TÜRKİYE’DE İŞ TATMİNİ VE İŞ PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİ: BİR META ANALİZ ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 45 - 57, 30.06.2022

Okan Anıl Aydın

https://doi.org/10.18221/bujss.1056636

Cited By: 1

Öz

Çalışmanın amacı Türkiye’de gerçekleştirilen ve alanda fazlaca yapılmış olan iş tatmini ve iş performansı arasındaki ilişkinin bir meta analiz çalışmasıyla tek çatı altında toplanması ve genel bir sonuç elde edilmesidir. Ulusal yayınlar arasında iş tatmini ve iş performansı arasındaki ilişkiyi ölçmek için kullanılan benzer tekniklerden farklı olarak çalışmamızın metodolojisinde ilk kez meta analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın değerini arttıran bir unsurda metodolojisinin kapsamlı, kolay anlaşılır ve kılavuz mahiyetinde hazırlanmış olmasıdır. Bu amaç doğrultusunda alan yazın sistematik bir şekilde incelenmiş ve belirlenen kriterlere uygun 40 adet bireysel araştırma çalışmamıza dahil edilmiştir. Alınan bu araştırmaların ilk olarak Comprehensive Meta Analysis v3 programına yüklenmesi gerçekleştirilmiş ve analize uygun olarak kodlanmıştır. Araştırmaların analizlerine başlamadan önce etki değerinin hangi modelde yapılacağı belirlenmiş ve rastgele etkiler modeli tercih edilmiştir. Ardından da etki büyüklüğü, yayın yanlılık ve alt grup analizleri yapılmıştır. Çalışmanın öne çıkan bulgularına bakıldığında iş tatmini ve iş performansı arasında orta düzeyde pozitif bir etki bulunmuştur. Ayrıca çalışmaya alınan bireysel araştırmaların yayın yanlılığı bulunmamaktadır. Çalışmamızın bir diğer önemli çıktısı ise sektörler arasında iş tatmini ve iş performansındaki ilişki açısında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Turizm ve sağlık sektörleri zayıf düzeyde sanayi, eğitim ve hizmet sektörleri ise orta düzeyde etki büyüklüklerine sahiplerdir.

Anahtar Kelimeler

İş Tatmini, İş Performansı, Meta Analiz.

A META-ANALYSIS STUDY ON THE RELATIONSHIP BETWEEN JOB SATISFACTION AND JOB PERFORMANCE IN TURKEY

Öz

The aim of the study is to gather the relationship between job satisfaction and job performance, which was carried out in Turkey and which was done in excess in the field, under one roof with a meta-analysis study and to obtain a general result. In contrast to similar techniques used to measure the relationship between job satisfaction and job performance among national publications, the methodology of our study used the meta-analysis technique. In an element that increases the value of the study, its methodology is comprehensive, easy to understand and prepared in a guiding nature. For this purpose, the field was systematically examined and included in our 40 individual research studies in accordance with the established criteria. These studies were first uploaded to Comprehensive Meta Analysis v3 and encoded in accordance with the analysis. Before starting the analysis of the studies, the effect value was determined in which model to be made, and the random effects model was preferred. Subsequently, impact size, publication bias and subgroup analyses were performed. Looking at the outstanding findings of the study, a moderately positive effect was found between job satisfaction and job performance. In addition, the individual research included in the study does not have a publication bias. Another important output of our study was that statistically significant differences were found in the relationship between sectors in job satisfaction and job performance. Tourism and health sectors have weak levels of industry, while education and service sectors have moderate levels of impact.

Anahtar Kelimeler

Job Satisfaction, Job Performance, Meta Analysis.

Kaynakça

• “Not: Sonuna (*) konarak ifade edilen çalışmalar meta analize dâhil edilen çalışmaları içermektedir”. Akburak, Ş., İlhan, İ., & Özkoç, A. G. (2020). The Effect of Perceived Ethical Climate on Job Satisfaction and Job Performance in Special Accomodation Facilities: A Research in Nevsehir Province. Journal Of Organizational Psychology And Behavior, 2(1), 79-96.*
• Akkoç, İ., Çalişkan, A., & Turunç, Ö. (2012). Örgütlerde gelişim kültürü ve algılanan örgütsel desteğin iş tatmini ve iş performansına etkisi: Güvenin aracılık rolü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 105-135.*
• Altaş, S. S., & Çekmecelioğlu, H. G. (2007). İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı Üzerindeki Etkileri: Bir Araştırma. Öneri Dergisi, 7(28), 47-57.*
• Altaş, S. S., & Çekmecelioğlu, H. G. (2015). Örgütsel Adalet Algısının İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık Ve İş Performansı Üzerindeki Etkileri: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(3), 421-439.*
• Begenirbaş, M., & Yalçın, R. C. Hizmet Çalışanlarının İş Tatmini Ve Performansı Liderlik Algılamalarından Etkilenir Mi? Hizmetkâr Liderlik Örneği. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 30(1), 25-49.*
• Bıyık, Y., Şimşek, T., & Erden, P. (2017). Etik Liderliğin Çalışanların İş Performansı Ve İş Tatminine Etkisi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(1), 59-70.*
• Biçen, G. & Koç, H. (2019). İşgören Mutluluk Düzeylerinin İş Tatmini ve İş Performansı Üzerine Etkileri: Konaklama İşletmelerinde Bir İnceleme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1450-1468.*
• Bozer, A., & Yanık, A. (2020). Üniversite Çalışanlarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, İş Tatmini ve İş Performansı Arasındaki İlişki. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 125-143.*
• Büyükgöze, H., & Özdemir, M. (2017). Examining job satisfaction and teacher performance within affective events theory. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 18(1), 311-325.*
• Celepli Sütbaş, M., & Atilla, G. (2020). Hizmetkâr Liderlik Ve İş Performansı Arasındaki İlişkide İş Tatmininin Aracılık Rolü: Antalya İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3), 237-255.*
• Ceylan, A., & Ulutürk, Y. H. (2011). Rol Belirsizliği, Rol Çatışması, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(1), 48-58.*
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2017). Research methods in education (8th Edition). New York: Routledge.
• Çakıl, R., & Güney, S. (2019). İşletmelerde performans değerlendirmenin çalışanların iş tatminine etkisi ve bir uygulama. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(53), 45-60.*
• Çapkulaç, O. (2013). Yöneticilerin duygusal zeka düzeylerinin iş tatmini ve iş performans algısı üzerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi. Antalya.*
• Dinçer, S. (2020). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz (2. Baskı). Pegem Atıf İndeksi, 2014(1), 1-141.
• Dülgeroğlu, İ., & Başol, O. (2017). İş stresi ve çalışma yaşamı kalitesi algısının yansımaları: satış temsilcileri üzerine bir araştırma. Business and Economics Research Journal, 8(2), 293-304.*
• Eren, S. S., & Hayatoğlu, Ö. (2011). Etik iklimin satış elemanlarının iş tutumlarına ve iş performanslarına etkisi: İlaç sektöründe bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 7(14), 109-128.*
• Erkuş, A., & Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 42(2), 302-318.*
• Ertürk, K. Ö., & Kiyak, C. M. (2011). Müşteri memnuniyetini artırma aracı olarak halkla ilişkilere Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi penceresinden bakmak. Journal of Communication Theory & Research/İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 127-151.
• Field, A. P., & Gillett, R. (2010). How to do a meta‐analysis. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 63(3), 665-694.
• Gürbüz, S., & Yüksel, M. (2008). Çalışma Ortamında Duygusal Zeka: İş Performansı, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Bazı Demografik Özelliklerle İlişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), 174-190.*
• Gürbüz, S., Erkuş, A., & Sığrı, Ü. (2010). İş tatmini ve iş performansının yeni öncülü: temel benlik değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 69-76.*
• Hasan, G. Ü. L., & Oktay, E. (2009). Ücret, Kariyer, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler: Karaman Valiliğinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 223-238.*
• İspir, İ. (2018). Çalışanların İş Tatmini İle Yenilikçi Davranışının Bireysel Performansa Etkisi. İnönü University International Journal of Social Sciences (INIJOSS), 7(2), 120-135.*
• Kahya, C. (2013). Örgütsel Sinizm, İş Performansını Etkiler Mi? İş Tatminin Aracılık Etkisi. Global Journal of Economics and Business Studies, 2(3), 34-46.
• Kale, E. (2015). Lider Desteği Ve İş Arkadaşları Desteğinin İş Performansı Üzerine Etkileri: İş Tatmini Ve Yaşam Tatmininin Aracı Rolü. International Journal of Economic & Administrative Studies, 7(14), 103-120.*
• Karaalioğlu, Z. F. (2019). Algılanan Örgütsel Destek İle İş Performansı İlı̇şkı̇sı̇nde Örgütsel Özdeşleşme, İş Tatmı̇ni̇ ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Aracı Rolü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Ticaret Ünı̇versı̇tesi Sosyal Bı̇lı̇mler Enstitüsü İşletme Anabı̇lı̇m Dalı İşletme Doktora Programı, İstanbul.*
• Koca, S., & YILDIZ, S. M. (2018). Futbol hakemlerini strese iten faktörler, iş tatmini ve iş performansı ilişkisinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 195-207.*
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J. & Altman, D. G. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and metaanalyses: the PRISMA statement. Annals of Internal Medicine, 151(4), 264-269.
• Nergiz, E., & Yılmaz, F. (2016). Çalışanların İş Tatmininin Performanslarına Etkisi: Atatürk Havalimanı Gümrüksüz Satış İşletmesi Örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4), 50-79.*
• Özaydın, M. M. & Özdemir, Ö. (2014). Çalışanların Bireysel Özelliklerinin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir Kamu Bankası Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 251-281.
• Özdemir, E. (2015). İçsel iş çevresi, kişilik özellikleri ve sektör algısının iş tatmini ve iş performansı üzerindeki etkisi: Alanya konaklama işletmeleri örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi. Antalya.*
• Özdemir, L., Erdem, H., & Kalkın, G. (2016). Kamu Çalışanlarının Güvenlik İklimi Algılarının İş Tatmini Ve İş Performansı Üzerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(15), 59-69.*
• Özen, P. (2011). ‘Performans Eğitim İlişkisinin İrdelenmesi ve Çalışan Performansının Araştırılmasında Eğitimin Rolünün Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. SBE, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Öztürk, A. T., & Okçu, İ. K. (2020). İş tatmini ve işgören performansı arasındaki ilişki üzerinde iş stresinin aracılık rolünün belirlenmesi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 6(3), 210-234.*
• Öztürk, Ü. (2006). Organizasyonlarda performans yönetimi. Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Pehlivan, B. (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminde Performans Değerlendirmesi ve Maliye Bakanlığı Çalışanlarına Yönelik Bir Uygulama. Maliye dergisi, 154, 171-187.
• Pelenk, S. (2018). Psikolojik Sermayenin ve İş Tatmininin Performans Üzerindeki Etkisi: Teknoloji Sektöründe Bir Araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(5), 357-370.*
• Rothstein, H. R., Sutton, A. J., & Borenstein, M. (2005). Publication bias in meta-analysis. Publication bias in meta-analysis: Prevention, assessment and adjustments, 1-7.
• Sökmen, A., & Mete, E. S. (2016). Bezdirinin İş Performansi, İş Tatmini Ve İşten Ayrilma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Ankara’da Bir Araştirma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 271-295.*
• Şahin, S., & Çankır, B. (2018). İş Tatmininin İş Performansına Etkisinde Çalışmaya Tutkunluğun Aracı Rolü: Satış Ve Pazarlama Sektöründe Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (17. UİK Özel Sayısı), 389-402.*
• Şimşek, A., Ömürbek, N., & Akçakanat, T. (2020). İş Tatmininin Örgütsel Bağlılık İle İşgören Performansı Arasındaki İlişkide Aracılık Rolü. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(2), 90-129.*
• Tekin, B., & Deniz, B. (2019). Muhasebe Meslek Mensuplarının İş Stresi, İş Performansı ve İş Tatmini Düzeyleri Üzerinde Kontrol Odağı Etkili Bir Faktör Mü?. Journal of Accounting & Finance, (84), 65-94.*
• Tekingündüz, S., Seçkin, M., Yaman, K., Türk, I., & Aslan, S. (2016). Performans, İş Tatmini Ve İş-Aile Yaşam Çatışması Arasındaki İlişkiler. Journal of International Social Research, 9(42), 1672-1679.*
• Topcu, M. K., Beğenirbaş, M., & Turgut, E. (2017). Örgütsel sinizm, zorunlu örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş tatmininin bireysel iş performansına etkilerinin belirlenmesine yönelik imalat sanayide bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 505-522.*
• Türkoğlu, T., & Yurdakul, Ü. (2017). Mobilya endüstrisinde çalışanların iş doyumu ile iş performansı arasındaki ilişkinin araştırılması. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 18(1), 88-97.*
• Yaşin, T. (2016). Kişilik özellikleri ve psikolojik sermayenin psikolojik iyi oluş, akış deneyimi, iş tatmini ve çalışan performansına etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Başkent Ünı̇versı̇tesi Sosyal Bı̇lı̇mler Enstitüsü İşletme Anabı̇lı̇m Dalı Yönetim ve Organizasyon Doktora Programı, Ankara.*
• Yazıcıoğlu, İ. (2010). Örgütlerde iş tatmini ve işgören performansı ilişkisi: Türkiye ve Kazakistan karşılaştırması. Bilig, 55(1), 243-264.*
• Yorulmaz, M. (2019). Deniz Ulaştırma Sektörü Çalışanlarında Örgütsel Tutum ve Davranışların Bireysel İş Performansına Etkisi. Journal of Eta Maritime Science, 7(1), 79-96.*
• Yorulmaz, M., & KARABACAK, A. (2020). Liman Çalışanlarında Örgütsel Güven ile İş Performansı Arasındaki İlişki: İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığın Rolü. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 6(2), 121-130.*