Tohum Uygulamalarının Soğan (Allium cepa L.) Tohumunun Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 33 Sayı: 1, 53 - 66, 01.06.2019

Zeynep Dumanoğlu , Bülent Çakmak

Öz

Soğan (Allium cepa L.), ülkemizde ticari anlamda ön plana çıkan önemli bitkilerden birdir. Geniş alanlarda mekanizasyon uygulamaları ile daha kaliteli tohum üretimini arttırmak amacıyla çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Tohum uygulamaları (film kaplama ve pelletleme) özellikle amorf, hafif ve küçük boyuttaki tohumları büyük, ağır, pürüzsüz bir yüzeye ulaşmasını sağlamak amacıyla yapılmaktadır. Bu çalışma da, soğan tohumuna ait(uygulama öncesi ve sonrası) bazı fiziksel (şekil, boyut, yüzey alan, bin tane ağırlığı) ve mekanik (statik ve dinamik sürtünme katsayısı) özellikler belirlenmiştir. Tohum uygulamalarının ardından soğan tohumun fiziksel özelliklerinin yaklaşık 1,5 kat büyüdüğü ve bin dane ağırlığının yaklaşık 2,5 kat arttığı saptanmıştır. Tohumların mekanik özellikleri bakımından, taşıma ve depolama için kullanılan farklı yüzeylerdeki davranışları incelenmiş ve tohum uygulamaları sonrasında bu yüzeylerdeki değişimin istatistiki olarak önemli farklılıklara neden olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Allium cepa L., soğan tohumu, sürtünme katsayıları, tohum film kaplama, tohum pelletleme

Effects of Seed Coating and Pelleting Applications on The Quality of Onion Seeds (Allium cepa L.)

Öz

The onion (Allium cepa L.) is one of the most important plants in the commercial sense in our country. Several studies have been done to increase the production of better quality seeds and mechanization practices on large areas. Seed treatments (film coating and pelleting) are carried out in order to ensure that seeds, especially in amorphous, light and small size, reach a large, heavy, smooth surface. In this study, some physical (shape, size, surface area, thousand grain weight) and mechanical (static and dynamic friction coefficient) properties of seeds were determined after seed application. When the physical properties of the onion seeds on which the seeds were applied were examined, it was found that it grew about 1.5 times and the weight of thousand seeds increased about 2.5 times. In terms of mechanical properties of seeds, the behavior of different surfaces used for transportation and storage are examined. It was determined that the change in these surfaces caused statistically significant differences after seed application.

Anahtar Kelimeler

Allium cepa L., friction coefficient, onion seed, seed film coating, seed pelleting

Kaynakça

• Alayunt F. N., 2000. Biyolojik Malzeme Bilgisi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Ders Kitabı, Ege Ün. Ziraat Fak. Yayınları No: 541, İzmir.
• Candar A., 2013. Soğan (Allium cepa L.) Tohumu Üretiminde Kullanılan Baş Soğanların Farklı Dikim Sistemlerinin Tohum Verimine Etkileri, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Bursa
• Duman İ. ve H. İlbi, 2001. Bazı Sebze Tohumlatının Optimum Önçimlendirme Sürelerinin ve Yöntemlerinin Belirlenmesi, E.Ü. Araştırma Fonu, 99-ZRF-002 nolu proje sonuç raporu, s:81, İzmir.
• Dumanoğlu Z., 2016. Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitki Tohumları İçin Uygun Kaplama ve Pelletleme Yöntemlerinin Belirlenmesi, Ege Ün. Fen Bilimleri Enst. Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, İzmir
• Eser B., Duman İ., ve A. Gökçöl, 2009. Türk Tarımında Tohumun Stratejik Önemi, Türktarım, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Tem-Agus. 2009, Sayı:188, s:30-38, Ankara.
• Gençkan T., M. E. Turgay, H. H. Geçit, B. Bozkurt, E. Ergun, H. Ekiz, K. Yalvaç, M. N. Gevrek, A. Elçi ve A. Balkan, 2005. Türkiye’de Tohumluk Fide ve Fidan Üretimi ve Kullanımı, Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 2:803-823.
• Günay A., 2005. Sebze Yetiştiriciliği cilt I. Meta Basım Evi, İzmir, 403 s
• International Rules for Seed Testing (ISTA), 2007. International Rules for Seed Testing Book
• Kara M., 2012. Biyolojik Ürünlerin Fiziksel Özellikleri, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 242, Erzurum.
• Shrestha, H., 2007. A plant monograph on onion (Allium cepa L.). The School of Pharmaceutical and Biomedical Sciences Pokhara University Simalchaur, Pokhara, Nepal, 6s.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2017. Yıllara göre Bitkisel Denge Tabloları-Sebzeler, www.tüik.gov.tr (erişim tarihi: 12.09.2017)
• Yağcıoğlu A., 2015. Ürün İşleme, Ege Üniversitesi Yayınları Ziraat Fakültesi Yayın No: 517, Genişletilmiş 2. Baskı, İzmir.