GEOLOGY OF THE MUT REGION

Yıl 1960, Cilt: 54 Sayı: 54, 36 - 45, 01.07.1960

İbrahim Akarsu

Öz

This region is situated in the southern part of Anatolia with a border line going through the towns of Silifke, Gülnar, Ermenek and Karaman. Here Paleozoic, Mesozoic (Cretaceous), Tertiary (Lower Miocene, Middle Miocene, Pliocene) and Quaternary are represented in the form of sedimentary rocks. In addition, there are serpentines probably of Upper Cretaceous age. During the greater part of Paleozoic time the region was covered by sea. Towards the end of the era, as a result of folding and gradual uplift, the region must have emerged from under this sea and remained above water until the beginning of the Cretaceous. It was only after a long period of erosion that the Cretaceous sea invaded this area, which subsequently came up and following an other period of erosion sank once again under the Miocene sea. When toward the close of the Middle Miocene the sea started to recede for the last time, lakes were formed and fresh-water limestones deposited
in these lakes. The strike of the layers and major faults in the area are found to lie parallel to the axes of anticlines and synclines. This must be a result of alpine movements. A search for oil in the Lower Cretaceous may be worth while. Likewise, Lower and Middle Miocene formations may also be considered favorable for oil accumulation.

Anahtar Kelimeler

GEOLOGY, THE MUT REGION, Cretaceous sea invaded

MUT BÖLGESİNİN JEOLOJİSİ

Öz

Etüd sahası Güney Anadolu'da olup Silifke, Gülnar, Ermenek ve Karaman kaza merkezleri ile sınırlanır. Bu sahada Paleozoik, Mesozoik (Kretase), Tersiyer (Alt Miosen, Orta Miosen, Pliosen) ve Kuaterner yaşında sedimanter araziler mevcuttur; ayrıca Üst Kretase yaşında tahmin edilen serpantinler bulunur. Paleozoik sarımsı veya kahverenkli şist ve kalkerlerden müteşekkildir. Mesozoik (Kretase) gri, bazan bej renkli, ince ve sık dokulu, sert, yer yer kristalize, çok kırıklı, ve tabakalanma durumu çok defa belli olmıyan kalkerlerle temsil edilir. Kalınlığı l 000 m tahmin edilmektedir. Tersiyer tabakalan denizel olan Ait ve Orta Miosen kalkerleri ile bunlardan daha genç olan tatlı su kalkerlerinden müteşekkildir. Miosen tahminen l 000 m kadar kalınlık gösterir. Tatlı su kalkerlerinin kalınlığı ise 25 metreyi geçmez. Kuaterner arazisini taraça ve alüvyonlar teşkil ederler. Bu sahada magmatik sahrelerden sadece Mesozoik içersinde serpantin mevcuttur. Paleozoikte bölge denizle örtülüdür. Devrin sonlarına doğru yan basınçlarla iltivalanan ve gittikçe yükselen arazi Kretase başlarına kadar su üstünde kalmış olmalıdır. Uzun bir erozyon devrini mütaakıp Kretase denizinin bölgeyi istilâ etmesi nihayet bu denizin çekilmesi ile ve yeni bir erozyon devrinden sonra bölgeyi meydana getiren arazi Miosen denizinin istilâsına uğramış olmalıdır. Orta Miosenin sonlarına
doğru deniz yavaş yavaş çekilmeye başlamış ve nihayet bundan sonra artık kara olarak kalan bölgede bir takım göller meydana gelerek tatlı su kalkerlerinin teressübüne sebep olmuşlardır. Tabaka doğrultuları ile önemli fay hatlarının doğrultuları, antiklinal ve senklinallerin eksen doğrultularına paralel olduğu müşahede edilmiştir. Antiklinallerin kavis şeklinde kıvrımlı olmaları virgasyonu hatırlatmaktadır. Bunun sebebi de substratumda (tabanda) mevcut olan sert manialar arasında tabakaların sıkışması ile izah edilebilir. Bütün bunlar Alpin hareketleri neticesi meydana gelmiş olmalıdırlar. Alt Kretase kalkerinde petrol aranılması isabetli olabilir. Alt ve Orta Miosen formasyonları da petrol için müsait karakterli sayılabilirler.

Anahtar Kelimeler

MUT BÖLGESİ, JEOLOJİSİ, Orta Miosen kalkerleri

Kaynakça

• AKARSU, ibrahim (1955) : Mut civan jeolojisi. M. T, A. Rap. No. 2444 (neşredilmemiş).
• BLUMENTHAL, M. (1938) : Die orographische Gliederung des Taurus No. 2. M. T. A. Rap. No, 795 (neşredilmemiş).
• (1938) : Güney Anadolu Toroslarının Gülek Boğazı-Tarsus ve Silifke-Mut arasına düşen Kilikya zonunun tabaka muhtevası ve yapısı. M. T. A. Rap. No. 2590 (neşredilmemiş).
• (1938) : Şarki Toros gezileri esnasında elde edilen yeni müşahedeler. (Niğde-Yahyalı-Barazama-Feke-Hokkadağ). VIII inci Toros raporu. M. T. A. Rap. No. 1065 (neşredilmemiş).
• (1938) : Çakıtçay Transversali içinde yeni müşahedeler. (Tarsus-Gülekboğazı-KarlıkkayaÇiftehan). IX uncu Toros raporu. M. T. A. Rap. No. 1068 (neşredilmemiş).
• (1939) : Seyhan Antitoros'unun jeolojik bünyesi üzerine ilk bakış. V inci Toros raporu. M. T. A. Rap. No. 841 (neşredilmemiş).
• (1956) : Yüksek Bolkardağın kuzey kenan bölgelerinin ve batı uzantılarının jeolojisi (Güney Anadolu Torosları). M. T. A. Yayınl. Seri D, No. 7.
• _ (1956) : Karaman-Konya havzası güneybatısında Toros kenar silsilesi ve şist-radiolarit formasyonu stratigrafi meselesi. M. T. A. Dergisi, Sayı 48,
• CEYLÂN, Raşit (1955) : Mut ilçesinin Mirahor köyündeki Nizah Tarla etüdü. M. T. A. Rap. No. 2218 (neşredilmemiş).
• DİNÇEL, Bedii (1955) : Mut baseni hakkında bazı jeolojik notlar ve petrol imkânları. M. T. A. Rap. No. 2446 (neşredilmemiş).
• ZİEGLER, K. G. J. (1939) : Garbi Toros mıntakasında yapılmış olan rnaden ve jeoloji tetkikatı. I inci kısım. Af. T. A. Rap. No. 953 (neşredilmemiş),
• , (1938) : Garbi Toros mıntakası. M. T. A. Rap. No. 768 (neşredilmemiş).