İnsanda Kurtarıcı Unsur olarak Psūkhē / Anima Origenes Bağlamında Genel Bir İnceleme

Yıl 2025, Sayı: 10, 63 - 77, 30.06.2025

Fatma Cerrah , İsmail Taşpınar

https://doi.org/10.59932/burdurilahiyat.1667206

Öz

Origenes’in yaşadığı dönemde Kilise, insanın mahiyeti hakkında sabit ve herkesi bağlayıcı bir görüşe sahip değildi. İnsanın ruhu (pneūma), bedeni (sōma), canı (psūkhē) ve aklı (noūs) gibi konularda birçok farklı görüş yer almaktaydı. Bu yüzden Origenes, fikirlerini dogmatik tanımlamalardan ziyade muhakeme yöntemi ile ele almış ve insanı açıklarken antropoloji, kozmoloji, eskatoloji anlayışları ile doğrudan bağlantılı olan ezeli varlıklar teorisini kullanmıştır. Ezeli akılların düşmesi sonucunda dönüştükleri varlık gruplarından biri olan insan; beden, can ve ruhtan oluşmaktadır. Bu açıdan makalede ele alınan ilk konu, insanın bu ontik yapısını incelemektir. Daha sonra insanda bulunan ruh ile canın birbirinden farklı unsurlar olarak ele alınmasının nedenleri incelenmiştir. Zira İngilizce yazılan eserlerde ilgili terimler “soul” ve “spirit” terimleri ile açıklansa da bu terimler çoğu kez birbirinin yerine kullanılabildiği için bir anlam karmaşası ortaya çıkmaktadır. Latince ya da Eski Yunanca metinler vasıtasıyla bu iki terimin birbirinden farklı olduğu ve birbirinin yerine kullanılamayacakları savunulmuştur. Bu çalışmada insanın kurtuluşunda etkin olan faktörün can olduğu ve canın iradesine bağlı olarak insanın sürekli bir dönüşüm içinde olduğu ve bedenin arzularına boyun eğerek alçaldığı ya da ruhun iradesine uyarak yükseldiği savunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: akıl (noūs) , beden (sōma) , ruh (pneūma) , can (psūkhē)

Psūkhē / Anima as the Savior Element in Man, A General Review in the Context of Origenes

Öz

During the time of Origenes, the Church did not have a fixed and binding view on the nature of man. There were many different views on issues such as the spirit (pneūma), body (sōma), soul (psūkhē) and mind (noūs) of man. Therefore, Origenes approached his ideas with a reasoning method rather than dogmatic definitions and used the theory of eternal beings, which is directly related to the understandings of anthropology, cosmology and eschatology, while explaining man. Man, one of the groups of beings that eternal minds transformed into as a result of their fall, consists of body, soul and spirit. From this perspective, the first subject we addressed in our article is to examine this ontic structure of man. Then, the reasons why the spirit and soul in man are considered as different elements are examined. Because, although the relevant terms are explained with the terms soul and spirit in works written in English, since these terms are often used interchangeably, a confusion of meaning arises. It has been argued through Latin or Ancient Greek texts that these two terms are different from each other and cannot be used interchangeably. In this article, it is argued that the factor that is effective in the salvation of man is the soul and that man is in a constant transformation depending on the will of the soul and that he either descends by submitting to the desires of the body or ascends by obeying the will of the soul.

Anahtar Kelimeler

intelligence / mind (noūs) , body (sōma) , spirit (pneūma) , soul (psūkhē)

Kaynakça

• A Latin Dictionary. Ed. Charlton T. Lewis. (Erişim 28 Mart 2025) https://www.perseus.tufts.edu/hopper//morph?l=mens&la=la#lexicon
• Bostock, D. G. “Quality and Corporeity and the Nature of the Resurrection Body in Origen”, Origeniana Secunda, ed. Henry Crouzel, Antonio Quacquarelli. Roma: Edizioni Dell’anteneo, 1980.
• Cadiou, Rene. Origen, His Life at Alexandria. çev. John A. Southwell. London: B. Herder Book Co., 1944.
• Clement of Rome, “First Epistle”. Ante Nicene Fathers. ed. Philip Schaff, cilt 1. Edinburg: T&T Clark, 1867.
• Crouzel, Henry. Origen. çev. A. S. Worrall. Edinburgh: T. & T. Clark, 1989.
• Daniélou, Jean. Origen. çev. Walter Mitchell. New York: Sheed and Ward, 1955.
• Irenaeus, “Against Heresis”. Ante Nicene Fathers. ed. Philip Schaff, cilt 1. Edinburg: T&T Clark, 1867.
• Jacobsen, Anders-Christian. “Transgression, Regress and Progress in the Theology of Origen of Alexandria”, Early Christianity in the Context of Antiquity 25, (2009), 55-64.
• Hieronymi, “Opera Omnia”, Patrologia Latina, cilt 23. Paris, Imprimerie Catholique, 1845.
• Justin Martyr. “1. Apology.” Ante Nicene Fathers, cilt 1. ed. Philip Schaff. Edinburg: T&T Clark, 1867.
• ——————2. Apology, Ante Nicene Fathers, cilt 1. ed. Philip Schaff. Edinburg: T&T Clark, 1867.
• Kutsal Kitap. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 2014.
• https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Galatians+5.17&fromdoc=Perseus:text:1999.01.0155 (Yunanca Yeni Ahit)
• https://www.ellopos.net/elpenor/physis/septuagint-genesis/26.asp (Yunanca Eski Ahit)
• Origen, An Exhortation to Martyrdom. ed. Richard J. Payne. New York: Paulist Press, 1979.
• ——— “Commentary on John.” Ante Nicene Fathers, cilt 9. ed. Philip Schaff. Edinburg: T&T Clark, 1867.
• ——— “Commentary on Matthew.” Ante Nicene Fathers, cilt 9. ed. Philip Schaff. Edinburg: T&T Clark, 1867.
• ——— Commentary on the Epistle to the Romans, Books 1-5. çev. Thomas P. Scheck. Washington: The Catholic University of America Press, 2001.
• ——— Contra Celsum. çev. Henry Chadwick. Cambrige: Cambridge Universtiy Press, 2003.
• ——— De Principiis. ed. John Behr. Oxford: Oxford Early Christian Texts, 2017.
• ——— Homilies 1-14 on Ezekiel. çev. Thomas P. Scheck. New York: The Newman Press, 2010.
• ——— Homilies on Luke Fragments on Luke. çev. Joseph T. Lienhard. Washington: The Catholic University of America Press, 1996.
• ——— Homilies on Leviticus. çev. Gary Wayne. Washington: The Catholic University of America Press, 1990.
• ——— “Libellus de Oratione”, Patrologiae Graeciae. Cilt 11. Paris, Imprimerie Catholique, 1857.
• The Brill Dictionary of Ancient Greek. ed. Franco Montanari. Leiden: Brill. 2015.
• The Didache. çev. G. C. Allen. London: The Astolat Press, 1964.
• The Gospel of Barnabas. çev. Lonsdale ve Laura Ragg. Oxford: Clerendon Press, 1907.
• Tatian. “Oratio ad Graecos”, Ante Nicene Fathers, cilt 2. ed. Philip Schaff. Edinburg:T&T Clark, 1867.