılmaz, M. (2020). Akademisyenlerde iş yaşam dengesi ve uzaktan çalışmaya ilişkin görüşlerin belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 4(2), 26-37.