Yağış dağılımının dinamiklerini anlamak, özellikle iklim değişikliğinin etkilerine duyarlı bölgelerde etkili su yönetimi stratejileri için hayati öneme sahiptir. Bu çalışma, referans dönem (1971-2000) yıllık ve sezonluk ortalamalarını gelecek dönem (2061-2090) ortalamaları ile karşılaştırarak Türkiye'nin Güney Marmara Bölgesi'ndeki yağışlarda öngörülen değişiklikleri incelemektedir. Farklı iklim modelleri (GFDL, HADGEM ve MPI) ve Temsili Konsantrasyon Senaryoları (RCP4.5 ve RCP8.5) kullanılarak gerçekleştirilen analizler, yağış eğilimleri belirlemek için Mann-Kendall testi ve Sen'in eğim yöntemlerini içermektedir. Temel bulgular, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Bilecik ve Yalova illerinde su kaynakları yönetimi, tarım ve ekosistem dayanıklılığına ilişkin çıkarımlarla birlikte, farklı modeller ve senaryolar arasında yağış tahminlerinde önemli farklılıklar olduğunu ortaya koymaktadır. Referans dönemine göre yıllık yağış değişim oranlarına göre Balıkesir ili, HADGEM ve MPI model simülasyonlarında sırasıyla %8.81 ve %7.09 ortalamalarıyla iklim değişikliğine karşı en dayanıklı il olarak öne çıkmaktadır. Mevsimsel değişimler dikkate alındığında; MPI RCP8.5 senaryosuna göre Bilecik ilinde yağışlarda önemli bir düşüş yaşanarak, değişimin referans döneme göre -%53.78'e kadar ulaşması beklenmektedir. Mann-Kendall testi ile belirlenen yıllık yağış değerlerinde dönem içi değişimlerde en kuvvetli düşüş eğilimi MPI RCP8.5 senaryo koşullarında Z=-2.03 Bilecik ilinde ile tespit edilmiştir. Öte yandan, sezonluk değişimler açısından, GFDL RCP4.5 koşullarında en kuvvetli düşüş trendini Bursa ili göstermiştir (Z=-2.89). Çalışma, Güney Marmara Bölgesi'ndeki iklim değişkenliği ve bu değişim ortamında sürdürülebilir su kaynakları yönetimi için mekânsal olarak değişen yağış düzenlerinin ve atmosfer olaylarında potansiyel değişimlerin dikkate alınmasının önemini vurgulamaktadır. Bu bulgular, gelecekteki iklim senaryolarının ortaya çıkardığı zorlukların üstesinden gelmek için adaptasyon stratejileri geliştirmede rol olan karar vericiler ve paydaşlar için önemli bilgiler sağlamaktadır.
Yağış iklim değişikliği Marmara Bölgesi iklim modelleri Mann-Kendall testi
Understanding the dynamics of precipitation patterns is crucial for effective water management strategies, especially in regions vulnerable to the impacts of climate change. This study investigates the projected changes in annual and seasonal precipitation across the Southern Marmara Region of Turkey by comparing the averages of the reference period (1971-2000) with those of the future period (2061-2090). Employing multiple climate models (GFDL, HADGEM, and MPI) and Representative Concentration Pathways (RCP4.5 and RCP8.5), the analysis includes Mann-Kendall trend tests and Sen's slope method to determine trends in precipitation patterns. Key findings reveal significant variability in precipitation projections among different models and scenarios, with implications for water resource management, agriculture, and ecosystem resilience in provinces such as Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Bilecik, and Yalova. According to the annual rainfall change rates relative to the reference period, Balıkesir province stands out as the most resilient province against climate change with average rates of 8.81% and 7.09% under the HADGEM and MPI model simulations, respectively. Regarding seasonal variations, Bilecik province is expected to experience a significant decrease in rainfall, reaching up to -53.78% under the MPI RCP8.5 scenario. In terms of within-period changes in annual rainfall values, the strongest declining trend was identified with Z=-2.03 in Bilecik province under the MPI RCP8.5 scenario conditions by the Mann-Kendall test. On the other hand, for seasonal variations, Bursa province demonstrates the most robust decreasing trend under the GFDL RCP4.5 conditions (Z=-2.89). The study emphasizes the importance of considering spatially varying precipitation patterns and potential shifts in atmospheric circulation for sustainable water resource management amidst climate variability and change in the Southern Marmara region. These findings provide critical insights for policymakers and stakeholders involved in developing adaptive strategies to address the challenges posed by future climate scenarios.
Precipitation climate change Marmara Region climate models Mann-Kendall test
This study does not require ethics committee approval. The article has been prepared in accordance with research and publication ethics.
The authors are gratefully acknowledged to the Turkish State Meteorological Service for sharing meteorological data used for this study.
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Biyosistem |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 11 Haziran 2024 |
Yayımlanma Tarihi | 14 Haziran 2024 |
Gönderilme Tarihi | 24 Şubat 2024 |
Kabul Tarihi | 5 Nisan 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |
TR Dizin kriterleri gereği dergimize gönderilecek olan makalelerin mutlaka aşağıda belirtilen hususlara uyması gerekmektedir.
Tüm bilim dallarında yapılan, ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir.
Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.
Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilmesi.
Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir.
- Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
- İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
- İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
- Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
- Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
- Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
- Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
- Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi.
Makale başvurusunda;
(1) Tam metin makale, Dergi yazım kurallarına uygun olmalı, Makalenin ilk sayfasında ve teşekkür bilgi notu kısmında Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna ve Etik kurul izni gerektirmediğine dair ifadeye yer verilmelidir. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmeli ve sisteme belgenin yüklenmesi gerekmektedir. (Dergiye gönderilen makalelerde; konu ile ilgili olarak derginin daha önceki sayılarında yayımlanan en az bir yayına atıf yapılması önem arz etmektedir. Dergiye yapılan atıflarda “Bursa Uludag Üniv. Ziraat Fak. Derg.” kısaltması kullanılmalıdır.)
(2) Tam metin makalenin taratıldığını gösteren benzerlik raporu (Ithenticate, intihal.net) (% 20’nin altında olmalıdır),
(3) İmzalanmış ve taratılmış başvuru formu, Dergi web sayfasında yer alan başvuru formunun başvuran tarafından İmzalanıp, taratılarak yüklenmesi , (Ön yazı yerine)
(4) Tüm yazarlar tarafından imzalanmış telif hakkı devir formunun taranmış kopyası,
(5) Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, Çıkar Çatışması beyanı verilmesi Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilmesi ve sisteme belgenin (Tüm yazarlar tarafından imzalanmış bir yazı) yüklenmesi gerekmektedir.
Belgelerin elektronik formatta DergiPark sistemine https://dergipark.org.tr/tr/login adresinden kayıt olunarak başvuru sırasında yüklenmesi mümkündür.
Journal of Agricultural Faculty of Bursa Uludag University is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.