FROM TEXTUAL INTERLACE TO INTERTEXTUALITY: SIMILAR WRITINGS, DIFFERENT READINGS

Yıl 2025, Sayı: 29, 54 - 63, 30.04.2025

Bahattin Şeker

https://doi.org/10.29029/busbed.1578507

Öz

The concept of intertextuality, an approach belonging to the modern and postmodern periods, can be defined as analysing and interpreting a text based on other texts. While classical texts from the pre-modern period are now often evaluated within the context of intertextuality, this study offers considering them through the lens of textual interweaving, a narrative tradition in classical works. This proposal suggests that while intertextuality is primarily a reader-centred critical method, textual interweaving is a writer-centred narrative technique shaped by aesthetic concerns and sustained by collective and personal memory. As a result, in this study, which reveals the distinct functions of intertextuality and textual embeddedness in the context of the impact of individual and social memory on literature, both approaches are evaluated as two different concepts that enrich the creative and critical dimensions of literature.

Anahtar Kelimeler

Intertextuality , Textual Interweaving , Shared Sensibility , Rewriting , Meta-Reading

METİNSEL İÇ İÇELİKTEN METİNLER ARASILIĞA: BENZEŞİK YAZILAR AYRIŞIK OKUMALAR

Öz

Modern ve postmodern dönemin ürünü olan metinler arasılık kavramı, bir metnin farklı metinlerden hareketle çözümlenmesi ve yorumlanması olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada özellikle modern dönem öncesi klasik metinlerin iç içeliği günümüzde metinler arasılık bağlamında değerlendirilse de metinler arasılığın öncelikle bir eleştiri yöntemi olması nedeniyle klasik dönem eserlerindeki bir anlatı geleneği olan metinsel iç içelik bağlamında değerlendirilmesi önerilmektedir. Bu önermeden hareketle metinler arasılığın, öncelikle okur odaklı bir eleştiri yöntemi, metinsel iç içeliğin ise tamamen yazar odaklı ve estetik kaygı sonucunda ortaya çıkan toplumsal ve bireysel belleğin beslediği edebî üretim şekli/anlatı tekniği olduğu ayrımı yapılmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, bireysel ve toplumsal belleğin edebiyata olan etkisi bağlamında metinler arasılık ve metinsel iç içeliğin farklı işlevlerini ortaya koyan bu çalışmada her iki yaklaşım, edebiyatın yaratıcı ve eleştirel boyutlarını zenginleştiren iki farklı kavram olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Metinlerarasılık , Metinsel İç İçelik , Ortak duyarlılık , Yeniden Yazma , Üst okuma

Kaynakça

• Aktulum, K. (1999). Metinlerarası İlişkiler. Öteki Yayınevi.
• Barthes, R. (1973). Théorie du texte. https://www.psychaanalyse.com/pdf/THEORIE_DU_TEXTE_ROLAND_BARTHES.pdf
• Barthes, R. (1995). Yazarlar ve Yazanlar/Eleştirel Denemeler, (Çev. E. Kayra, 1. Baskı), Ekin Yayınları.
• Carné, D. de. (2012). L’entrelacement : une technique narrative à l’épreuve du Perceforest. In C. Ferlampin-Acher (éd.), Perceforest (1‑). Presses universitaires de Rennes. https://doi.org/10.4000/books.pur.52230
• Chase, C. J., (1983). Sur la théorie de l’entrelacement : Ordre et désordre dans le "Lancelot en prose". Modern Philology, Vol. 80, No. 3. 227-241. https://www.journals.uchicago.edu/doi/epdf/10.1086/391218
• Doğan, M. N. (2006). Şeyh Galip Hüsn ü Aşk, Yelkenli Kitabevi.
• Eagleton, T. (2014). Edebiyat Kuramı, (çev. Tuncay Birkan), Ayrıntı Yayınları.
• Korkmaz, Ö., & Mahiroğlu, A. (2007). Beyin, bellek ve öğrenme. Kastamonu Education Journal, 15(1), 93-104.
• La Bruyère, J. D. (1965). Les Caractères (1688). Le Livre de Poche.
• La Fontaine, J. D. (2018). Fables choisies-A Monseigneur le Dauphin. https://www.etudier.com/dissertations/a-Monseigneur-Le-Dauphin/447155.html
• Lot, F. (1918). Etude sur le Lancelot en prose, Librairie Ancienne Honoré Champion.
• Lukacs, G. (2000). Çağdaş Gerçekçiliğin Anlamı, (Çev. C. Çapan, 5. Baskı), Payel Yayınları.
• Malraux, A. (1982). İnsanlık Durumu. (Çev. A. Er, 2. Baskı), Oda Yayınları.
• Özmen, K. (2007). Edebiyatta Etkilenme. Türk Edebiyatı Tarihi, 3, 43-49. https://www.gercekedebiyat.com/haber-detay/edebiyatta-etkilenme-prof--dr--kemal-ozmen/11283
• Rûmî, M. C., (1945). Seçme Rubailer, (Çev. A. Gölpınarlı) MEB.
• Rûmî, M. C., (2015). Mesnevî-î Ma‘nevî, (Çev. D. Örs. & H. Kırlangıç, 1. Baskı) Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
• Sakaoğlu, S. (1985). Mesnevi’deki Hikâyelerin Kaynakları ve Tesirleri. I. Milli Mevlâna Kongresi (3-5 Mayıs 1985) Tebliğler, 105-113. https://isamveri.org/pdfdrg/D113551/1986/1986_SAKAOGLUS.pdf
• Ülken, H. Z, (1997). Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, Ülken Yayınları.
• Valéry, P. (1941). Tel Quel, Librairie Gallimard.
• Yaylacı, R. C. (2023). Üniversiteler İçin Türk Dili I, N. Temur ve M. Kurt (Ed.), Metinsellik Ölçüleri içinde, (ss. 184-196), Gazi Üniversitesi TÖMER Yayınları.
• Yılmaz, H. K. (2007). Tasavvuf Geleneğinde Değişim. Çağımızda Sosyal Değişme ve İslâm (s. 255-266). Türkiye Diyanet Vakfı. https://isamveri.org/pdfdrg/D179164/2007/2007_YILMAZHK.pdf
• Young-Bruehl, E. (1982). Hannah Arendt: For Love of the World, Yale Univ. Press, s.327 (Akt.) Özkazanç, A. (1994). Hannah Arendt ve insanlık Durumu. Mürekkep (1).
• Zerenler, D., (2005). Antigone’nin İki Farklı Yorumu, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 264, 18, 263-272.