SODIUM SULFATE (GLAUBERITE-BLOEDITE) - HALITE ASSOCIATION in the TERTIARY (UPPER MIOSENE-PLIOCENE) KATRANDEDETEPE FORMATION, EREĞLİ-BOR BASIN, TURKEY

Yıl 2017, Cilt: 154 Sayı: 154, 135 - 156, 04.04.2017

Gökhan Kadınkız Memet Pekgöz Mustafa Karakaş Abdurrahman Murat

https://doi.org/10.19111/bulletinofmre.298685

Öz

This study covers the investigations
related to the glauberite-halite minerals detected in Neogene deposits of the
Ereğli-Bor Basin in the Central Anatolia. The basin consists of Paleozoic
basement rocks, the unconformably overlying Paleocene-Eocene-Oligocene marine sedimentary
and volcano-sedimentary rocks, and the Lower Miocene-Pliocene lake deposits at
the top, which unconformably overlie all underlying layers. In the study, core
drillings related to the determination of geological characteristics and
investigation of the mineral potential of buried salt deposits were carried out
in the Ereğli-Bor basin. As a result of drillings carried out,
glauberite-bloedite, halite and bituminous shale horizons, which possess
significant thickness and grade values, were cut for the first time in the
Konya-Ereğli-Bor basin. Glauberite minerals are observed in three different
structures as; 1- the Glauberite Mineral intercalated with High Graded, Bedded
Clays, 2- the Glauberite Mineral with Disseminated Rosette Type in Low Graded Clays
and 3- the Prismatic High Graded Glauberite Mineral intercalated with Halites.
Bloedite minerals are mostly observed with halite.It was detected that the economical evaporitic
formations in the Konya-Ereğli-Bor Basin had occurred within the Upper Miocene-Pliocene
Katrandedetepe Formation, which represents the playa-lake environment. 

Anahtar Kelimeler

Ereğli-Bor Basin, Katrandedetepe Formation, halite, glauberite, bloedite

Kaynakça

• Biricik, A.S. 1978. Konya Ereğlisi Akhüyük Travertenleri ve Kükürtlü Suları. Jeomorfoloji Dergisi 7, 55-61.
• Burnside, M. J., Culbertson, W. C. 1979. Trona deposits in The Green River Basin, sweetwater, Uinta, and Lincoln Counties, Wyoming. Open-file report, 79-737.
• Çelik, E., Kartalkanat, A., Kayakıran, S. 1987. Çayırhan Doğal Sodyum Sülfat Yatağı Maden Jeolojisi Raporu ve Dünyada Sodyum Sülfat. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 8206, Ankara (unpublished).
• Demirtaşlı, E,, Selim, M., Turan, N, Bilgin A,Z., Erenler, F, Işıklar, S, Sanlı, D. 1973. Bolkardağlarının Jeolojisi. Cumhuriyetin 50, yılı Yerbilimleri kongresi tebliğler (proceedings), MTA Publishing.
• Demirtaşlı, E., Turan, N., Bilgin A. Z. 1986. Bolkardağları ile Ereğli - Ulukışla Havzasının Genel Jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 8097, Ankara (unpublished).
• Dönmez, M., Türkecan, A., Akcay., A.E., 2003. Kayseri-Niğde-Nevşehir Yöresi Tersiyer Volkanitleri, MTA Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report, Ankara (unpublished)
• Erol, O. 1969. Tuzgölü Havzasının jeolojisi ve jeomorfolojisi. Tübitak research report. (unpublished).
• Gündoğan, İ., Mordoğan, H., Helvacı, C. 1995. Türkiye'deki Acı Güllerden Sodyum Sülfat Üretimi, Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, İzmir, Türkiye, 21-22 Nisan 1995.
• Gündoğan, İ., Helvacı, C. 1996. Geology, Hydrochemistry, Mineralogy and Economic Potential of the Bolluk Lake (Cihanbeyli-Konya) and the Adjacent Area, Turkish Journal of Earth Sciences (5), 91-104.
• Gündoğan, İ., Helvacı, C. 2005. Mineralogy, petrography and diagenetic aspects of the Beypazarı trona deposit, Middle Miocene, Turkey. 44–45 (IESCA-2005, İzmir (Turkey), Abstracts book).
• Helvacı, C., İnci, U., Yağmurlu, F., Yılmaz, H. 1987. Batı Anadolu’nun Neojen Stratigrafisi ve Ekonomik Potansiyeli. Akdeniz Üniversitesi Isparta Mühendislik Fakültesi Dergisi, 3, 31-45.
• Helvacı, C., İnci, U., Yılmaz, H., Yağmurlu, F., 1989. Geology and Neogene trona deposit of the Beypazarı region, Turkey. Turkish Journal of Engineering and Environmental Sciences 13 (2), 245–256.
• Helvacı, C. 1998. The Beypazari trona deposit. Ankara Province, Turkey. Proceedings of the First International Soda Ash Conference, Rock Springs, Wyoming, Wyoming State Geological Survey Public Information Circular 40, 67– 103.
• İnci, U., Helvacı, C., Yağmurlu, F. 1988. Stratigraphy of Beypazari Neogene basin, Central Anatolia, Turkey. Newsletters on Stratigraphy 18, 165– 182.
• Helvacı, C., Alçiçek, M.C., Gündoğan, İ., Gemici, Ü. 2012. Acıgöl Sığ-Kalıcı, Playa-Göl Havzasının Tektono Sedimenter Çatısı ve Ortamsal Gelişimi, GB Anadolu, Türkiye, 65.Türkiye Jeoloji Kurultayı, 2-6 April.
• Murat, A. 1996. Ereğli (Konya) - Ulukışla (Niğde) Sölestin Zuhurları Maden Jeolojisi Raporu. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 9926, Ankara (unpublished).
• Kartalkanat, A. 1985. Beypazarı-Çayırhan Sodyum Sülfat Olanakları. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 7840, Ankara (unpublished).
• Kadınkız, G., Karakaş, M., Murat, A. 2015. Ereğli-Bor Havzası (Konya-Ereğli-Yeniköy AR: 20056105 No’lu Çalışma Sahası Maden Jeolojisi Raporu. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 45567, Ankara (unpublished).
• Kadınkız, G., Pekgöz, M. 2015. Yeniköy (Konya-Ereğli) 311 33 13 Erişim nolu ruhsat sahasının (ar: 2011 00 384) buluculuğa esas maden jeolojisi raporu. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 45600, Ankara (unpublished).
• Ketin, İ,, 1966. Anadolu’nun tektonik birlikleri, Maden Tetkik ve Arama Dergisi 66, 20-34.
• Koçyiğit, A, 2000. Orta Anadolu’nun genel neotektonik özellikleri ve depremselliği, TPJD, Workshop, 9-11 October 2000, 1-26.
• Oktay, F,, 1982. Ulukışla ve çevresinin stratigrafisi ve jeolojik evrimi. Geology Bulletin of Turkey 25, 15-24.
• Onal, M., Helvacı, C., Ceyhan, F. 2004. Geology and trona potential of the Middle Miocene Gürün (Sivas) basin, Central Anatolia, Turkey: Carbonates and Evaporites 19 (2), 118-132.
• Orti, F, Gundoğan, I., Helvacı, C. 2002.Sodium sulphate deposits of Neogene age: the Kirmir Formation, Beypazari Basin, Turkey. Sedimentary Geology 146 (2002) 305– 333
• Orti, F, Rosell L., Ingles, M.., Playa, E., 2007. Depositional models of lacustrine evaporites in the SE margin of the Ebro Basin (Paleogene, NE Spain). Geologica Acta, 5 (1), 19-34.
• Özgüner, A,, Büyüktemiz, M., Atilla, A., Erdem, E., Mutlu, H., Karatosun, H., Yumuşak, S. 1989. Ereğli (Konya) - Bor (Niğde) havzası kimyasal Tuz yatakları maden jeolojisi raporu. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 8829 (unpublished).
• Özgüner, A, M., Büyüktemiz M., Murat A. 1993. Konya-Karapınar (Sultaniye Ovası) graben çevresi jeolojisi ve Yeraltı tuzlu su seviyelerinin sodyum sulfat tuzu imkanları. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara (unpublished).
• Pampal, S., Meriç, E. 1990. Ereğli (Konya) güneybatısındaki Tersiyer yaşlı tortulların stratigrafisi, Geology Bulletin of Turkey 33, 39 – 45.
• Rondot, J., 1956. 1/100000’lik 39/2 (güney kısım) ve 39/4 nolu paftaların jeolojisi Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 2517, Ankara (unpublished),
• Sonel, N., Sarı, A. 2004. Ereğli–Ulukışla (Konya-Niğde) Havzasının Hidrokarbon Potansiyelinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi 19(4), 393-403.
• Sevim, M., Altun, İ. 1986. Karapınar Ereğli Konya ve Ulukışla Niğde civarının jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No: 8090, Ankara (unpublished).
• Şengör, A, M, C.1980. Türkiye’nin Neotektoniğinin esasları, Türkiye Jeoloji Kurumu Konferans serisi, 2.
• Şengör, A.M.C., Yılmaz, Y. 1983. Türkiye'de Tethis'in Evrimi, Levha Tektoniği Açısından bir yaklaşım. Publication of Geological Association of Turkey no: 1, 75.
• TPAO A.Ş. Genel Müdürlüğü TG-10 petrol Sondajı Kompozit logu (unpublished).
• Türkünal, S, 1972. Doğuda Karaisalı, Batıda Konya Ereğlisi ilçeleri boylamları, Güneyde Akdeniz sahili Kuzeyde Ovacık Köyü enlemi ile sınırlı bölgenin jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report no: 5552, Ankara (unpublished).
• Uyanık, E. 2004. Tuzgölü tuzlalarında ham tuz üretimi, Evaporitler Tuzlar Semineri, Publication of Chamber of Geological Engineers 81.
• Uygun, A. 1982. Tuzgölü havzasının jeolojisi. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Report No:7188, Ankara (unpublished).
• Yağmurlu, F., Helvacı, C. 1994. Sedimentological characteristics and facies of the evaporite-bearing Kirmir Formation (Neogene), Beypazari Basin, central Anatolia, Turkey. Sedimentology 41, 847– 860.