Uçucu Yağların Tarımsal Hastalık ve Zararlılara Karşı Kullanımı

Yıl 2021, Cilt: 35 Sayı: 2, 499 - 523, 01.12.2021

Lütfi Nohutçu Ezelhan Şelem Rüveyde Tunçtürk Murat Tunçtürk

Öz

Artan dünya nüfusuna paralel olarak besin ihtiyacı artmış ve mevcut tarım alanlarından daha fazla verim
elde edilmesi yoluna gidilmiştir. Yapılan yoğun üretimler beraberinde hastalık ve zararlılarda artışlara sebebiyet vermiştir. Son yıllarda artan hastalık ve zararlılar ile mücadelede özellikle konvensiyonel üretimde çözüm kimyasal mücadele olarak görülmekte iken bu durum çevre kirliliğine ve beraberinde besin zincirinde kalıntılara sebep olur. Bu kalıntılar canlılar üzerinde toksisite veya değişik olumsuz etkiler ortaya çıkarabilmektedir. Buna karşın bitkisel üretimde kimyasal girdileri minimuma indirmek amacıyla alternatif mücadele yöntemlerine yönelim olmuştur. Bu yöntemlerden birisi de uçucu yağların tarımsal hastalık ve zararlılara karşı kullanılması olmuştur. Bitkiler aleminde mevcut bitki türlerinin yaklaşık 1/3’ü uçucu yağ içermektedir. Ülkemizin bitki biyoçeşitliliği göz önüne alındığında uçucu yağ içeren bu bitkilerin sürdürülebilir tarım uygulamaları ile mücadeleye dahil edilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada uçucu yağların herbisit, insektisit, akarisit, nematisit, antifungal, antibakteriyel ve antiviral olarak kullanım olanakları ve elde edilen sonuçlar hakkında bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Esansiyel yağ, pestisidal etkiler, tarımsal hastalık ve zararlılar, mücadele

Use of Essential Oils Against Agricultural Diseases and Pests

Öz

The need for food and agricultural production has been increased with the population increasing and
targeted more efficiency from agricultural areas. The intensive production have also caused an increase in diseases and pests. Chemical control of diseases and pests is the most conventional method used in agricultural systems but causes soil pollution as well as toxic materials accumulation in the food chain. So, researchers focused on alternative methods to minimize using of chemicals. One of these alternative methods is using of essential oils in agricultural diseases and pests control. It is assumed that nearly 1/3 of the total plant families contain essential oils. Considering the high plant biodiversity in Turkey, using their essential oils are very important in sustainable disease and pest management practices. In this study, the possibility of using different essential oils as herbicide, insecticide, acaricide, nemacid, fungicide, bactericide and viricide as well as expected results was studied.

Anahtar Kelimeler

Essential oil, pesticide effects, agricultural disease and pests, control

Kaynakça

• Agarwal, D., Sharma, L. K. and Saxena, S. N. 2017. Anti-microbial properties of fennel (Foeniculum vulgare Mill.) seed extract. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 6(4), 479-482.
• Ahmad, M.S., Tariq, M. and R. Ahmad. 2004. Some studies on the control of Citrus nematode (Tylenchulus semipenetrans) by leaf extracts of three plants and their effects on plant growth variables. Asian Journal of Plant Sciences 3(5):544-548.
• Aktepe, B. P., Mertoğlu, K., Evrenosoğlu, Y. ve Aysan, Y. 2019. Farklı bitki uçucu yağların Erwinia amylovora’ya karşı antibakteriyel etkisinin belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1), 34-41.
• Al-Howiriny, T.A. 2003. Composition and antimicrobial activity of essential oil of Salvia lanigera, Pakistan Journal of Biological Sciences 6(2):133-135.
• Alkan, M. 2020. Chemical composition of Achillea millefolium L. (Asteraceae) essential oil and insecticidal effect against Sitophilus granarius (Coleoptera: Curculionidae) and Rhyzopertha dominica (Coleoptera: Bostrichidae). Bitki Koruma Bülteni, 60(1), 85-93.
• Altundağ, Ş. ve Aslım, B. 2005. Kekiğin bazı bitki patojeni bakteriler üzerine antimikrobiyal etkisi. Orlab OnLine Mikrobiyoloji Dergisi, 3(7), 12-14.
• Andres, M., Gonzalez-Coloma, A., Sanz, J., Burillo, J. and Sainz P. 2012. Nematicidal activity of essential oils: a review. Phytochemistry Review DOI 10.1007/s11101-012-9263-3.
• Anonim, 2020a. Natural pesticides From Around World. Available from: http://wvvw. seedman. com/pest. Htm. (Erişim tarihi: 14.10.2020).
• Anonim, 2020b. https://www.igdir.edu.tr/Addons/Resmi/uploads/files/bi%CC%87tki%CC%87-uc%CC%A7 ucu-yag%CC%86larinin-bo%CC%88ceklere-kars%CC%A7i iCC%87nsekti%CC%87si%CC%87daletki%CC%87leri%CC%87-aras%CC%A7-go%CC%88r-dr-ays%CC%A7e-usanmaz-bozhu%CC%88yu%CC%88k.pdf, (Erişim tarihi: 14.10.2020).
• Anonim, 2020c. https://www.biomedya.com/bitkiler-ve-virusler. (Erişim tarihi: (Erişim tarihi: 14.10.2020).
• Ariana, A., Rahim E. and Gholamhosein T. 2002. Laboratory evaluation of some plant essences to control Varroa destructor (Acari: Varroidae). Experimental and Applied Acarology 27.4: 319-327.
• Attia, S., Grissa, K.R., Zeineb, G.G., Mailleuxi, G.C., Lognay, G. and Rancel, T. 2011. Assessment of the acaricidal activity of several plant extracts on the phytophagous mite Tetranychus urticae (Tetranychidae) in Tunisian citrus orchards. Bulletin S.R.B.E./K.B.V.E., 147: 71-79.
• Avato, P., Laquale, S., Argentieri, M. P., Lamiri, A., Radicci, V. and D’Addabbo, T. 2017. Nematicidal activity of essential oilsfrom aromatic plants of Morocco. Journal of pest science, 90(2), 711-722.
• Avci, E., Avci, G.A., Kose, D.A., Emniyet, A.A. and Suicmez, M. 2014. In vitro antimicrobial and antioxidant activities and GC/MS analysis of the essential oils of Rumex crispus and Rumex cristatus. Hacettepe Journal of Biology and Chemistry, 2(42), 193-193.
• Avetisyan, A., Markosian, A. and. Petrosyan, M. 2017. Chemical composition and some biological activities of the essential oils from basil Ocimum different cultivars. BMC Complementary and Alternative Medicine, vol. 17, no. 1, p. 60.
• Aydın, O. ve Tursun, N. 2010. Bitkisel Kökenli Bazı Uçucu Yağların Bazı Yabancı Ot Tohumlarının Çimlenme ve Çıkısına Olan Etkilerinin Arastırılması. Kahramanmaras Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 13(1), 11-17.
• Aydın, Ç. ve Mammadov, R. 2017. İnsektisit aktivite gösteren bitkisel sekonder metabolitler ve etki mekanizması. Marmara Pharmaceutical Journal 21: 30-37, DOI: 10.12991/marupj.259878.
• Aydın, G. 2019. Soğuk Pres Yöntemiyle Elde Edilen Eterik Yağların Biyokimyasal ve Antimikrobiyal Özellikleri. Yükseklisans tezi, Ordu Üniversitesi, Moleküler ve Genetik Anabilim Dalı.
• Aydınlı, G., Şen, F. ve Mennan, S. 2019. Bazı bitki ekstraktlarının kök-ur nematodu Meloidogyne arenaria (Neal, 1889) Chitwood, 1949 (Tylenchida: Meloidogynidae)’nın kontrolünde kullanılabilme potansiyeli. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(3), 414-420.
• Aydınlı G. ve Mennan S. 2018. Biofumigation studies by using Raphanus sativus and Eruca sativa as a winter cycle crops to control root-knot nematodes. Brazilian Archives of Biology and Technology, 61: e18180249.
• Banken, J.A.O. and Stark, J.D. 1997. Stage and age influence on the susceptibility of Coccinella septempunctata (Col.: Coccinellidae) after direct exposure to Neemix, a Neem İnsecticide. Journal Economic Entomology; 90:1102-5.
• Basım E. and Basim H. 2003. Antibacterial activity of Rosa damascena essential oil, Fitoterapia, 74, 394-396.
• Bayan, Y. and Küsek, M. 2018. Chemical composition and antifungal and antibacterial activity of Mentha spicata L. volatile oil. Cienc e Investig Agrar 45:64–69. https://doi.org/10.7764/rcia.v45i1 .1897
• Bayar, R. 2018. Arazi Kullanımı Açısından Türkiye’de Tarım Alanlarının Değişimi. Coğrafi Bilimler Dergisi Cbd 16 (2), 187- 200.
• Baydar, H. 2013. Tıbbi ve aromatik bitkiler bilimi ve teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Basımevi, Isparta.
• Becker N., Petric D., Zgomba M., Boase C., Dahl C., Lane J., Kaiser A. 2003. Mosquitoes and their control. Kluwer academic/ plenum publishers. new york., pp.498-795.
• Bezić, N. Vuko, E. Dunkić, V. Ruščić, M. Blažević, I. and Burčul, F. 2011. Antiphytoviral activity of sesquiterpene-rich essential oils from four Croatian teucrium species. Molecules, 16, 8119–8129.
• Bouzouıta, N., Kachourı, F., Hamdı, M., Ben Aıssa, R., Lognay G. C., Marlıer, M. and Chaabounı. M. H. 2005. Volatile constituents and antimicrobial activity of Lavendula stoechas essential oil from Tunisia. In Journal of essential oil research, vol. 17, p. 584-586.
• Boyraz, N. ve Koçak, R. 2006. Bazı bitki ekstraktlarının ın vıtro antifungal etkileri. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 20(38), 82-87.
• Bozhüyük, A. U., Kordali, Ş. ve Bölük, G. 2015. Satureja hortensis L. Uçucu Yağının Antifungal Etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 46(2), 107-112.
• Brasesco, C., Gende, L., Negri, P., Szawarski, N., Iglesias, A., Eguaras, M. and Maggi, M. 2016. Assessing in vitro acaricidal effect and joint action of a binary mixture between essential oil compounds (Thymol, Phellandrene, Eucalyptol, Cinnamaldehyde, Myrcene, Carvacrol) over ectoparasitic mite Varroa destructor (Acari: Varroidae). Journal of Apicultural Science, 61(2): 203-215.
• Ceylan, A. 1997. Tıbbi bitkiler (uçucu yağ bitkileri) Cilt II. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını. İzmir, 481s. Chitwood, D.J. 2002. Phytochemical based strategies for nematode control. Annual Review Phytopathology, 40:221–249.
• Choi, I. H., Shin, S.C. and Park, I.K., 2007. Nematicidal activity of onion (Allium cepa) oil and its components against the pine wood nematode (Bursaphelenchus xylophilus). Nematology 9:231- 235.
• Cristobal-Alejo, J., Tun-Suarez, J.M., Moguel-Catzin, S., Mabana Mendoza, N. and Medina-Baizabal L. 2006. In vitro sensitivity of Meloidogyne incognita to extracts from navtive yucatecan plants. Nematropica 36:89-98.
• Çetintaş R. ve Kara H. 2016. Arthrobacter (ROA) ve Kadife Çiçeği (Tagetes patula) ekstraktlarının Meloidogyne incognita (Kofoid&White) populasyonuna karşı etkinliği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 19(2): 221-226.
• Dadaşoğlu, F. 2016. Yumuşak Çürüklük Etmeni Bacillus Pumilus İzolatlarına Karşı Çakşır Otu (Ferula communis) Uçucu Yağ Ve Ekstrelerinin Antibakteriyal Etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(4), 83-90.
• Demirel, M., Keskin, G. ve Kumral, N. A. 2019. Varroa mücadelesinde sentetik ve organik akarisitlerin kullanım olanakları. Uludag Bee Journal, 19(1).
• Dikova, B. 2014. Inhibiting effect of lavender and fennel oils on Tomato spotted wilt virus. Journal of Balkan Ecology, 17(4), 369-376.
• Dönmez, İ.E. 2005. Andız (Arceuthos Drupacea Ant. Et. Kotschy) Ağacının Kimyasal Bileşim Üzerine Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi.
• Dunkić, V., Bezić, N., Vuko, E. and Cukrov, D. 2010. Antiphytoviral activity of Satureja montana L. ssp. variegata (Host) P. W. Ball essential oil and phenol compounds on CMV and TMV. Molecules, 15, 6713– 6721.
• Dunkić, V., Bezić, N. And Vuko, E. 2011. Antiphytoviral activity of essential oil from endemic species Teucrium arduini. Natural Product Communications., 6, 1385–1388.
• Dunkić, V., Vuko, E., Bezić, N., Kremer, D. and Ruščić, M. 2013. Composition and antiviral activity of the essential oils of Eryngium alpinum and E. amethystinum. Chemical Biodiversity., 10, 1894–1902.
• Dura O, Sönmez, İ, Çelik, Y. N, Kurtuldu, H. M., Dura, S. and Kepenekçi, İ. 2018. Effect of Castor Bean [Ricinus communis Linn (Euphorbiaceae)] and Dieffenbachia [Dieffenbachia maculata (Araceae)] of Root-knot nematode (Meloidogyne incognita) on greenhouse tomatoes. Munis Entomology Zoology, 13(2): 566-573.
• Ebadollahi, A., Sendi, J.J., Aliakbar, A. and Razmjou, L. 2014. Chemical composition and acaricidal effects of essential oils of Foeniculum vulgare Mill. (Apiales: Apiaceae) and Lavandula angustifolia Miller (Lamiales: Lamiaceae) against Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Psyche, 1: 1-6.
• El-Badri, G.A., Lee, D.W, Park, J.C., Yu, H.B. and Choo, H.Y. 2008. Evaluation of various plant extracts for their nematicidal efficacies against juveniles of Meloidogyne incognita. Journal of Asia-Pacific Entomology 11:99-102.
• El-Gengaihi, S.E., Amer, S.A:A. and Mohamed, S.M. 1996. Biological activity of thymol against Tetranychus urticae Koch. Anz. Schadlingskde., Pflanzenschutz, Umweltschutz., 69:157-159.
• El-Shazly A., Dorai G. and Wink M. 2002. composition and antimicrobial activity of essential oil and hexane-ether extract of Tanacetum santolinoides, (DC.) Feinbr. And Fertig, 620-623.
• Elçi, E. ve Ünlü, N. 2019. Okaliptus ve Bazı Ticari Uçucu Yağlarının Domates Bakteriyel Kanser Hastalığı (Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis) Üzerine Antibakteriyel Etkileri. Bitki Koruma Bülteni, 59(2), 39-47.
• Er, Y. 2018. Ayçiçeği Mildiyösü (Plasmopara halstedii)'ne Karşı Bazı Uçucu Yağların Antifungal Etkilerinin Belirlenmesi. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Bitki Koruma Bölümü.
• Erdoğan, O., Çelı̇ k, A., Yıldız, Ş. ve Kökten, K. 2014. Pamukta Fide Kök Çürüklüğü Etmenlerine Karşı Bazı Bitki Ekstrakt Ve Uçucu Yağlarının Antifungal Etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1 (3), Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/turkjans/issue/13307/160776.
• Erler, F., Polat, E., Demir, H., Cetin, H. and Erdemir, T. 2009. Control of the mushroom phorid fly, Megaselia halterata (Wood), with plant extracts. Pest Management Science, 65:144-9.
• Erol, A. B. ve Birgücü, A. K. 2020. Farklı Bitki Uçucu Yağlarının Acanthoscelides obtectus (Say)(Coleoptera: Chrysomelidae: Bruchinae) Erginleri Üzerindeki Etkileri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 143- 149.
• Eryılmaz, A., Kılıç, G. ve Boz, O. İ. 2019. Türkiye’de Organik Tarım Ve İyi Tarım Uygulamalarının Ekonomik, Sosyal ve Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 29 (2), 352-361. DOI: 10.29133/yyutbd.446002.
• Göktürk, T., Kordali, S., Ak, K., Kesdek, M. and Usanmaz Bozhuyuk, A. 2020. Insecticidal effects of some essential oils against Tribolium confusum (du Val.) and Acanthoscelides obtectus (Say),(Coleoptera: Tenebrionidae and Bruchidae) adults. International Journal of Tropical Insect Science, 1-7.
• Görmez, Ö. 2018. Bazı Tıbbi Bitkisel Ürünlerin In Vıtro ve In Vıvo Antimikrobiyal Etkileri. Doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Su Ürünleri Yetiştiriciliği Anabilim Dalı.
• Halendar, I.M., Alakomi, H.L., Latva-Kala, K., Mattila-Sandhom, T., Pol, I., Smid, E.J., Gorris, L.G. M., von and Wright, A., 1998. Characterisation of the action of selected essential oil components on gram negative bacteria. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 46(9): 3590–3595.
• Hatipoğlu, R. 2016. Transgenik Bitkilerin Dünü, Bugünü ve Geleceği. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(Özel Sayı-2), 346-356.
• Hazrati, H., Saharkhiz, M. J., Niakousari, M. and Moein, M. 2017. Natural herbicide activity of Satureja hortensis L. essential oil nanoemulsion on the seed germination and morphophysiological features of two important weed species. Ecotoxicology and environmental safety, 142, 423-430.
• Hekimoğlu, B. Ve Altındeğer, M. 2006. Organik Tarım ve Bitki Koruma Açısından Organik Tarımda Kullanılacak Yöntemler. Samsun Valiliği Gıda Tarım Ve Hayvancılık İl Müdürlüğü.
• Helal, I. M., El-Bessoumy, A., Al-Bataineh, E., Joseph, M. R. P., Rajagopalan, P., Chandramoorthy,P. C. and Ahmed, S. B. H. 2019. Antimicrobial efficiency of essential oils from traditional medicinal plants of Asir region, Saudi Arabia, over drug resistant isolates. BioMed research international.
• Isman, M. B. 2000. Plant essential oils for pest and disease management. Crop protection, 19(8-10), 603-608.
• İşcan, G., Demirci, F., Kırımer, N., Kürkçüoğlu, M., Başer, K. H. C. ve Kıvanç, M. 2002. Bazı Umbelliferae Türlerinden Elde Edilen Uçucu Yağların Antimikrobiyal Etkileri. 14. Bitkisel ilaç hammaddeleri toplantısı, Eskişehir.
• İşcan, G. 2020. Doğanın Şifalı Yağları. Anadolu Üniversitesi Ders Notu. Url: https://canvas.anadolu.edu.tr/ files/folder/courses_13031/ .
• Evren, M. ve Tekgüler, B. 2011. Uçucu Yağların Antimikrobiyel Özellikleri. Elektronik Mikrobiyoloji Dergisi, 9(3), 28-40.
• Jayakumar, M., Arġvolġ, S., Raveen, R. and Tennyson, S. 2017. Repellent activity and fumigant toxicity of a few plant oils against the adult rice weevil S. oryzae Linnaeus 1763 (Coleoptera: Curculionidae). Journal of Entomology and Zoology Studies, 5(2): 324-335.
• Karakuş, S., Tı̇ ryakı̇ , D., Aydın, İ. and Atıcı, Ö. 2019. Nepeta transcaucasica Grossh. Esansiyel Yağının Bazı Kültür Bitkileri ve Zararlı Otlar Üzerinde Herbisidal Etkisinin İncelenmesi. Doğu Fen Bilimleri Dergisi, 2 (2), 69-79. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/dfbd/issue/51403/585777.
• Kepenekçi, İ., Erdoğuş, D. and Erdoğan, P. 2016. Effects of some plant extracts on root-knot nematodes in vitro and in vivo conditions. Turkish Journal of Entomology, 40(1): 3-14.
• Kesdek, M., Kordali, S., Usanmaz, A. and Ercisli, S. 2015.The toxicity of essential oils of some plant species against adults of colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae). Comptes rendus de l’Acad´emie bulgare des Sciences, 68(1): 127-136.
• Khan, S., Taning, C.N.T., Bonneure, E., Mangelinckx, S., Smagghe, G. and Shah, M.M. 2017. Insecticidal activity of plant-derived extracts against different economically important pest insects. Phytoparasitica DOI 10.1007/s12600- 017-0569-y.
• Kheradmand K, Beynaghi S, Asgari S, Sheykhi Garjan A (2015) Toxicity and repellency effects of tree plant essential oils against two-spotted spider mite, Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae). Journal of Agricultural Science and Technology, 17: 1223-1232.
• Klümper W. and Qaim M., 2014. A meta-analysis of the ımpacts of genetically modified crops. Plos one, 9(11): e111629.
• Kokoskova, B. Pavela, R. and Pouvova, D. 2011. Effectiveness of plant essential oils against Erwinia amylovora, Pseudomonas syringae pv. syringae and associated saprophytic bacteria on/in host plants. Journal of Plant Pathology, 93 (1): 133-139.
• Kordali, S., Kesdek, M. and Cakir, A. 2007. Toxicity of monoterpenes against larvae and adults of Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae). Industrial Crops and Products 26(3), 278-297.
• Kordali, S., Cakir, A., Ozer, H., Cakmakci, R., Kesdek, M. and Mete, E. 2008. Antifungal, phytotoxic and insecticidal properties of essential oil isolated from Turkish Origanum acutidens and its three components, carvacrol, thymol and p-cymene. Bioresource Technology, 99(18), 8788-8795.
• Kotan, R., Kordali, S., Cakir, A., Kesdek, M., Kaya, Y. and Kilic, H. 2008. Antimicrobial and insecticidal activities of essential oil isolated from Turkish Salvia hydrangea DC. ex Benth. Biochemical Systematics and Ecology, 36(5-6), 360-368.
• Kumral, N. A. ve Kovancı, B. 2004. Bursa ili zeytin ağaçlarında bulunan akar türleri. Uludag Üniversitesi Zirat Fakültesi Dergisi, 18(2): 25-34.
• Lacroix, M., Saucier, L., Caillet, S. and Qussalah, M. 2006. Inhibitory effects of selected plant essential oils on the growth of four pathogenic bacteria: E.coli O157:H7, Salmonella typhimurium, Staphylococcus aureus and Listeria monocytogenes. Food Control. 18(5), p.414-420.
• Lee, S., R. Tsao, C. Peterson, Coates, J.R. and Lee, S.K. 1997. İnsecticidal activity of monoterpenoids to westwrn Corn rootworm (Col.: Chrysomelidae), Twospotted Spidermite (Acari: Tetranychidae), and Housefly (Dip.: Muscidae). Journal of Economic Entomology, (90): 883-892.
• Ma, L. and Yao L. 2020. Antiviral effects of plant-derived essential oils and their components: an updated review. Molecules.25(11), 2627; https://doi.org/10.3390/molecules25112627.
• Maggenti, A.R. 1991. Nemata: Higher Classification. In Manual of Agricultural Nematology, Marcel Dekker, Inc. P. 147-187.
• Mahboubi, M. 2020. Iranian medicinal plants as antimicrobial agents. Journal of Microbiology, Biotechnology and Food Sciences, 9(5), 2388-2405.
• Martinez-Velazquez, M., Rosario-Cruz, R., Castillo-Herrera, G., Flores-Fernandez, J. M., Alvarez, A. H. and Lugo-Cervantes, E. 2011. Acaricidal effect of essential oils from Lippia graveolens (Lamiales: Verbenaceae), Rosmarinus officinalis (Lamiales: Lamiaceae), and Allium sativum (Liliales: Liliaceae) Against Rhipicephalus (Boophilus) microplus (Acari: Ixodidae). Journal of Medical Entomology, 48 (4): 822–827.
• Mengulluoglu, M. and Soylu, S. 2012. Antibacterial activities of essential oils extracted from medicinal plants against seed-borne bacterial disease agent, Acidovorax avenae subsp citrulli. Research on Crops, 13: 641-646.
• Mermer Doğu, D. and Zobar, D. 2014. Effects of some plant essential oils against Botrytis cinerea and Tetranychus urticae on Grapevine. Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences, 1: 1268- 1273.
• Metin, S., Didinen, B. I., Mercimek, E. B. ve Ersoy, A. T. 2017. Bazı Bakteriyel Balık Patojenlerine Karşı Bazı Bitkisel Uçucu Yağlarının Antibakteriyel Aktivitesi. Yunus Araştırma Bülteni, 17(1), 59-69.
• Miranda, C. A. S. F., Maria das, G., Cardoso, M. G., Carvalho, M. L. M., Figueiredo, A. C. S., Nelson, D. L., Oliveira, C. M., Gomes, M. S., Andrade, J., Souza, J. A. and Albuquergue, L. R. M. 2014. Chemical composition and allelopathic activity of Parthenium hysterophorus and Ambrosia polystachya weeds essential oils. American Journal of Plant Sciences, 5: 1248-1257.
• Mohamed, A., Hamza, A. and Derbalah, A. 2016. Recent approaches for controlling downy mildew of cucumber under greenhouse conditions. Plant Protection Science, 52,1–9.
• Mohr, F. B. M., Lermen, C., Gazim, Z. C., Gonçalves J. E. and Alberton, O. 2017. Antifungal activity, yield, and composition of Ocimum gratissimum essential oil. Genetics and Molecular Research, 16, 1-10.
• Motazedian, N., Ravan, S. and Bandani, A.R. 2012. Toxicity and repellency effects of three essential oils against Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Journal of Agricultural Science and Technology, 14: 275-284.
• Murbach Teles Andrade, B. F., Nunes Barbosa, L., da Silva Probst, I. and Fernandes Júnior, A. 2014. Antimicrobial activity of essential oils. Journal of Essential Oil Research, 26(1), 34-40.
• Ntalli, N.G., Menkissoglu-Spiroudi, U. and Giannakou, I. 2009. Nematicidal activity of powder and extracts of Melia azedarach fruits against Meloidogyne incognita. Annals of Applied Biology 156(2):309-317.
• Oka, Y., Nacar, S., Putievsky, E., Ravid, U., Yaniv Z. and Spiegel, Y., 2000. Nematicidal activity of essential oils and their components against the root-knot nematodes, Journal of Phytopathology. 90:710–715. Oka, Y., Tkachi, N., Shuker, S. and Yerumiyahu, U. 2007. Enhanced nematicidal activity of organic and ınorganic ammonia releasing amendments by Azadirachta indica Extracts. Journal of Nematology 39(1):9– 16.
• Orhan, İ. E., Özçelik, B., Kartal, M. and Kan, Y. 2012. Antimicrobial and antiviral effects of essential oils from selected Umbelliferae and Labiatae plants and individual essential oil components. Turkish Journal of Biology, 36(3), 239-246.
• Oyedeji, A. O., Okunowo, W. O., Osuntoki, A. A., Olabode, T. B. and Ayo-Folorunso, F. 2020. Insecticidal and biochemical activity of essential oil from Citrus sinensis peel and constituents on Callosobrunchus maculatus and Sitophilus zeamais. Pesticide Biochemistry and Physiology, 168, 104643.
• Öncüer, C. 1995. Tarımsal Zararlılarla Savaş Yöntemleri ve İlaçlar. Ege Üniversitesi Basım Evi. pp 333.
• Öner, E. K., Kara, Ş. M., Açıkgöz, M. A. ve Özcan, M. M. 2017. Bazı Yem Bitkisi Tohumlarına Uygulanan Uçucu Yağların Çimlenme Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinasyon Birimi, Sonuç Raporu No: AR-1640, Ordu.
• Özdemir, F. G. G., Tosun, B., Şanlı, A. ve Karadoğan, T. 2021. Türkiye’de Yetişen Bazı Apiaceae Türlerinin Uçucu Yağlarının Kök Lezyon Nematodlarına Karşı Nematisidal Aktiviteleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 31(2), 425-433.
• Özen, F., Yaldız, G. ve Çamlıca, M. 2017. Yabancı Ot Mücadelesinde Bazı Aromatik Bitkilerinin Uçucu Yağlarının Allelopatik Etkisi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 3(1): 40 – 48.
• Özgür G. E. ve Börüban, C. 2019. Tarımsal Üretimin ve Ölçek Etkisinin Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28 (3), 1-11. DOI: 10.35379/cusosbil.558038.
• Öztekin, E. 2009. Bitkisel Kökenli Bazı Yağların ve Bileşenlerin Patates Böceği, Leptinotarsa decemlineata L., (Col.: Chrysomelıdae)’nin Bazı Biyolojik Dönemlerine Karşı Toksik Etkisi. Yükseklisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Park, I., Park, J., Kim, K., Choi, K., Choi, I., Kim, C. and Shin, S. 2005. Nematicidal activity of plant essential oils and components from garlic (Allium sativum) and cinnamon (Cinnamomum verum) oils against the pine wood nematode (Bursaphelenchus xylophilus). Nematology, 7 (5): 767–774.
• Pavela, R. 2014. Insecticidal properties of Pimpinella anisum essential oils against the Culex quinquefasciatus and the nontarget organism Daphnia magna. Journal of Asia Pacific Entomology, 17, 287–293.
• Plata-Rueda, A., Martínez, L. C., da Silva Rolim, G., Coelho, R. P., Santos, M. H., de Souza Tavares, W. and Serrão, J. E. 2020. Insecticidal and repellent activities of Cymbopogon citratus (Poaceae) essential oil and its terpenoids (citral and geranyl acetate) against Ulomoides dermestoides. Crop Protection, 137, 105299.
• Pourghanbari, G., Nili, H., Moattari, A., Mohammadi, A. and Iraji, A. 2016. Antiviral activity of the oseltamivir and Melissa officinalis L. essential oil against avian influenza A virus (H9N2). VirusDisease, 27, 170–178.
• Rahimi, A. R., Mousavizadeh, S. J., Mohammadi, H., Rokhzadi, A., Majidi, M. and Amini S. 2013. Allelopathic effect of some essential oils on seed germination of Lathyrus annuus and Vicia villosa. Journal of Biodiversity Environmental Sciences, 3: 67-73.
• Ramzi, H., Ismaili, M. R., Aberchane. M. and Zaanoun, S. 2017. Chemical characterization and acaricidal activity of Thymus satureioides C.&B. and Origanum elongatum E. & M. (Lamiaceae) essential oils against Varroa destructor Anderson & Trueman (Acari: Varroidae). Industrial Crops and Products, 108: 201-207.
• Roura, S. I., Valle, C. E., Ponce, A. G. and Moreira, M. R. 2005 Inhibitory Parameters of Essential Oils to Reduce a Food Borne Pathogen. Lebensmittel-Wissenschaftund Technologie. 38: 565-570.
• Reitz, S. R., Maiorino, G., Olson, S., Sprenkel, R., Crescenzi, A. and Momol, M. T. 2008. Integrating plant essential oils and kaolin for the sustainable management of thrips and tomato spotted wilt on tomato. Plant Disease, 92(6), 878-886.
• Roy, S., Chaurvedi, P. and Chowdhary, A. 2015. Evaluation of antiviral activity of essential oil of Trachyspermum ammi against Japanese encephalitis virus. Pharmacognosy Research, 7(3), 263.
• Rassaeifar, M., Hosseini, N., Asl, N.H.H., Zandi, P. and Moradi Aghdam, A. M. 2013. Allepathic effect of Eucalyptus globulus essential oil on seed germination and seedling establishment of Amaranthus blitoides and Cynodon dactylon. Trakia Journal of Sciences, 1: 73-81.
• Sabahi, Q., Gashout, H., Kelly, P. G. and Guzman- Novoa, E. 2017. Continuous release of oregano oil effectively and safely controls Varroa destructor infestations in honey bee colonies in a northern climate. Experimental and Applied Acarology, 72(3): 263-275.
• Sancakdar, E. E. 2019. Türkiye Kökenli Çörek Otu Tohumlarından Timokinon Eldesi, Saflaştırılması ve Enkapsülasyonunun İncelenmesi. Yükseklisanstezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Sartoratta, A., Machado, A.L., Delarmelina, C., Figueria, G.M., Duarte, M.C.T. and Rehder, V.L.G. 2004. Composition and antimicrobial activity of essential oils from aromatic plants used in Brazil. Brazilian Journal of Microbiology, 35: 275-280.
• Shahrima Tasnin, M. and Khalequzzaman, M. 2016. Toxicity bioassay of some essential oil vapour on various life stages of two-spotted spider mite, Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) under laboratory conditions. The Journal of Agricultural Science, 11(2): 97-104.
• Sharma, A., Rajendran, S., Srivastava, A., Sharma, S. and Kundu, B. 2017. Antifungal activities of selected essential oils against Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici 1322, with emphasis on Syzygium aromaticum essential oil. Journal of Bioscience and Bioengineering, 123(3): 308-313.
• Sik Roh, H., Gene Lim, E., Kim, J. and Gyoo Park, C. 2011. Acaricidal and oviposition determing effects of santalol identified in sandalwood oil against twospotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Journal of Pest Science, 84: 495–501.
• Sitara, U., Niaz, I., Naseem, J. and Sultana, N., 2008. Antifungal effect of essential oils on in vitro growth of pathogenic fungi. Pakistan Journal of Botany, 40(1): 409-414.
• Soylu, S., Yigitbas, H., Soylu, E.M. and Kurt, Ş. 2007. Antifungal effects of essential oils from oregano and fennel on Sclerotinia sclerotiorum. Journal of Applied Microbiology, 103(4): 1021-1030.
• Synowiec, A., Możdżeń, K., Krajewska, A., Landi, M. and Araniti, F. 2019. Carum carvi L. essential oil: A promising candidate for botanical herbicide against Echinochloa crus-galli (L.) P. Beauv. in maize cultivation. Industrial Crops and Products, 140, 111652.
• Şanlı, B., Şanlı, A. and Karaca, İ. 2020. Rosmarinus officinalis Uçucu Yağı ile Verbascum cheiranthifolium ve Chrysanthemum cinerariaefolium Ekstraktlarının Sera Beyaz Sineği (Trialeurodes vaporariorum)’ne Etkileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11 (1), 1-11. DOI: 10.29048/makufebed.624122.
• Şesan, T. E., Enache, E., Iacomi, B. M., Oprea, M., Oancea, F. and Iacomi, C. 2015. Antifungal activity of some plant extracts against Botrytis cinerea Pers. in the blackcurrant crop (Ribes nigrum L.). Acta Scientiarum Polonorum., Hortorum Cultus, 14(1), 29-43.
• Tan, A. N. 2011. Nematisit Etkili Bitkiler ve Bitki Ekstraktları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(2), 165-173.
• Taweechaisupapong, S., Ngaonee, P., Patsuk, P., Pitiphat, W. and Khunkitti, W. 2012. Antibiofilm activity and post antifungal effect of lemongrass oil on clinical Candida dubliniensis isolate. The South African Journal of Botany, 78, 37–43.
• Teke, A. M. 2019. Bazı Bitki Uçucu Yağlarının Sitophilus granarius L. (Coleoptera: Curculıonıdae) ve Tribolium castaneum (Herbst) (Coleoptera: Tenebrıonıdae) Üzerindeki İnsektisidal ve Davranışsal Etkileri. Yüksekisans tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Topçu, G. 2006. Bioactive triterpenoids from Salvia L. species. Journal of Natural Products 69: 482-487.
• Topuz, E. 2005. Tarımsal zararlılarla mücadelede kimyasal pestisitlere alternatif bazı yöntemler. Derim, 22(2), 53-59.
• Topuz, E. ve Madanlar, N. 2006. Bitkisel Kökenli Eterik Yağlar ve Zararlılara Karşı Kullanım Olanakları. Derim, 23(2), 54-66.
• Tunçtürk, M. ve Tunçtürk, R. 2020. Van Otlu Peyniri ve Yapımında Kullanılan Bitkiler ile İlgili Genel Bir Değerlendirme. Ziraat Fakültesi Dergisi, 238-244.
• Türkkan, M., Çalışkan, Ö., Erper, İ., Kara, Ş. M. ve Açıkgöz, M. A. 2020. Bazı Toprak Kökenli Funguslara Karşı Defne Esansiyel Yağı ve Hidrosölünün Antifungal Etkilerinin Belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 8(2), 217-226.
• Tutkun, E. 2016. Arı Akarı (Varroa destructor) Mücadelesinde Timol’ün Kullanılması. Arıcılık Araştırma Dergisi, 8(1), 1-5.
• Türkmen, M. 2019. Uçucu Yağ Mikroemülsiyonlarının Beyaz Küf Hastalığı Etmeni Sclerotinia sclerotiorum’a Karşı in vitro ve in vivo Antifungal Etkinliklerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Umarusman, M. A., Aysan, Y. ve Özgüven, M. 2019. Farklı Bitki Ekstraktlarının Bezelye Bakteriyel Yaprak Yanıklığına (Pseudomonas syringae pv. pisi) Antibakteriyel Etkilerinin Araştırılması. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 16(3).
• Umarusman, M. A. 2018. Farklı Bitki Ekstraktlarının Bezelye Bakteriyel Yaprak Yanıklığına (Pseudomonas syringae pv. pisi) Antibakteriyel Etkilerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Bitki Koruma Anabilim Dalı.
• Usanmaz Bozhüyük, A. and Kordali, Ş., 2020. Herbicidal Activity and Chemical Composition of Two Essential Oils on Seed Germinations and Seedling Growths of Three Weed Species. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 23(4): 821-831. https://doi.org/10.1080/0972060X.2020.1828178.
• Vuko, E., Dunkić, V., Bezić, N., Ruščić, M. and Kremer, D. 2012. Chemical composition and antiphytoviral activity of essential oil of Micromeria graeca. Natural Product Communications, 7, 1227–1230.
• Vuko, E., Rusak, G., Dunkić, V., Kremer, D., Kosalec, I., Rađa, B. and Bezić, N. 2019. Inhibition of satellite RNA associated cucumber mosaic virus infection by essential oil of Micromeria croatica (pers.) schott. Molecules, 24(7), 1342.
• Waller, S. B., Cleff, M. B., Serra, E. F., Silva, A. L., dos Reis Gomes, A., de Mello, J. R. B. and Meireles, M. C. A. 2017. Plants from Lamiaceae family as source of antifungal molecules in humane and veterinary medicine. Microbial Pathogenesis, 104, 232-237.
• Werrie, B. D., Delaplace, P. and Fauconnier, M. L. 2020. Phytotoxicity of essential oils: opportunities and constraints for the development of biopesticides. a review. Foods, 9.9 (2020): 1291.
• Whalon, M. E., Mota-Sanchez, R. M., Hollingworth, R.M. and Duynslager, L. 2018. Artrhopods resistant to pesticides database (ARPD). Erişim Tarihi: 31.12.2018. http://www.pesticideresistance.org.
• Whittington, R., Winston, M. L., Melathopoulos, A. P. and Higo, H. A. 2000. Evaluation of the botanical oils neem, thymol, and canola sprayed to control Varroa jacobsoni Oud. (Acari: Varroidae) and Acarapis woodi (Acari: Tarsonemidae) in colonies of honey bees (Apis mellifera L., Hymenoptera: Apidae). American Bee Journal, 140(7): 567-572.
• Williamson, V.M. and C. A. Gleason. 2003. Plant-nematode interactions. Current Opinion in Plant Biology 6:327-33.
• Yamanel, Ş. and Çakır, Ş. 2004. Türkiye’nin Bazı Karasinek (Musca domestica L.) Populasyonlarında Organofosfatlı İnsektisidlerden Metil Paration ve Diazinon A Karşı Gelişmiş Direnç. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 28: 210-4.
• Yaylı, N. 2013. Uçucu Yağlar ve Tıbbi Kullanımları. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya.
• Yazlık, A. ve Üremiş, İ. 2015. Bazı Uçucu Yağ Bileşiklerinin Kanyaş [(Sorghum halepense (L.) Pers.] Gelişimine Etkinliğinin Belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2(2), 93-99.
• Yeşilbağ, D. 2007. Fitobiyotikler. Uludağ Universitesi Journal of the Faculty of Veterinary Medicine, 26 (1-2), 33-39, 603–608.
• Yılar, M. ve Kadıoğlu, İ. 2016. Antifungal activities of some Salvia species extracts on Fusarium oxysporum f. sp. radicis-lycopersici (Forl) mycelium growth in-vitro. Egyptian Journal of Biological Pest Control, 26(1), 115-118.
• Yılar, M and Bayar, Y. 2018. Antifungal Activity of Thymbra spicata L. and Rosmarinus officinalis L. Essential Oils against Monilinia fructigena Honey in Whetze. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 5 (2) , 121-126 . DOI: 10.30910/turkjans.421344
• Yilar, M., Kadioglu, I. and Telci, I. 2018. Chemical composition and antifungal activity of Salvia officinalis (L.), S. cryptantha (Montbret Et Aucher Ex Benth.), S. tomentosa (Mill.) plant essential oils and extracts. Fresenius Environmental Bulletin,27(3):1695-1706.
• Yilmaz, A., Bozkurt, F., Cicek, P. K., Dertli, E., Durak, M. Z. and Yilmaz, M. T. 2016. A novel antifungal surface-coating application to limit postharvest decay on coated apples: Molecular, thermal and morphological properties of electrospun zein–nanofiber mats loaded with curcumin. Innovative Food Science & Emerging Technologies, 37, 74-83.
• Yook, H. S, Kim, K. H., Park, J. E. and Shin, H. J. 2010. Antioxidative and antiviral properties of flowering cherry fruits (Prunus serrulata L. var. spontanea), The American Journal of Chinese Medicine, 38, 937–948. Zeybek, A. U. 2020. Koronavirüsler ve Antiviral Etkili Uçucu Yağlara Genel Bakış. Türkiye Klinikleri COVID-19, 1(1), 56-60.
• Zhang, Z., Pang, X., Guo, S., Cao, J., Wang, Y., Chen, Z. and Du, S., 2019. Insecticidal activity of Artemisia frigida willd. essential oil and its constituents against three stored product ınsects. Records of Natural Products,13(2): 176-181