Türkiye'de Görsel Efektin Kadınları

Yıl 2025, Cilt: 1 Sayı: 1, 45 - 54, 16.10.2025

Nazlı Eda Noyan

Öz

Bu makale, Türkiye’de görsel efekt (VFX) sektöründe kadınların deneyimlerini, sektöre giriş biçimlerini ve üretim pratiklerini dört kadın uzmanın anlatıları üzerinden incelemektedir. Pelin Aksoy, Can Deniz Şahin, Ayşe Terzioğlu ve Gamze Akça’nın kişisel kariyer yolculukları, VFX alanındaki mesleki dönüşümün yanı sıra toplumsal cinsiyet dinamiklerini görünür kılmaktadır. Söz konusu anlatılar, sektöre girişte rastlantısallık, disiplinlerarası geçişler, teknik beceri edinimi ve yaratıcı üretim süreçleri gibi temaları öne çıkarmaktadır. Katılımcıların mesleki kimliklerini kurarken üstlendikleri etik ve duygusal sorumluluklar, VFX alanının yalnızca teknik bir uzmanlık değil, aynı zamanda hayal gücü, dönüşüm ve toplumsal duyarlılıkla örülü bir üretim alanı olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, kadınların VFX sektöründeki varlığı hem sektörel eşitsizliklere ışık tutmakta hem de yaratıcı emeğin farklı boyutlarını tartışmaya açmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Görsel Efekt (VFX) , Türkiye , Kadın Profesyoneller , Sektörel Cinsiyet Eşitsizliği , Kreatif Endüstriler , Yaratıcı Üretim

Women of VFX in Türkiye

Öz

This article examines the experiences of women in the visual effects (VFX) industry in Türkiye, focusing o their entry paths and production practices through the narratives of four female professionals. The personal career journeys of Pelin Aksoy, Can Deniz Şahin, Ayşe Terzioğlu, and Gamze Akça reveal not only the professional transformation within the VFX field but also make visible the dynamics of gender. These narratives highlight themes such as contingency in entering the field, interdisciplinary transitions, acquisition of technical skills, and creative production processes. The ethical and emotional responsibilities the participants undertake while constructing their professional identities demonstrate that the field of VFX is not merely a technical
expertise, but also a space of imagination, transformation, and social sensitivity. In this context, the presence of women in the VFX industry sheds light on sectoral inequalities and opens up a discussion on the diverse dimensions of creative labor.

Anahtar Kelimeler

Visual Effects (VFX) , Türkiye , Women Professionals , Sectoral Gender Inequality , Creative Industries , Creative Production

Kaynakça

• Aksoy, P., Şahin, C. D., Terzioğlu, A., & Akça, G. (Konuşmacılar), Noyan, N. E. (Moderatör). (2025, 22 Şubat). Netflix Türkiye’de Kadınların VFX Rollerinde Temsili [Panel]. EFEKT Görsel Efekt Günleri, İstanbul, Türkiye.
• British Council Türkiye. (2019). Yaratıcı endüstriler odak ülkesi: Türkiye [Rapor]. https://www.britishcouncil.org.tr/en/programmes/arts/creative-industries-focus-country
• Conor, B. (2021). Toplumsal Cinsiyet ve Yaratıcılık: Uçurumun Eşiğinde İlerleme, özel sayı. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO).
• Fechner, R. (2025, 28 Şubat). EFEKT Görsel Efekt Günleri Zoom buluşması [Çevrim içi panel konuşması]. ANiKA Animasyonun Kadınları Derneği.
• Idelson, K. (2022, 21 Ocak). Araştırma, hızla büyüyen VFX alanında kadın eksikliğini ortaya koyuyor. Variety. https://variety. com/2022/film/spotlight/women-vfx-1235156897/
• İzmir Kalkınma Ajansı. (2020). Türkiye’de yaratıcı endüstrilerin analizi [Rapor]. https://izka.org.tr/wp-content/uploads/2021/06/Analysis_of_the_Creative_Industries_in_Turkey_Izmir_2020.pdf
• UNESCO. 2022. UNESCO Küresel Raporu, Yaratıcılık için Politikaları Yeniden Şekillendirmek – Kültürü Küresel Bir Kamusal Değer Olarak Ele Almak. https://www.unesco.org/reports/reshapingcreativity/2022/en Erişim tarihi: 20 Şubat 2022.
• Women in Animation & USC Annenberg Inclusion Initiative. (2021, Kasım). Görsel efektlerde görünmeyen: Alandaki kadınların yaygınlığı ve deneyimlerini anlama [Araştırma raporu].