Geological Evolution and Basin Models During Neotectonic Episode in the Eastern Anatolia

Yıl 1986, Cilt: 107 Sayı: 107, 70 - 93, 01.12.1986

Fuat Şaroğlu Yücel Yılmaz

Öz

In the Eastern Anatolia, neotectonic regime beginning in
Middle Miocene has considerably affected the geological evolution of the
region. During the neotectonic episode, compressional tectonic regime,
characteristic for the region, resulted in formation of folds, thrust and
strike-slip faults, and large-scale extentional fractures. Under the control of
all these structural elements, basically two types of basins (intermountain and
pull-apart) are formed. Among these, Muş, Ahlat-Adilcevaz and Karayazı-Tekman
basins are the intermountain basins. Kağızman-Tuzluca basin, however, has been
evolved as a pull-apart type. The Erzurum-Pasinler-Horasan is another type of
intermountain basin which was also affected by strike-slip faults. The general
features of the new episode deposits are to be in nonmarine facies and with the
coeval volcanites their accumulation in separate basins.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akkuş, M.F., 1965, Pasinler havzasının l :25 000 ölçekli detay petrol etüdü raporu: MTA Rap., 4087 (yayımlanmamış), Ankara.
• Allen, C.R., 1969, Active faulting in northern Turkey: Contr. 1577, Div. Geol. Sciences, Calif. Inst. Tech., 32 pp.
• Arpat, E. ve Şaroğlu, F., 1972, Doğu Anadolu Fayı ile ilgili bazı gözlemler ve düşünceler: MTA Derg., 78, 44-50, Ankara.
• Birgili, Ş., 1968, Muş bölgesi 1:25 000 ölçekli Karaköse J48-d3-d4 ve Muş K47-b2 paftalarının detay petrol etüdü hakkında rapor: MTA Rap., 1707 (yayımlanmamış), Ankara.
• Boray, A., 1975, Bitlis dolayının yapısı ve metamorfizması: TJK Bült., 18/1, 81-84.
• Çağlayan, M.A.; İnal, R.N.; Şengün, M. ve Yurtsever, A., 1983, Structural setting of Bitlis Massif: Tekeli O. ve Göncüoğlu, C. ed., Geology of the Taurus belt da., International Symposium, 245-254.
• Demirtaşlı, E. ve Pisoni, C., 1965, Ahlat-Adilcevaz bölgesinin jeolojisi (Van Gölü kuzeyi): MTA Derg., 64, 22-36, Ankara.
• Dewey, J.S.; Hempton, W.R.; Kidd, W.S.; Şaroğlu, F. ve Şengör, A.M.C., 1986, Shortening of Continental lithosphere: the neotectonics of Eastern Anatolian-a young collision zone: Coward Ries, eds., Collision Tectonics da., Geological Society Special Publication, 19, 3-36.
• Erdoğan, T., 1966, Erzurum-Karayazı bölgesi I47-C2 I47-C3, 148-d3 paftalarına ait jeolojik rapor: MTA Rap., 4193 (yayımlanmamış), Ankara.
• , 1967, Erzurum-Hınıs bölgesi 1:25 000 ölçekli Erzurum J47-dj ve J47-d2 paftalarının detay petrol etüdü: MTA Rap., 4340 (yayımlanmamış), Ankara.
• Göncüoğlu, M.C. ve Turhan, N., 1983, Geology of the Bitlis metamorphic belt: Tekeli, O. ve Göncüoğlu, C., eds., Geology of the Taurus belt da., International Symposium, 237-244.
• Güner, Y., 1984, Nemrut yanardağının jeolojisi, jeomorfolojisi ve volkanizmasının evrimi: Jeomorfoloji Derg., 12, 23-65.
• Havur, E., 1968, Kötek-Kağızman (Kars) çevresinin 1:25 000 ölçekli detay petrol etüdü raporu: MTA Rap., 4271 (yayımlanmamış), Ankara.
• ilker, S., 1966a, Erzurum-Muş bölgesinde Karaköse J48-a4 ve J48-dı paftalarının 1:25000 ölçekli detay petrol etüdü hakkında rapor: MTA Rap., 4177 (yayımlanmamış), Ankara.
• , 1966*, Erzurum bölgesinde 147-C1, I47-C4, I47-d2 ve 147-da paftalarının detay petrol etüdü hakkında rapor: MTA Rap., 4236 (yayımlanmamış), Ankara.
• Ketin, 1., 1966, Anadolu'nun tektonik birlikleri: MTA Derg., 66, 23-34, Ankara.
• , 1977, Van gölü ile İran sınırı arasındaki bölgede yapılan jeoloji gözlemlerinin sonuçları hakkında kısa bir açıklama: TJK Bült., 20/2, 79-85.
• McKenzie, D.P., 1972, Active tectonics of the Mediterranean region: Geophys. J.R. Asr. Soc., 30, 109-185.
• Nakoman, E., 1968, Karlıova-Halifan linyitlerinin sporo-pollinik etüdleri: TJK Bült., 11/1-2, 68-90.
• özcan, A., 1967, Erzurum-Hınıs bölgesinde Erzurum J47-a3-a4 paftalarının detay petrol etüdü: MTA Rap., 4128 (yayımlanmamış), Ankara.
• Perinçek, D., 1980, Bitlis metamorfitlerinde volkanitli Triyas: TJK Bült., 23/2, 201-211.
• ve Özkaya, 1., 1981, Arabistan levhası kuzey kenan tektonik evrimi: Yerbilimleri, 8, 91-101.
• Rathur, Q_., 1966, Pasinler-Horasan (Erzurum) sahasına ait genel jeolojik rapor: MTA Rap., 4168 (yayımlanmamış), Ankara.
• Seymen, I. ve Aydın, A., 1972, Bingöl deprem fayı ve bunun Kuzey Anadolu Fay Zonu ile ilişkisi: MTA Derg., 79, 1-8, Ankara.
• Sungurlu, O., 1967, Erzurum-Hınıs bölgesinde l :25 000 ölçekli Erzurum J47-ba-b4 paftalarına ait jeolojik detay petrol etüdü raporu: MTA Rap., 4176 (yayımlanmamış), Ankara.
• Şaroğlu, F., 1985, Doğu Anadolu'nun neotektonik dönemde jeolojik ve yapısal evrimi: İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora tezi, (yayımlanmamış).
• ; Güner, Y.; Kidd, W.S.F. ve Şengör, A.M.C., 1980, Neotectonics of Eastern Turkey: New exidence for crustal shortening and thickening in a collision zone: EOS, 51, 17, 360.
• ve , 1981, Doğu Anadolu'nun jeomorfolojik gelişimine etki eden öğeler: Jeomorfoloji, tektonik, volkanizma ilişkileri: TJK Bült., 24, 39-50.
• ve Yılmaz, Y., 1984, Doğu Anadolu'nun neotektoniği ve ilgili magmatizması: Ketin Simpozyumu bildirileri, 149-162.
• Şenalp, M., 1966, Erzurum-Muş bölgesi l :25 000 ölçekli Erzurum J47-32, J47-b1 ve Karaköse J48-cı, c2 ,c3 , c4 , J48-b3 paftalarının detay petrol etüdü: MTA Rap., 4288 (yayımlanmamış), Ankara.
• , 1969, Tuzluca (Kars) havzasının l :25 000 ölçekli detay petrol etüdü raporu: MTA Rap., 4084 (yayımlanmamış), Ankara.
• Şengör, A.M.C., 1979, The North Anatolian transform fault: its age, offset and tectonic significance: Jour. Geol. Soc., 136, 269-282, London.
• 1980, Türkiye'nin neotektoniğinin esaslan: TJK Yayl.
• ; White, G.W. ve Dewey, J.F., 1979, Tectonic evolution of the Bitlis suture, southeastern Turkey: implications for the tectonics of eastem Mediterranean: Rapp. Comm. Int. Mer Medit., 25/26-2a, 95-97.
• ve Yılmaz, Y. ,1981, Tethyan evolution of Turkey: A plate tectonic approach: Tectonophysics, 75, 181-241.
• ; Görür, N. ve Şaroğlu, F., 1985, Strike slip faulting, and related basin formation in zones of tectonic escape: Turkey as a case study; Strike-slip deformation, basin formation and sedimentation, Biddle and ChristieBlick, edt., Society of Economic Paleontologists and Mineralogists Special Publication, 37, 227-264.
• Tanrıverdi, K., 1971, Erzurum (Söylemez) yöresinin jeolojisi ve petrol olanaktarı: MTA Rap., 6239 (yayımlanmamış), Ankara.
• Toker, S., 1965, Erzurum-Hasankale bölgesi, Erzurum 146-b2 , Tortum H46-C3 paftalarına ait jeolojik rapor: MTA Rap., 4118 (yayımlanmamış), Ankara.
• Tütüncü, K., 1965, Erzurum ovası kuzey ve güneyinin genel jeolojisi ve petrol imkânları: MTA Rap., 4297 (yayımlanmamış), Ankara.
• , 1967, 1:25 000 ölçekli Erzurum J47-c1 , C2 , C3 , C4 paftalarına ait genel jeoloji ve petrol imkânları: MTA Rap., 4120 (yayımlanmamış), Ankara.
• Ünal, A., 1970, Muş bölgesi l :25 000 ölçekli Erzurum J47-c4, Muş K47-b4-cl-c2 paftalarının detay petrol etüdü raporu: MTA Rap., 4754 (yayımlanmamış), Ankara.
• Ürgün, S., 1961, Muş-Nazik gölü-Murat nehri arasındaki sahanın detay jeolojisi: MTA Rap., 4730 (yayımlanmamış), Ankara.
• Yılmaz, Y., 1984, Türkiye'nin jeolojik tarihinde magmatik etkinlik ve tektonik evrimle ilişkisi: TJK Ketin Simpozyumu bildirileri, 63-81.
• ; Dilek, Y. ve Işık, H., 1981, Gevaş (Van) ofiyolitinin jeolojisi ve sinkinematik bir makaslama zonu: TJK Bült., 24/1, 37-44.
• ; Şaroğlu, F. ve Güner, Y., 1986, Initiation of neomagmatism in the Eastern Anatolia (baskıda).
• Yurdagül, M., 1971, Kağızman doğusunun (Kars H50-c1 paftası) jeolojisi ve petrol olanakları: MTA Rap., 4828 (yayımlanmamış), Ankara.