GEOLOGY AROUND EZINE AND BOZCAADA THE AGE OF THE LIMESTONES AND SERPENTINES

Yıl 1963, Cilt: 60 Sayı: 60, 60 - 69, 01.01.1963

Adnan Kalafatçıoğlu

Öz

A series consisting of marbles and various types of metamorphic schists of Paleozoic age, constitutes the oldest formations in the area of study. The average direction of schistosity of this series, which shows metamorphism to varying degrees, is generally NE-SW. They have been folded during the initial paroxysm of the Varistic tectonic phase. This series is overlain by fossiliferous Permian formations, which mainly consist of conglomerates, limestones, sandstones and flysch sediments intercalated with members of the ophiolitic series. The Permian formations have also been folded by the young Varistic tectonic phase. The general strike of the Permian strata is NE-SW. Intrusions of acid igneous rocks, as well as ophiolitic rocks, are regarded to belong to this period. In Bozcaada, this series is unconformably overlain by Eocene formations, consisting of conglomerates, limestones and flysch sediments. In this area the Pyrenean tectonic phase represents the most important effect of the Alpine orogeny. There is a well-defined unconformity between Eocene and Neogene strata. The sea completely left this area during the post-Eocene tectonic movements. Lacustrine environment during Neogene caused mainly the deposition of conglomerates, sandstones, clays, sands, marls and limestones. Though generally the bedding is horizontal, some high dips may be observed near lines of dislocation. Volcanic activity was extensive during Neogene times. Sometimes concentric zones of volcanics may be observed. The greatest volcanic activity took place in Pliocene. During Lower and Upper Pliocene times, when there was large-scale subsidence in the Aegean region, the area studied was included within a large closed basin. This area was invaded by the sea when, at the beginning of Pleistocene times, the Hazer Sea in the north joined the Mediterranean in the south. Marine Pleistocene fossils are found in many places around the Sea of Marmara, as well as around Dardanelles

Anahtar Kelimeler

GEOLOGY AROUND, EZINE AND BOZCAADA, THE AGE OF THE LIMESTONES

EZİNE CİVARININ VE BOZCAADA'NIN JEOLOJİSİ KALKER VE SERPANTİNLERİNİN YAŞI

Öz

Etüd bölgemizdeki en eski kayaçlar, Paleozoik yaşh mermerler ve muhtelif şistlerden müteşekkil seridir. Bu serinin genel istikameti NE-SW dır, metamorfizma derecesi muhteliftir. İlk Varistik orojenez ile iltivalanmıştır. Bu seri üzerine fosilli Permien gelir. Permien, başlıca konglomera, kalker, gre ve ofiolitik enterkale fliş ile temsil edilir. Bütün bu seri genç Varistik orojenez ile iltivalanmıştır. Permienin de genel istikameti NE-SW dır. Ofiolitik ve asit intruzyonlar bu devreye aittir. Bütün bu seri üzerine Bozcaada'da Eosen gelir. Eosen, konglomera, kalker ve fliş ile temsil edilir ve daha eski formasyonlar üzerine diskordandır. Alpin iltivaların en kuvvetli safhası, bölgede Pirene fazı ile temsil edilir. Neojen ile Eosen arasındaki diskordans barizdir. Eoseni tâkibeden hareketlerle deniz, bölgeden tamamen çekilmiştir. Neojende bölge göl rejimi ile temsil edilmiştir. Neojen, başlıca konglomera, gre, kil, kum, marn, kalkerden müteşekkildir. Umumiyetle yatay olmakla beraber, dislokasyonlu kısımlar da fazla eğim gösterebilir. Neojen esnasında volkanizma aktiftir. Birçok volkanizma zonlarının, iç içe durumu görülebilir. Volkanizmanın en aktif olduğu devir Pliosendir. Ege bölgesinde büyük çökmeler Alt Pliosen ile Üst Pliosen esnasında teşekkül ettiği zaman, etüd bölgesi de büyük, kapalı bir basene dahildi. Pleistosen başlangıcında kuzeydeki Hazer denizi Akdeniz ile birleştikten sonra, bölge deniz altında kalmıştır. Marmara denizinin birçok kısımlarında ve Çanakkale boğazı civarında denizel Pleistosen fosillerine raslanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

EZİNE CİVARI, BOZCAADA, KALKER VE SERPANTİNLER

Kaynakça

• AKARTUNA, M. (1950) : İmroz adasında bazı jeolojik müşahedeler. Türk. Jeol. Kur. Bült., cilt II, no. 2, Ankara.
• AYGEN, T. (1956) : Balya bölgesi jeolojisinin incelenmesi. M.T.A. Yayınl., seri D, no. 11, Ankara.
• BORCHERT, H. (1958) : Türkiye'de inisiyal ofiolitik magmatizmaya ait krom ve bakır yataklan. M.T.A. Yayınl, no. 102, Ankara.
• CALVERT, F. & NEUMAYR, M. (1880) : Die jungen Ablagerungen am Hellespont. Denkschr. K. Ak. Wiss., Math-Nat. Klasse, Wien.
• ENGLISH, Th. (1904) : Eocene and later formations surrounding the Dardanelles. The Quart. Journ. Soc. London, t. 60.
• ERGUVANLI, K. (1954): Ağaçlı-Kemerburgaz-Cebeciköy-înegöl-Domaniç ve Bursa-Mustafakemalpaşa-Susurluk ve Eceabat-Çanakkale-Ayvacık arasında kalan bölgelerin jeolojik etüdü hakkında raporlar. M.T.A. Rap., no. 2374 (neşredilmemiş), Ankara.
• (1955) : Etude geologique de l'ile de Bozcaada. Bull. Soc. Geol. France, s. 6. v. 399-401.
• (1957) : Outline of Geology of the Dardanelles. Geological Magazine, vol. 94.
• GEIS, H. P. (1954) : Kuzey Kaz dağın jeolojik yapısı. M.T.A. Rap., no. 2250 (neşredilmemiş), Ankara.
• KAADEN, G. van der (1957) : Çanakkale, Biga, Edremit yarımadası bölgesindeki jeolojik saha çalışmaları hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2661 (neşredilmemiş), Ankara.
• KAADEN, G. van der (1958) : Saadet - Meşrutiye-Sefa - Durabey-Domaniç - Tiraz - Saadet köyleri arasındaki sahada W-Zn-Cu ve Uludağ silsilesi, Orhaneli ve Mustafakemalpaşa güneyinde W (tungsten) prospeksiyonu ile bölgenin jeolojik durumu ve evolüsyonu. M.T.A. Rap., no. 2645 (neşredilmemiş), Ankara.
• MEER MOHR, H. E. C. van der (1956) : Report on the geological fieldwork in the area of Edremit. M.T.A. Rap. (neşredilmemiş), Ankara.
• OZANSOY, F. (1960) : Ege bölgesi karasal Senozoik stratigrafisi (Balıkesir güneyi, Soma-Bergama, Akhisar-Manisa ve kısmen Tire). M.T.A. Derg., no. 55, Ankara.
• PHILIPPSON, A. (1910) : Reisen und Forschungen \vestlichen Kleinasien. I. Heft. Ergânzungshcf t no. 167 zu Petermanns Mit.
• SCHUİLİNG, R. D. (1959) : Kaz dağı kristalininin arzettiği bir pre-Hersinien iltiva safhası hakkında. M.T.A. Derg., no. 53, Ankara.
• TERNEK, Z. (1949) : Keşan-Korudağ bölgesinin jeolojik etüdü. Fen. Fak. İstanbul (tez).
• TCHİHATCHEFF, P. de (1869) : Asie Mineure, Paris.
• VVIJKERSLOOTH, P. de (1941) : Merkezî Anadolu'nun garp sahası dahilinde genç Paleozoikteki (Varistikum) magmatik faaliyet hakkında bazı mülâhazalar. M.T.A. Mecm., no. 4/25, Ankara.
• YALÇINLAR, İ. : Manisa kuzey bölgesi, Ayvalık ve Akhisar 70/3 paftasına ait jeolojik rapor. M.T.A. Rap., no. 2576 (neşredilmemiş), Ankara.