EVIDENCES OF DUCTILE DEFORMATION IN EVAPORITES AROUND ZARA AREA (E SİVAS), SİVAS BASIN

Yıl 1999, Cilt: 121 Sayı: 121, 19 - 31, 01.02.1999

Faruk Ocakoğlu

Öz

A series of ductile deformation evidences and large-scale tectonic
lines which remain enigmatic in the light of rigid tectonics principles were
observed around Zara and Bolucan areas in the Sivas basin. One group, the
evaporite walls which are closely related with the Oligocene-Lower Miocene
evaporitic levels, traverses the basin for 30-40 km in an approximate E-W
direction. Throughout the contacts, vertical to overturned evaporitic rocks
face with the younger sediments as well as with thrusts and folds. Evaporitic
diapirs of varying sizes, and basement and cover rock inclusions in the order
of several 100's meters to km constitute the smaller scale second set of
evidence of this kind of deformation. The available stratigraphic and tectonic
data lets us suggest that the ductile deformation occurred subsequent to the NS
compression. Also speculated, that the areal extension of the Oligocene-aged
Hafik gypsum is of utmost importance and the basaltic volcanism appeared in
late Miocene may well be a factor decreasing the viscosity of evaporites and hence
accelerating the phenomenon.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Cater; J.M.L., Hanna. S.S., Ries, A.C. and Turner, P., 1991, Tertiary evolution of the Sivas Basin, Central Turkey. Tectonophysics, 195, 29-46.
• Çiner, A, 1995, Sivas havzasının sedimantolojisi, ekonomik potansiyeli ve çevrimsel sedimantasyo- na örnekler: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Yer Deniz Atmosfer Bilimleri ve Çevre Araştırma Grubu Araştırma Projesi, No: YBAG- 064. 112s.
• Çubuk, Y., 1994, Boğazören (İmranlı) ve Karayün (Hafik) yörelerinde (Sivas doğusu) yüzeyleyen Miyosen yaşlı birimlerin tektonostratigrafisi: Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, DoktoraTezi, 125 s.
• Gansser, A., 1992, The enigma of the Persion dome inclu- sions. Eclogae Geol. Helv., 85, 825-846.
• Gedik, A. and Özbudak, N., 1974, Sivas Celalli-1 sondajı bitirme raporu. MTA Rep., 5260 (unpublished), Ankara.
• Gökçe, A., 1989-1990, Sivas güneyindeki sölestin yatak- larının jeolojisi ve oluşumu: Cumhuriyet Üniver- sitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, Seri A- Yerbilimleri, 6-7, 1-2, 111-127.
• Gökçen, S.L. and Kelling, G., 1985, Oligocene deposits of the Zara-Hafik Region (Sivas, Central Anatolia): evolution from storm-influenced shelf to evaporite basin: Geol. Rundsch., 74, 139-153.
• Gökten. E. and Kelling, G., 1991, Hafik kuzeyinde Senozoyik stratigrafisi ve tektonigi: Sivas- Refahiye havzası kuzey sınırında tektonik kontrol. In Yetiş, C., ed. Ahmet Acar Jeoloji Simpozyumu, Adana, Çukurova Üniversitesi, Jeoloji Müh., 113- 123.
• Görür, N., Oktay, F.Y., Seymen, İ. and Şengör, A.M.C.. 1984, Palaeotectonic evolution of the Tuz gölü basin complex, Central Turkey, Sedimentary record of a Neo-Tethyah closure. In: Geological Evolution of the Eastern Mediterranean (eds: Dixon, J.E. ve Robertson, A.H.F.), 464-482.
• Jackson, M.P.A. and Talbot, C.T., 1986, External shapes. strain rates, and dynamics of salt structures Geological Society of America Bulletin, v. 97, 305- 323.
• Jenyon, M.K., 1991, Alternatives to halokinesis in salt diapirism. Journal of Petroleum Geology, v. 14 (4) (suppl. II), xi-xiv.
• Kent, P.E., 1979, The emergent Hormuz salt plugs of southern Iran. Journal of Petroleum Geology, 2, 2. 117-144.
• Kurtman, F., 1973, Sivas-Hafik-Zara ve İmranlı bölgesinin - jeolojik ve tektonik yapısı. MTA Bull., 80, 1-32.
• Nebert, K., 1956, Sivas vilayetinin Zara-İmranlı mıntıkasındaki jips serisinin stratigrafik durumu hakkında. MTA Bull., 48, 76-82.
• Ocakoğlu, F., 1997, Zara (Sivas doğusu) yöresindeki Sivas havzası Oligo-Miyosen dolgusunun strati- grafisi ve ortamsal özellikleri. Cumhuriyet Üniver- sitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, Seri A- Yerbilimleri, 14, 1, 71-88.
• Özgül, N. and Turşucu, A., 1984, Stratigraphy of the Mesozoic carbonate sequence of the Munzur Mountains (Eastern Taurides). In: Geology of the Taurus belt (eds: O. Tekeli ve C. Göncüoğlu), 173- 180.
• Poisson, A., Guezou, J.C., Özturk, A., İnan, S., Temiz, H.. Gürsoy, H., Kavak, K.S. and Özden, S., 1996. Tectonic setting and evolution of the Sivas Basin, Central Anatolia, Turkey, international Geology Review, 38, 838-853.
• Richter-Bernburg, G., 1980, Salt tectonics, interior struc- ture of salt bodies. Centre de Recherche Exploration Production Elf-Aquitaine Bulletin, 4, 373-393.
• Sümengen, M., Terlemez, İ., Bilgiç, T., Gürbüz, M., Ünay. E., Ozaner, S. and Tüfekçi, K., 1987, Şarkışla- Gemerek dolayı Tersiyer havzasının stratigrafisi. sedimantolojisi ve jeomorfolojisi: MTA Rep., 8118, (unpublished), Ankara.
• Talbot, C.T.. 1977, Inclined and assymmetric upward- moving gravity structures: Tectonophysics, 42, 159-181.
• Talbot, C. T., 1993, Spreading of salt structures in the Gulf of Mexico. Tectonophysics, 228, 151-166.
• Tekin, E., Ayan, Z. and Varol, B., 1994, Sivas-Ulaş solestin oluşumlarının (Tersiyer) mikrodokusal özellikleri ve sivi kapanım çalışmaları: Turkiye Jeoloji Bülteni, 37, 1, 61-76.
• Turgut, S., 1978, Tuz Gölü) havzasının stratigrafik ve çökelsel gelişmesi, Turkiye 4. Petrol Kongresi Bildirileri, 115-126.
• Uğurlutaş, G., 1975, Tuz Gölü havzasının bir bölümünün jeofizik yorumu: MTA Bull., 85, 38-44.
• Uygun, A., 1981, Tuz Gölü havzasının jeolojisi, evaporit oluşumları ve hidrokarbon olanaklan: İç Anado- lunun Jeolojisi Simpozyumu, TJK yayl., 66-71.
• Weinberg, R.F., 1993, The upward transport of inclusions in Newtonian and power-law salt diapirs. Tectonophysics, 228, 141-150.
• Yılmaz, A., 1994, An example of a post-collisional trough: Sivas Basin, Turkey: in Proc., 10 th Petr. Congr.. Turkish Assoc. Petrol. Geol., 21-32.
• and Özer, S., 1984, Kuzey Anadolu Bindirme Kuşağının Akdağmadeni (Yozgat) ile Karaçayır (Sivas) arasındaki bölümünün temel jeoloji incelemesi ve Tersiyer havzasının yapısal evrimi: Ketin Simpozyumu, TJK yayl., 163-174.
• Uysal, S., Bedi, Y., Yusufoğlu, H., Havzaoğlu. T., Ağan, A., Göç, D. and Aydın, N., 1995, Akdağ Masifi ve dolayının Jeolojisi: MTA Bull., 117. 125- 138.