CRYPTOCURRENCIES IN THE PERSPECTIVE OF ACCOUNTING AND FINANCE

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 2, 80 - 97, 31.12.2022

Cevdet Kızıl , İrem Batıbay Tünaydın , Eyüp Keskin

https://doi.org/10.18221/bujss.1116790

Öz

Coin was first encountered in Anatolian civilizations before Christ (BC) in the 7th century (century). The first to invent money were the Lydians. The first traces of paper money can be found in China in the 7th century AD (AD). From this date to 2008, when the concept of cryptocurrency was introduced, and until 2009, when cryptocurrency was first used, money prevailed in a centralized structure. Behind the first cryptocurrency, Bitcoin, lies the idea of a decentralized and independent financial asset. Therefore, a turning point has been experienced in the history of money with Bitcoin and altcoins. With the increase in the popularity of cryptocurrencies, it has been necessary to evaluate them correctly in terms of accounting and financial sciences. In this study, a detailed literature review was carried out after a general introduction to accounting, finance, history of money, blockchain technology and cryptocurrencies. In the implementation part of the research, journal entries for the accounting of cryptocurrencies take place as recommendations. Following the implementation part, the results and recommendations were emphasized. The research shows that, there is not yet a standard and universal method for accounting of cryptocurrencies. In the context of related literature, cryptocurrencies can be accounted for as Other Inventories, Other Financial Fixed Assets, Other Securities, Other Intangible Assets and Other Current Assets. The standard and universal accounting of cryptocurrencies will undoubtedly affect taxation practices.

Anahtar Kelimeler

accounting, finance, blockchain, cryptocurrency, bitcoin

MUHASEBE PERSPEKTİFİNDEN KRİPTO PARA BİRİMLERİ

Öz

Madeni paraya ilk olarak Anadolu medeniyetlerinde milattan önce (M.Ö.) 7. yüzyılda (yy.) rastlanmıştır. Parayı ilk icat edenler ise Lidyalılardır. Kâğıt para ile ilk izlere ise milattan sonra (M.S.) 7. yy. ’da Çin’de rastlanmaktadır. Bu tarihten kripto para kavramının ortaya atıldığı 2008 yılına ve kripto paranın ilk kullanıldığı 2009 yılına kadar para, merkezi bir yapıda hüküm sürmüştür. İlk kripto para olan Bitcoin’in arkasında ise merkezi olmayan ve bağımsız bir finansal varlık fikri yatmaktadır. Dolayısıyla, Bitcoin ve altcoinlerle birlikte paranın tarihinde de bir dönüm noktası tecrübe edilmiştir. Kripto paraların popülaritesini arttırmasıyla birlikte, muhasebe ve finans bilimleri açısından doğru bir şekilde değerlendirilmeleri de şart olmuştur. Bu çalışmada muhasebe, finans, paranın tarihi, blok zinciri teknolojisi ve kripto paralara genel anlamda değinilip giriş yapıldıktan sonra detaylı bir literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın uygulama kısmında kripto paraların muhasebeleştirilmesine ilişkin yevmiye kayıtları öneri olarak sunulmuştur. Uygulama kısmını takiben sonuç ve öneriler üzerinde durulmuştur. Araştırma, kripto paraların muhasebeleştirilmesi hususunda henüz standart ve evrensel bir yöntemin bulunmadığını göstermektedir. İlgili literatür kapsamında, kripto paralar Diğer Stoklar, Diğer Mali Duran Varlıklar, Diğer Menkul Kıymetler, Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar ve Diğer Hazır Değerler olarak muhasebeleştirilebilmektedir. Kripto paraların standart ve evrensel bir şekilde muhasebeleştirilmesi, vergilendirme uygulamalarını da hiç şüphesiz etkileyecektir.

Anahtar Kelimeler

muhasebe, finans, blok zinciri, kripto para, bitcoin

Kaynakça

• Abad-Segura, E., Infante-Moro, A., González-Zamar, M.D., López-Meneses, E. (2021). Blockchain Technology for Secure Accounting Management: Research Trends Analysis. Mathematics. 9(14):1631. https://doi.org/10.3390/math9141631
• Alpoga, H. (2018). Bitcoin’den Selfcoin’e Kripto Para. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 411-428.
• Aslantaş Ateş, B. (2016). Kripto Para Birimleri, Bitcoin ve Muhasebesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 349-366.
• Atik, M,. Köse, Y,. Yılmaz, B., Sağlam, F. (2015). Kripto Para: Bitcoin ve Döviz Kurları Üzerine Etkileri. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(11), 247-261.
• Bozkurt Yüksel, A. E. (2015). Elektronik Para, Sanal Para, Bitcoin ve Linder Doları’na Hukuki Bir Bakış. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 74, Sayı: 2, 173-220.
• Böhme, R., Christin, N., Edelman, B., Moore, T. (2015). Bitcoin: Economics, Technology, and Governance. Journal of Economic Perspectives, 29 (2), pp.213-238, DOI: 10.1257/jep.29.2.213
• Ciaian, P., Rajcaniova, M., Kancs, d’Artis (2018). Virtual Relationships: Short and Long Run Evidence from BitCoin and Altcoin Markets. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money. Vol. 52, 173-195.
• Chohan, U. W. (2022). Chapter 3: Cyrptocurrencies and Inequality in Cyrptofinance. 49-62. https://doi.org/10.1142/9789811239670_0003
• Cormen, T. H., Leiserson, J. E., Rivest, R. L., Stein, C. (2009). Introduction to Algorithms. 3rd Edition, MIT Press, U.S.A.
• Doğan, H. (2018). İslam Hukuku Açısından Kripto Paralar ve Blockchain Şifreleme Teknolojisi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 2, 225-253.
• Gültekin, Y. (2017). Turizm Endüstrisinde Alternatif Bir Ödeme Aracı Olarak Kripto Para Birimleri: Bitcoin. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, 96-113.
• Karaağaç, G. A., Altınırmak, S. (2018). En Yüksek Piyasa Değerine Sahip On Kripto Paranın Birbiriyle Etkileşimi. Muhasebe ve Finansman Dergisi (MUFAD), Sayı: 79, Temmuz 2018, 123-138.
• Karaköse, İ. S. (2017). Elektronik Ödemelerde Blok Zinciri Sistematiği ve Uygulamaları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
• Kızıl, A., Kızıl C. (2007). Accounting: Financial, Cost, Managerial. Bahar Yayınevi, İstanbul.
• Kızıl, C., Selvi Hanişoğlu, G., Aslan, T. (2019). Kripto Paraların Finansal Piyasalara Etkileri ve Muhasebeleştirilmesi. Ekin Yayınevi, Bursa.
• Kızıl E. (2019). Türkiye’de Kripto Paranın Vergilendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm, 29 (155), 179-196.
• Küçüksavaş, N. (1997). Genel Muhasebe İlkeler Ve Uygulaması Tek Düzen Hesap Planı Uygulamaları. Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. Bitcoin.org Websitesi, http://www.bitcoin.org/bitcoin.pdf (Erişim Tarihi: 10.03.2020).
• Omri, M. (2013). Is Cryptographic Currency An Outstanding Tax Heaven?. Michigan Law Review, First Impressions, 38, October, Çev. Gürlek Keleş (2016), S. P. İÜHFM, LXXIV(2).
• Ponting, C. (2000). Dünyanın Yeşil Tarihi. Çev. Ayşe Başçı, İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları, 29-33.
• Samson, C. (2022). Elon Musk Shares Conspiracy Theory about Bitcoin Creator Satoshi Nakamoto in Viral Tweet. Yahoo News Websitesi, https://news.yahoo.com/elon-musk-shares-conspiracy-theory-190141264.html (Erişim Tarihi: 15.03.2022).
• Saraç, M. (2010). Finansal Yönetim. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi (AUZEF) Ders Notları.
• Serçemeli M. (2018). Kripto Para Birimlerinin Muhasebeleştirilmesi ve Vergilendirilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumla, 639, 33-66.
• Shehada, F., Shehada, M. (2020). The Challenges Facing IFRS for Accounting of Cryptocurrencies. The 1st International Conference on Information Technology & Business ICITB2020, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3664571 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3664571
• Sönmez, A. (2014). Sana Para Bitcoin. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC, July 2014, Volume: 4, Issue: 3, 1-14.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası - TCMB, (2019). Kâğıt Paranın Tarihçesi, https://www.tcmb.gov.tr /wps/wcm/connect/d189b219-fe71-40bf-9754-6a5f7d0a65eb/KagitParaTarihce.pdf?MOD=AJPERES&CVID= (Erişim Tarihi: 20.05.2021)
• Temelli F. (2019). Kripto Para Birimlerinden Bitcoin ve Muhasebe Açısından Değerlendirilmesi. İktisadi Yenilik Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, 107-119.
• Türe, A. (2002). Anadolu Antik Takıları. Goldaş Kültür Yayınları, İstanbul.
• Ünsal, E., Kocaoğlu, Ö. , (2018). Blok Zinciri Teknolojisi: Kullanım Alanları, Açık Noktaları ve Gelecek Beklentileri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Sayı: 13, 54-64.
• Üzer, B. (2017). Sanal Para Birimleri. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ödeme Sistemleri Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Yeterlik Tezi, Ankara.
• Vigna, P., Casey, M. J. (2017). The Age of Cryptocurrency: How Bitcoin and Digital Money are Challanging the Global Economic Order (“Bitcoin ve Dijital Paranın Küresel Ekonomik Sisteme Meydan Okuması”). Buzdağı Yayınevi, Ankara.
• Yüksel F. (2020). Kripto Varlıklar ve IFRS Kapsamında Kripto Paraların Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 13(2), 429-451.