FORAMINIFER AND OSTRACOD FAUNAS OF THE SUBMARINE HILL HARMANTAŞI LOCALITY (GULF OF SAROS, NORTHERN AEGEAN SEA) AND THE IMPACT OF THE UNDERWATER SPRINGS ON THE FAUNA

Yıl 2008, Cilt: 136 Sayı: 136, 48 - 49, 01.05.2008

Engin Meriç Niyazi Avşar Atike Nazik Cemal Tunoğlu Baki Yokeş İpek F. Barut Fulya Yücesoy-eryılmaz Beril Tuğrul Muhittin Görmüş M. Salim Öncel Hacı Orak Erol Kam Feyza Dinçer

Öz

- A total of 46 sediment samples collected from Harmantaþý locality (Gulf of Saros, Northern Aegean
Sea) were analysed for its Foraminifer and Ostracod content. 68 genera and 111 species of benthic formaninifera
were identified. 99 of the species have calcerous tests, and agglutinant types were represented with only 12
species. 20 genera and 27 species of ostarcods were found. Physicochemical parameters such as depth,
temperature, dissolved oxygen, pH and salinity we measured to reveal the underwater topography of the region.
Several underwater springs were detected around the fault lines. Taxonomical differences as well as morphological
abnormalities were observed in the the foraminiferal species found close to these springs. Water samples
were collected from the springs and near stations. Heavy metal and trace elements analyses of these water
samples revealed that there is no antropogenic pollution around the locality, but the submarine springs are the
major source of the heavy metals and trace elements in sea water. Radioactivity of the sea water samples were
found to be above the WHO limits. The aim of this study is to figure out the possible reasons of the morphological
abnormalities observed in foraminiferal tests.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Avşar, N., 1997, Doğu Akdeniz kıyı bölgesi bentik fora- miniferleri. Ç. Ü. Yerbilimleri, 31, 67-81, Adana.
• , 2002, Gökçeada, Bozcaada ve Çanakkale üç- geni kıta sahanlığı (KD Ege Denizi) bentik fora- minifer dağılımı ve taksonomisi. H. Ü. Yerbilim- leri, 26, 53-75, Ankara.
• ve Meriç, E., 1996, Iskenderun Körfezi'nde bentik foraminifer dağılımı. Sualtı Bilim ve tek- nolojisi Toplantısı (SBT) Bildiriler Kitabı, 220- 224, Istanbul.
• Avşar, N. ve Ergin, M., 2001, Spatial distribution of Holocene benthic foraminifera, Northern Aegean Sea. International Geology Review, 43, 754-770.
• ve Meriç, E, 2001 a, Çeşme-Ilıca Koyu (Izmir) termal bölgesi güncel bentik foraminiferlerinin sistematik dağılımı. H. Ü. Yerbilimleri, 24, 13- 22, Ankara.
• ve , 2001 b, Türkiye'nin güncel bentik foraminiferleri-1. (Kuzeydoğu Akdeniz-Kuzey Ege Denizi-Çanakkale Boğazı-Kuzey ve Doğu Marmara Denizi-Haliç-Istanbul Boğazı-Batı Karadeniz). Ç. Ü. Yerbilimleri, 38, 109-126, Adana.
• , ve Ergin, M., 2001, Iskenderun Körfezi bentojenik sedimentlerinin foraminifer içeriği. H. Ü. Yerbilimleri, 24, 97-112, Ankara.
• Başkan, E. ve Canik, B., 1983, Türkiye sıcak ve mi- neralli sular haritası, Ege Bölgesi. MTA Ensti- tüsü Yayınları, 189, 80 s.
• Breman, E., 1975, The distribution of ostracodes in the bottom sediments of the Adriatic Sea. Vrije Universiteit the Amsterdam, Krips Repro, Mappel, 165 p.
• Bonaduce, G., Masoli, M., Minichelli, G. ve Puglies, N., 1979, The benthic ostracods. Géologie Medi- terranéenne la mer Pélagienne. Tome IV, nu- mero 1, 280-284.
• Cimerman, F. ve Langer, M. R., 1991, Mediterranean foraminifera. Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti, Akademia Scientiarum et Artium Slovenica. 118 p., 93 plts., Ljubljana. Er, Z. ve Tuğrul, A.B., 1995,"Çeşitli Madensuyu ve Sodaların Radyoaktivite Seviyelerinin Tayini", V. Ulusal Medikal Fizik Kongresi, Istanbul, 11- 15 Eylül 1995.
• Gaudette, H.E., Flight, W.R., Toner, L. ve Folger, D.W., 1974, An Inexpensive ,Titration Method for Determination of Organic Carbon in Recent Sediments. Journal Sedimentary Petrography, 44 (1), 249-253.
• Guillaume, M. C., Peypouquet, J. P. ve Tetart, J., 1985, Quaternaire et actuel. Atlas des Ostracodes de France. Oertli, H. J. Ed., Bulletin Centres Recherches Exploration Prod. Elf-Aquitaine. Mém. 9, 337-377.
• Hartman, G. ve Puri, H., 1974, Summary of Neon- tological ve Paleontological Classification of Ostracod. Mitt. Hamburg Zool. Mus. Inst., 20; 7-73.
• Hatta, A. ve Ujiie, H., 1992, Benthic foraminifera from Coral Seas between Ishigaki and Iriomote Islands, Southern Ryukyu Island Arc, North- western Pasific. Bulletin of the College of Science, University of the Ryukyus. 53, 49-119; 54, 163-287.
• Hayward, B. W., Grenfell, H. R., Reid, C. M. ve Hayward, K. A., 1999, Recent New Zealand shallow-water benthic foraminifera. Taxonomy, ecologic distribution, biogeography, and use in paleoenvironmental assessment. Institut of Geological and Nuclear Sciences monograph 21, 258 p., 17 plts. New Zealand.
• Hem, J.D. (1965) Study and interpretation of the chemical characteristics of natural water, 2nd ed. Geological Survey Water-Supply Paper 1473, US Government Printing Office, Washington, DC, 269 p.
• Hottinger, L., Halicz, E. ve Reiss, Z., 1993, Recent foraminiferida from the Gulf of Aqaba, Red Sea. Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti, Academia Scientiarum et Artium Slovenica. 179 p., 230 plts, Ljubljana.
• Loeblich, Jr. A. R. ve Tappan, H., 1987, Foraminiferal genera ve their classification. Van Nostrand Reinhold Company, 970 p., 842 plts., New York.
• ve Tappan, H., 1994, Foraminifera of the Sahul Shelf ve Timor Sea. Cushman Foundation for Foraminiferal Research, Special Publication, No: 31, 663 p., 630 plts.
• Loring, D.H. ve Rantala, R.T.T., 1988. An Intercalib- ration Exercise for Trace Metals in Marine Sediments. Marine Chemistry, 24, 13-28.
• ve Rantala, R.T.T., 1992. Manual for the geo chemical analyses of marine sediments and suspended particulate matter, Earth- Science Reviews, 32, 235-283.
• Martin, L., 1972. Marine Chemistry. Marcel Dekker Inc. New York, 389 p.
• Meriç, E. ve Sakınç, M., 1990, Foraminifera. Istanbul Boğazı güneyi ve Haliç'in Geç Kuvaterner (Holosen) dip tortulları. (ed. E. Meriç), 13-41, Istanbul.
• , Yanko, V. ve Avşar, N., 1995, Izmit Körfezi (Hersek Burnu-Kaba Burun) Kuvaterner istifinin foraminifer faunası. Izmit Körfezi Kuvaterner Istifi. (ed. E. Meriç), 105-151, Istanbul.
• , Şamlı, A. C. ve Avşar, N., 1996 a, Haliç Geç Kuvaterner (Holosen) istifi foraminifer topluluğu ve ortamsal özelliklerde gözlenen değişimler. Sualtı Bilim ve Teknolojisi Toplantısı (SBT) Bildiriler Kitabı, 187-192, Istanbul.
• , Avşar, N. ve Çetin, O., 1996 b, Kuşdili (Kadıköy-Istanbul) Kuvaterneri stratigrafisi hakkında yeni görüşler. Ç. Ü. Yerbilimleri, 29, 151-159, Adana.
• ve , 1997, Istanbul ve yakın çevresi Geç Kuvaterner (Holosen) bentik foraminifer fau- nası. Ç. Ü. Yerbilimleri, 31, 41-65, Adana.
• , Kerey, I. E., Avşar, N. ve Nazik, A., 1998 a, Dilovası (Gebze-Kocaeli) Kuvaterner istifi. Ç. Ü. Yerbilimleri, 32, 199-218, Adana.
• Meriç, E. Kerey, I. E., Avşar, N. Tunoğlu, C., Taner, G., Kapan-Yeşilyurt, S., Ünsal, I. ve Rosso, A., 1998 b, Istanbul Boğazı yolu ile Marmara De- nizi-Karadeniz bağlantısı hakkında yeni bulgu- lar. Sualtı Bilim ve Teknolojisi Toplantısı (SBT) Bildiriler Kitabı, 82-97, Istanbul.
• , , Tunoğlu, C., Avşar, N. ve Önal, B. Ç., 2000 a, Yeşilçay (Ağva-KD Istanbul) yöresi Geç Kuvaterner istifinin mikrofaunası ve sedimen- tolojisi. TJB, 43 (2), 83-98, Ankara.
• , , Avşar, N., Tunoğlu, C., Taner, G., Kapan- Yeşilyurt, S., Ünsal, I. ve Rosso, A., 2000 b, Geç Kuvaterner (Holosen)'de Istanbul Boğazı yolu ile Marmara Denizi-Karadeniz bağlantısı hakkında yeni bulgular. TJB (1), 73-118, Ankara.
• , , , Taner, G., Akgün, F., Ünsal, I., Rosso, A., Nazik, A. ve Koral, H., 2000 c, Anadolu Hisarı (Doğu Boğaziçi-Istanbul) Kuva- terneri. Ç. Ü. Yerbilimleri, 36, 135-184, Adana.
• ve Avşar, N., 2001, Benthic foraminiferal fauna of Gökçeada Island (Northern Aegean Sea) and its local variations. Acta Adriatica, 42 (1), 125-149.
• , , ve Kılınçaslan, Y., 2001 a, Gökçeada (Kuzey Ege Denizi) bentik foraminifer faunası ve bu toplulukta gözlenen yerel değişimler. TJB, 44 (1), 39-63, Ankara.
• , ,Eryılmaz, M. ve Yücesoy-Eryılmaz, F., 2001 b, Istanbul Boğazı'nın güncel bentik fo- raminifer topluluğu ve çökel dağılımı. Ç. Ü. Yerbilimleri, 38, 93-108, Adana.
• , ve Nazik, A., 2002 a, Bozcaada (Kuzey Ege Denizi) bentik foraminifer ve ostrakod fau- nası ile bu toplulukta gözlenen yerel değişimler. Ç. Ü. Yerbilimleri, 40-41, 97-119, Adana.
• , ve Bergin, F., 2002 b, Midilli Adası (Yunanistan-Kuzeydoğu Ege Denizi) bentik foraminifer faunası ve bu toplulukta gözlenen yerel değişimler. Ç. Ü. Yerbilimleri, 40-41, 177- 193, Adana.
• , ,Görmüş, M. ve Orak, H., 2002 c, Saros Körfezi (Kuzey Ege Denizi) Harmantaşı Mevkii sualtı yükseltisi çevresinin foraminifer faunası ile bu alandaki kaynakların canlı yaşamına et- kisi hakkında ön bulgular. Sualtı Bilim ve Tek- nolojisi Toplantısı Bildiriler Kitabı, 182-193, 22- 24 Kasım 2002, Istanbul.
• , Kerey, I. E., Avşar, N., Tuğrul, A. B., Suner, F. ve Sayar, A., 2003 a, Haliç (Istanbul) kıyı alan larında (Unkapanı-Azapkapı) gözlenen Holo- sen çökelleri hakkında yeni bulgular. H.Ü. Yer- bilimleri, 28, 9-32, Ankara.
• , Avşar, N., Bergin, F. ve Barut, I. F., 2003 b, Edremit Körfezi (Kuzey Ege Denizi) güncel çökellerindeki bentik foraminifer topluluğu ile ekolojik koşulların incelenmesi. Ç.Ü. Yerbilim- leri (Geosound), 43, 169-182, Adana.
• , , , ve , 2003 c, Dikili Körfezi'nde (Kuzeydoğu Ege Denizi) bulunan üç anormal bentik foraminifer örneği: Peneroplis planatus (Fichtel ve Moll), Rosalina sp. ve Elphidium crispum (Linné) hakkında. MTA Dergisi, 127, 67-81, Ankara.
• , , ve ,2004 a, Benthic foraminifera of Eastern Aegean Sea (Turkey) Systematics and Autoecology. Chamber of Geological Engineers of Turkey and Turkish Marine Research Foundation Publication, No: 18, 306 p. and 33 plates, Istanbul.
• , , Nazik, A., Eryılmaz, M. ve Yücesoy- Eryılmaz, F., 2004 b, Saros Körfezi'nin (Kuzey Ege Denizi) güncel bentik ve planktik fora- minifer toplulukları ile çökel dağılımı. Ç.Ü. Yerbilimleri (Geosound), 44-45, 1-44, Adana.
• , ve Barut, I. F., 2004 c, Türkiye Ege Denizi ve Akdeniz kıyılarında deniz dibi jeolojisinin belirlenmesinde bentik foraminiferlerin önemi. Sualtı Bilim ve Teknolojisi Bildiriler kitabı, 72- 83, Istanbul.
• , ve Bergin, F., 2004 d, Amphicoryna scalaris Batsch hakkında. H.Ü. Yerbilimleri, 30, 103-114, Ankara. , , Nazik, A., Alpar, B., Yokeş, B., Barut, I. F. ve Ünlü, S., 2005, Gemlik Körfezi'nin yüzey çökellerinin foraminifer, ostrakod ve mollusk faunası, foraminifer kavkılarında gözlenen mor- folojik amnomaliler ile sedimentolojik, hidro- kimyasal ve biokimyasal özellikleri. MTA Dergisi 131, 21-48, Ankara.
• Nazik, A., 1994, Iskenderun Körfezi Holosen ostrakod- ları. Maden Tetkik Arama Dergisi, 116, 15-20.
• , 2001, Ostracode faunas of bottom sediments from the continental shelf, south Marmara Sea, NW Turkey and their comparison with other shelf environments in the Mediterranean and Aegean regions. Geological Journal, 36 (2), 111-123.
• Nigam, R., Saraswat, R. ve Kurtarkar, S. R., 2006, Laboratory experiment to study the effect of salinity variations on benthic foraminiferal species-Pararotalia nipponica (Asano). Journal Geological Society of India, 67, January 2006, 41-46.
• Oertli, H. J., 1985, Atlas des ostracodes de France. Bulletin Centre Recherches Exploration Prod. Elf-Aquitaine, Mémoire 9, 396 p.
• Sarı, E. ve Çağatay, M.N., 2001. Distributions of heavy metals in the surface sediments of the Gulf of Saros, NE Aegean Sea. Environment International, 26, 169-173.
• Sgarrella, F. ve Moncharmont-Zei, M., 1993, Benthic foraminifera of the Gulf of Naples (Italy), sys- tematic and autoecology. Bulletino della So- cieta Paleontologica Italiana. 32 (2), 145-264.
• Sissingh, W., 1972, Late Cenozoic ostracoda of the South Aegean Island Arc. Utrecht Micropaleon- tolo-zgical Bulletins, 187 p.
• Şafak, Ü., 1999, Recent ostracoda assemblage of the Gökçeada-Bozcaada-Çanakkale region. Ç.Ü. Yerbilimleri (Geosound), 35, 149-172, Adana.
• Şahin, S., 2000, Radyoaktivite Seviye Tayini Ile Ku- vaterner Istifi Incelemesi ve Yeni Bir Değer- lendirme, Doktora Tezi, ITÜ Nükleer Enerji Enstitüsü, Istanbul.
• Thiermann, F., Akoumianaki, L., Hughes, J. A. ve Giere, O., 1997, Benthic fauna of a shallow- water gaseohydrothermal vent area in the Aegean Sea (Milos, Greeece). Marine Biology, 128 (1), 149-159.
• Tuğrul, B., Meriç, E. Avşar, N., Baytaş, F., Altınsoy, N., Ayaz, B., Doğan, N., Şahin, S. ve Yılmaz, I., 2001, "Haliç Geç Kuvaterner (Holosen) Istifinin Radyoaktivite Seviyesi Tayini Ile Değerlendiril- mesi ve Diğer Değerlendirme Teknikleri ile Karşılaştırılması", Haliç Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 253-267, Istanbul.
• Tuncer, S, 1991, Çeşitli Içme Sularında Radyoaktivite Tayini, Yüksek Lisans Tezi, ITÜ Nükleer Enerji Enstitüsü, Istanbul.
• ve Tuğrul, A.B., 1992."Radioactivity Levels in Drinking Water of West Side of Turkey", First Tatarstan Symposium on Energy, Environment ve Economics, 9-4 Aug. 1992, Kazan - Ta- tarstan - 182.
• Tunoğlu, C., 1999, Recent ostracoda association in the Sea of Marmara, NW Turkey. H.Ü. Yerbilimleri, 21, 63-87, Ankara.
• Tunoğlu, C., 2002, Karadeniz'in Istanbul Boğazı çıkışı ile Zonguldak ve Amasra kıyı alanlarında gün- cel ostrakod topluluğu. H.Ü. Yerbilimleri, 26, 27-43, Ankara.
• Van Morkhoven, F. P. C. M., 1963, Post Paleozoic Ost- racoda. Elsevir Amsterdam, (2), 478 p.
• Varnavas, S. P., Halbach, P., Halbach, M., Panagio- taras, D., Rahders, E. ve Hubner, A., 1999, Characterization of hydrothermal fields ve hydrothermal evolution in the Hellenic Volcanic Arc. International Conference Oceanography of the Eastern Mediterranean and Black Sea. 23 to 26 February 1999, Athens, Greece, Abstracts, 343.
• Weber, R., Esterlund, R.A. ve Patzelt, P., 1999, "Alfa Spectrometric Analysis of Thorium Using Solid Phase Extraction for Sample Preparation, Applied Radiation ve Isotopes, 50, 929-934.
• Willey, P.J., 1970, The Dynamic Earth Textbook in Geoscience, John Wiley & Sons Ins., New York.
• Yassini, I., 1979, The littoral system ostracodes from the Bay of Bou-Ismail, Aligers, Algeria, Revista Espanola de Micropaleontologia, 11 (3), 353- 416.
• ve Jones, B. G., 1995, Foraminiferida ve Ostra- coda from estuarine and shelf environments on the southestern coast of Australia. The Univer- sity of Wollongong Press, 269 p.