Ses - Müzik - Felsefe

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 79 - 92, 30.04.2022

Emir Hasan Ülger Nilgün Ülger

Öz

Düşünce tarihi boyunca “ses, düşünce, dil ve müzik” üzerine pek çok fikir geliştirilmiştir. Ses, fizik akustik bir anlamda kullanıldığı kadar zamanla tinsel bir anlama da sahip olmuş ve gelişmiştir. Ses, hem müziğin hem de dilin kökenidir. Bu özelliğinden ötürü düşünce, kültür ve medeniyeti de oluşturan bir öğedir. Düşünce tarihinde pek çok düşünür, bilim adamı, sanatçı, “düşünce-dil ve müzik” arasında anolojik ilişki kurmuş ve “sesin, dil ve müzikle”, “düşüncenin, dil ve müzikle”, “konuşmanın-şarkı söylemeyle” olan benzerliğini estetik, felsefi ve bilimsel olarak ele almışlardır. Dile dönüşen ses, düşüncenin de taşıyıcısı olmuştur. Düşünce, böylece insanın kendisini ifade etme aracı olmanın yanı sıra kültürün de oluşmasını sağlamış ve onun temel dayanağı olmuştur. Dil ve düşüncenin gelişimi, formel olarak “mantık ve matematiksel” düşüncenin soyutlamasını, nedensellik (kozalite) bağıntısının gelişimini ve Aristoteles’in değimiyle, “düşüncenin yasalarının ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. “Felsefe, sanat ve bilim” bu noktada ortak bir kavrama odaklanmıştır. Dil-düşünce ve müzik arasındaki ilişki, düşünce mantık ve dilin bağlantısı, sesin dile dönüşmesi süreci, insanın doğadaki sesleri “bilinçli-bilinçsiz” taklit ederek antropolojik olarak dili ve müziği doğaya öykünerek oluşturması süreci, temelde bilim, müzik, dil bilimci ve düşünürün ortak ilgi alanı olmuştur. Ayrıca dilin kökeni ve müzik yapmanın kökeni arasında da benzerlik kurulur. Müzik ve dil yeteneği olan konuşma ile şarkı söyleme, seslerin, hece, harf ya da nota telaffuzunun arasındaki ortaklık artık anolojik bir bağıntı olmanın ötesinde aynı yetinin farklı fonksiyonlarına denk gelmekte ve aynı zamanda disiplinler arası bir uzmanlığa dönüşmektedir. Ayrıca, ses, bir şarkıcının tek çalgısıdır, bu yüzden şarkıcı, kendi sesine bir enstrüman gibi bakım yaptırmak zorundadır. Bu da şan eğitimiyle birlikte ses terapisi uygulamalarıyla da mümkün olmaktadır. Bu amaçla, bu çalışma “düşünce, dil, ses, konuşma ve müziğin, düşünsel-bilimsel ve estetik” yönünü ve ortak sahip oldukları kavram ve uygulamaları felsefi ve dil-konuşma perspektifinde ele almayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ses, müzik, felsefe, dil, konuşma

Kaynakça

• Aristoteles, (1996). Metafizik. İstanbul:Sosyal Yayınları.
• Balandier G. (2010) Siyasal antropoloji. İş Bankası Yayınları.
• Denizoğlu, İ.,(2020). Klinik vokoloji. Profesyonel sese vokolojik yaklaşım. Ankara: Pelikan Yayınları,
• Derrida, J. (1976). Of grammatology. Baltimore: The John Hopkins University Press.
• Frances, R. (1988) The perception of music. London: Lawrance Erlbaum Associates.
• Godwin, J. (1990). The harmony of the spheres. Wermont: Inner Tradition International Ltd.
• Iverson J.R., Aniruddh, D. P., Kengo O. (2004) Perception of non-linguistic rhytmic stimuli by American and Japanese listeners. Proceedings of the Intermetional Congres of Acustics, Kyoto.
• Merlin, D. (1991). Origins of the modern mind. Cambridge: Harward University Press.
• Özgür, C. (2016). Şan Eğitiminde Rezonatör Bölge Kullanımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul
• Patel, A. (2006). Musical rhythm, linguistic, rhythm and human evolution. Music Perception, 24, 99-104.
• Popova, M. How to Sing: A 1902 Illustrated Guide from The Great German Opera Singer Lilli Hehmann. 10 Şubat 2022 tarihinde https://www.themarginalian.org/contact/ adresinden erişildi.
• Ponty, M.P. (2012). Phenomenolgy of perception. New York: Routledge.
• Reubart, D. (1985). Anxiety and musical performance. New York: Da Capo Press.
• Ross, D. (2002). Aristoteles. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Sacks, O. (2018). Müzikofili, İstanbul. Yapı Kredi Yayınları.
• Said, E. (2016). Kültür ve emperyalizm İstanbul: Hil Yayınları.
• Schullian, D. M., Max, S. (1948). Music and medicine. New York: Henry Schuman.
• Strauss, C. L. (2012). Yapısal antropoloji. Ankara: İmge Yayınları.
• Wittgenstein L. (2011). Tractatus logico-philosophıcus, İstanbul: Metis Yayınları
• Zeren, A. (1995). Müzik fiziği. İstanbul: Pan Yayıncılık.