Risks and Prevention Studies in the Food Sector

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 08.09.2020

Emine Boz Yılmazer Yeşim Öztürk Renan Tunalıoğlu

Öz

Due to the increasing population in the world, the need for food also increases. On the other
hand, it is expected that the developments in production technologies will naturally contribute
to an increase in production to meet this increasing need. At this point, one of the three most
important issues is the risks arising directly from technology, the second is risks arising
from the man himself, and the third is the risks arising from the use of technology. In the food
industry, these risks must be minimized or eliminated for reliable food production. In this
context, the greatest support is possible with the establishment of food safety systems.
Cooperation in education and supervision of the three responsible stakeholders (state, producer,
consumer) is crucial at each stage of the establishment or maintenance of food safety systems.
Here, in this study, it was tried to examine the types, causes, sources, risk effective systems in
the food industry.

Anahtar Kelimeler

Food safetly, technology, people, systems, control

Gıda Sektöründe Riskler ve Önleme Çalışmaları

Öz

Dünyada artan nüfusa bağlı olarak gıda ihtiyacı da artmaktadır. Diğer yandan artan bu ihtiyacı
karşılamak amacıyla üretim teknolojilerindeki gelişmeler yaşanması ve doğal olarak gelişen bu
teknolojinin üretim artışına yansıması beklenmektedir. Bu noktada en önemli üç konudan birisi
doğrudan teknolojiden kaynaklanan riskler, ikincisi insanın kendisinden kaynaklanan riskler
üçüncüsü ise insanın teknolojiyi kullanımından kaynaklanan risklerdir. Gıda sektöründe,
güvenilir gıda üretimi için bu risklerin en aza indirgenmesi ya da yok edilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda, en büyük destek gıda güvenliği sistemlerinin kurulması ile mümkündür. Gıda
güvenliği sistemlerinin kurulması ya da sürdürülmesi aşamalarının her birinde, riskleri etkisiz
hale getirmek için sorumlu üç paydaşın (devlet, üretici, tüketici) eğitim ve denetimdeki işbirliği
oldukça önemlidir. İşte bu çalışmada, gıda sektöründe ortaya çıkan risk çeşitleri, nedenleri,
kaynakları, risk önlemede etkili sistemlerin incelenmesine çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güvenilir gıda, teknoloji, insan, sistemler, denetim

Kaynakça

• 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu. 2010. 13.06.2010 Tarih ve 27610 Sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/
• Beyaz, İ. Risk Toplumu ve Gıda Güvenliği [Tez]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi: 2013.
• Parseker, Z. Gıda Sektörü Tedarik Zincirinde Bilgi Teknolojileri Kullanımının EkonomikYönden Değerlendirilmesi [Tez]. Bursa: Uludağ Üniversitesi: 2009.
• Anonim. T.C. Kalkınma Bakanlığı Özel İhtisas Komisyonu Raporu: [Internet]. Gıda Ürünleri ve Güvenilirliği; 2014. Erşim: http://www.sbb.gov.tr/wpcontent/ uploads/2018/10/10_GidaUrunleriveGuvenilirligi.pdf
• Asan, Ş. Y. [Internet]. Doğru Gıda Alışverişi; 2019. Erişim: http://www.ticarihayat.com.tr/yazar/dogru-gıda-alısverısı/2244/
• Durmaz Dayılar, Ö. Gıda Güvenliği Kavramı Bilinç Düzeyinin Belirlenmesi [Tez]. Konya: Selçuk Üniversitesi: 2018.
• Anadolu Kalkınma Derneği [Internet]. Gıda Güvenliği, Gıda Güvenliği nedir?; 2020. Erişim: http://guvenligidaguvenligelecek.org/
• Kanat, Ş. Gıda Üretim Sistemlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İncelenmesi ve Önleyici Tedbirlere Yönelik Risk Analizlerinin Yapılması [Tez]. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi:2015.
• Kadim, F. Ayaş İlçesi Domates Üreticileri Örneğinde Gıda Güvenilirliğine İlişkin Risk Algılama Önceliği ve Risk Yönetiminin Yeterliliği [Tez]. Ankara: Ankara Üniversitesi: 2016.
• Çetin, S. A. ve Şahin, B. Gıda Güvenliğinde Risk Faktörleri ve Hijyenin Önemi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 5/Special İssue 2017;2: 310-321.
• Yaralı, E [Internet]. Gıda Güvenliği; 2018. Erişim: https://akademik.adu.edu.tr/myo/cine/webfolders/File/ders%20notlari/gida%20guvenlig i.pdf
• Arslan, G. Gıda Katkı Maddeleri Ve Yeni Yapılan Dioksimlerin Gıda Katkı Maddesi Olarak Kullanılabilirliliğinin Araştırılması [Tez]. Konya: Selçuk Üniversitesi: 2011.
• Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği 2011. 29.12.2011 tarih ve 28157 (3. Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/
• Yılmaz, G. Gıda İmalat Sektöründeki Teknolojik Gelişmelerin İş Sağlığı Güvenliği Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi [Tez]. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi: 2016.
• Yılmaz, G., Utlu, Z. Gıda İmalat Sektöründeki Teknolojik Gelişmelerin İş Sağlığı Güvenliği Üzerindeki Etkilerin İncelenmesi. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi. 2016; Sayı:44
• Tarım ve Orman Bakanlığı GKGM [Internet]. Gıda Güvenilirliğinde Risk Değerlendirme;2018.Erişim:https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Belgeler/DB_Risk _Degerlendirme/RDDB_Tanitim_Brosuru.pdf 10
• Anonim. Tarım ve Orman Bakanlığı Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı [Internet]. Risk Değerlendirme Daire Başkanlığının Görevleri; 2020. Erişim: https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=10
• Dia Tek [Internet].Küresel Gıda Zincirinde Güvenli Gıda, 2019. Erişim: https://www.diatek.com.tr/Makale-Yontem/Gida-Hijyeni-ve-Guvenligi/Kuresel-Gida- Zincirinde-Guvenli-Gida_3507.htm:
• Atçeken, H [Internet]. Hijyen Ve HACCP; 2013. Erişim: https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Belgeler/%C4%B0DAR%C4%B0%20%C4% B0%C5%9ELER/mart%202014/1.pdf,
• Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği. 1997. 16.11.1997 Tarih ve 23172 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/
• Gıdaların Üretimi Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik.1998. 09.06.1998 Tarih ve 23367 Sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/
• Gıda Ve Gıda İle Temasta Bulunan Madde Ve Malzemelerin Piyasa Gözetimi, Kontrolü ve Denetimi İle İşyeri Sorumluluklarına Dair Yönetmelik. 2005. 30.03.2005 Tarih ve 25771 Sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/
• Gıda Güvenliği ve “Kalitesinin Denetimi ve Kontrolüne Dair Yönetmelik. 2007. 09.12.2007 tarih ve 26725 Sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/
• Gıda Güvenliği ve Kalitesinin Denetimi ve Kontrolüne Dair Yönetmelik. 2008. 26.09.2008 tarih ve 27009 Sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/
• Gıda Hijyeni Yönetmeliği. 2011. 17.12.2011 Tarih ve 28145 Sayılı Resmi Gazete. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/
• Balçık Mısır, G. HACCP, Gıda Güvenliği ve Risk Yönetim Sistemi. SÜMAE Yunus Araştırma Bülteni. 2008;8/3: 8-10.
• Bağcı Bosi, A. T [Internet]. Gıda Güvenirliliği; 2015. Erişim: http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/sunumlar_ve_seminerler/Gidaguvenilirligi.pdf,
• Muratoğlu, K., Çetin, Ö., Çolak, H. Besin Kaynaklı Hastalıkların Epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri J Food Hyg Technol-Special Topics, 2015:1/3: 1-8.