THE FORMATION CONDITIONS OF IRONOXIDE DEPOSITS IN HASANCELEBI (MALATYA); A MICROTHERMOMETRIC APPROACH

Yıl 2006, Cilt: 132 Sayı: 132, 83 - 83, 01.01.2006

Gülay Sezerer Kuru İlkay Kuşcu Bilge Şalış Erkan Yılmazer Gökhan Demirela

Öz

This study intends to carry out microthermometric
analyses on scapolite, phlogopite, fluorit, barite and calcite in metasomatic zones
within the Hasançelebi ironoxide deposits, and to understand the T-P conditions
of alterations/metasomatism by determining homogenization temperatures and salinity
(% NaCl-equivalent) of the associated minerals. The relative density of the fluids
forming the hydrothermal system was calculated by using salinity and homogenization
temperature values of the minerals, and the microthermometric parameters were compared
with the known hydrothermal systems. The homogenization and salinity (% NaCl-equivalent)
of the minerals are as follows; scapolite (310-390°C, 10-21), phlogopite (>700°C,
25), barite (190-380°C and 80-170°C, 4,7-13), fluorite (150-380°C, 4,7-13), and
calcite (80-320°C), respectively. It is present a relationships that are the density
of the fluid inclusions with the mid-high salinity degrees and the low homogenezation
tempera- tures. A significant relationships is present between paragenesis (order
of formation) of the minerals above and the density of the fluids presumed to form
these minerals; the inclusions with the lowest density is correlated with the highest
homogenization temperature while the inclusions with higher densities are correlated
with higher homogenization temperatures.

 

Anahtar Kelimeler

Hasancelebi, Malatya, fluid inclusions, ironoxide, scapolite, phlogopite fluorite, barite, ironoxide-Cu- Au deposits

Kaynakça

• Barton, M. D. ve Johnson, D. A., 1996, Evaporitic- source model for igneous-related Fe oxide- (REE-Cu-Au-U) mineralization. Geology (Boul- der), 24, 259-262.
• Bodnar, R.J., 1983, A method of calculating fluid inclu- sion volumes based on vapor bubble diameters and P-V-T-X properties on inclusion fluids. Econ. Geol. 78, 535-542.
• ,1995. Fluid-inclusion evidence for a magmatic source for metals in porphyry copper deposits. In: Thompson, J.F.H. Ed. , Magmas, Fluids, and Ore Deposits. Mineral. Assoc. Can., Short Course Series, 23, 139-152.
• Gökçe, H., 2005. Hekimhan-Hasançelebi Demir Yata- ğının Jeolojisi ve Skapolitlerin Mineralojisi ve Jeokimyası. Niğde Üniversitesi Y. Lisans Tezi.
• Gürer, Ö.F., 1992. Hekimhan - Hasançelebi (Malatya) Dolayının Jeoloji Incelemesi, I .Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 323s
• Hedenquist, J. W., Arribas, A., Jr., ve Gonzalez-Urien, E., 2000, Exploration for epithermal gold depo- sits: Reviews in Economic Geology, v. 13, s. 245-277.
• Kuşcu, I., 2003. Fe-oksit-Cu-Au-REE (Olympic Dam) Tipi Yataklar: Genel Özellikleri-Oluşum Modeli ve Orta Anadolu Potansiyelinin Bir Değer- lendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü 20.Yıl Jeoloji Sem- pozyumu, Bildiri Özleri, TMMOB Jeoloji Mü- hendisleri Odası Yayınları No. 73, 176.
• , Marschik, R., Kaymakçı, N., Yılmazer, E., Demirela, G., Gökçe, H., ve Güleç, N., 2005 a, Hasançelebi ve Karakuz (Malatya) Demiroksit Yataklarındaki Alterasyonların Kökeni: Tuzlu- Evaporitik Sularla Yıkanma Modeline Karşı Magmatik-Hidrotermal Model. 58. Türkiye Jeo- loji Kurultayı, Genişletilmiş Bildiri Özleri Kitabı, 75-77, Ankara.
• , Yılmazer E., Demirela, G. ve Gökçe, H., 2005b, Orta ve Batı Anadolu'daki Bazı Skarn Tipi Fe- Oksit Yataklarının Fe-Oksit-Cu-Au (Doba) Po- tansiyeli. Öztürk, H, Kahriman, A. ve Hanilçi, N., (eds) Türkiye Demir Yatakları Jeolojisi Ma- denciliği ve Mevcut Sorunları Sempozyumu Bil- diriler Kitabı, 181-206, Istanbul.
• , , , , Marschik, R., Kaymakçı, ve Güleç, N., 2005c. Hasançelebi ve Karakuz (Malatya) Bölgeleri Demiroksit Yataklarında Al- terasyon Zonlanması, 58. Türkiye Jeoloji Kurul- tayı, Genişletilmiş Bildiri Özleri Kitabı, 66-67, Ankara.
• Roedder, E., 1977. Fluid inclusions as tools in mineral exploration.Econ. Geol. 72, 503-525.
• , 1984. Fluid inclusions. Mineralogical Society of America. Reviews in Mineralogy, vol. 12, 644 s.
• ve Bodnar, R.J., 1997. Fluid inclusion studies of hydrothermal ore deposits. In: Bar- nes, H.L. Ed., Geochemistry of Hydrothermal Ore Deposits. Wiley, New York,. 657-697.
• Shepherd, T. J., Rankin, A., H. ve Alderton, D., H., M., 1985, A Practical Guide to Fluid Inclusion Studies, 239s.
• Stendal, H., Konnerop-Madsen, J. ve Ünlü,T., 1990, Hasancelebi Project Final Report, Turkey. MTA Raporu No: 9100, 125., Ankara (yayınlan- mamış).
• , Ünlü,T., ve Konnerop-Madsen, J. ,1995, Geo- logical setting of ıron deposits of Hekimhan Province Malatya, Central Anatolia, Turkey. Trans. Min. Metall. (Sect. B: Appl. Earth sci.), 104, 46-54, London.
• Sillitoe, R.H., ve Hedenquist, J.W., 2003, Linkages between volcanotectonic settings, ore-fluid compositions, and epithermal precious-metal deposits, in Simmons, S.F, ed., Understanding crustal fluids: Roles and witnesses of process- es deep within the earth, Giggenbach memo- rial volume: Society of Economic Geologists and Geochemical Society, Special Publication.
• Şalış, B., 2005, Hekimhan-Hasançelebi Demir Yata- ğında Sıvı Kapanım Çalışmaları. Niğde Üniver- sitesi Y. Lisans Tezi.
• Wilkinson, J.J., 2001, Fluid inclusions in hydrothermal ore deposits. Lithos 55, 229-272.
• Yaman,S., 1981, Sıvı Kapanımlar, Ç.Ü. Temel Bilimler Fakültesi, 78-86, Adana.
• Yılmaz, S., 1991, Hekimhan-Hasançelebi (KB Malat- ya) Yöresi Jeolojisi ve magmatiklern Mineralojik -Petrografik ve Jeokimyasal Incelenmesi, Cum- huriyet Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 256s., Sivas.
• , Boztuğ, D, ve Öztürk , A., 1993, Geological setting petrographic and geochemical charac teristic of the Cretaceous and Tertiary igneous rocks in the Hekimhan-Hasancelebi area, North-west Malatya, Turkey. Geol. J., 28,383- 389.
• Yılmaz, H., Dumanlılar, Ö., Ay, Y., Tablacı, A. ve Torun, Ö., 2004. Hekimhan (Malatya) yöresindeki de- mir yataklarının jeolojik konumları. 57. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Bildiri Özleri Kitabı, 105-106.