Bingöl Şehit Mustafa Gündoğdu Caddesi Örneğinde Kamusal Alanlarda Otomobil Öncelikli Düzenleme Sorunsalı*

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 11 - 24, 08.09.2020

Müge Yurtcan Banu Çiçek Kurdoğlu

Öz

Günümüzde nüfusun hızlı artışı ve kırsal nüfusun kentlere taşınması, kentsel alanlarda bir takım sorunların yaşanmasına sebep olmuştur. Bu sorunların başında toplu taşıma ağlarının yetersizliği, giderek artan kişisel araç kullanımının yaygınlaşması ile yaya ağırlıklı kullanım biçimlerinin ortadan kalkmış olması ve tüm bunların sonucunda da trafik yoğunluğunun kentsel alanlarda hızla artması gelmektedir. Bu sorunların yanı sıra artan arazi rantı, plansız ve niteliksiz kentsel dönüşüm, araç öncelikli alan kullanımları; yeşilden yoksun, aktif ya da pasif rekreasyona olanak tanımayan, herkes için tasarım yaklaşımından uzak, kural dışı kullanılan mekânların oluşmasına sebep olmuştur. Bu durum kentlerde bulunan sosyal ve kültürel yapıyı olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Bu makalede çalışma alanı olarak Bingöl il merkezinde yer alan ve mevcut kentsel dönüşüm yasalarına göre yeniden düzenlenmiş olan Şehit Mustafa Gündoğdu Caddesi seçilmiştir. Bu çalışmada uzmanlarla yapılan anketlere, yayalarla yapılan anketlere yer verilmiş ve mekânda esnaflık yapan kişiler ile görüşmeler yapılmıştır. Toplanan tüm veriler SPSS ortamında değerlendirilmiştir. Bunların yanı sıra alanın, dönüşüm öncesi durumu ile ilgili bilgiler toplanmaya çalışılmış ve alanın mevcut durumu incelenip, yaşanılan sorunlar saptanarak gelecekte karşılaşılması muhtemel sorunlar da aktarılmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak bu çalışmada herkese adil, estetik, kurallı bir şekilde iyileştirilmesi için uygun senaryoların hazırlanması amaçlanmış ve yaya öncelikli bir mekân oluşturulmasına yönelik önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaya, Yaya öncelikli düzenleme, Bingöl, Şehit Mustafa Gündoğdu Caddesi

Problem of Automobile Priotrity Arrangement in Public Areas, Example of Bingöl Şehit Mustafa Gündoğdu Street

Öz

Nowadays, rapid population growth and migration of rural population to cities cause some chronic problems experienced in urban areas. An insufficient public transport network, an increase of private vehicle usage, decrease of pedestrianism and as a result of these facts, an increase of traffic density on urban areas becomes head of these problems. In addition to these problems, increasing land income, planless and poor urban transformation, and vehicle priority land usage caused the development of places which are nongreen, do not allow active or passive recreation, far from “design for everyone” approach and also used irregularly. This situation affect the social and cultural structure of the cities negatively. At this paper, Şehit Mustafa Gündoğdu Street located in city center of Bingöl and re-arranged according to existing urban transformation laws was chosen as a study area. This study included the surveys with the experts and the pedestrians, and the interviews were made with tradesmen in the venue. Collected data were evaluated with SPSS program. "In addition to these, information about the pre-transformation state of the area was tried to be collected and by examining the current situation of the area, the experienced problems were determined and the problems that could be encountered in the future were tried to be conveyed. As a result, in this study, it was aimed to prepare suitable scenarios for improvement in a fair, aesthetic and regular manner and the study included suggestions for creating a pedestrian-priority place.

Anahtar Kelimeler

Pedestrian, Pedestrian priotrity arrangement, Bingol, Sehit Mustafa Gundogdu Street

Kaynakça

• Alsaç Ü. Türk Kent Düzenlemesi ve Konut Mimarlığı. 1. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları; 1993.
• Bookchin M, Özyalçın B, çevirmen. Kentsiz Kentleşme. İstanbul: Ayrıntı Yayınları; 1992.
• Habermas J. Kamusal Alan: Ansiklopedik Bir Makale. Aylık Birikim Dergisi. 1995;70(2):62-66.
• Otaner ZF, Keskin A. Kentsel Geliştirmede Kamusal Alanların Kullanımı. itüdergisi. 2005;4(1):107-14.
• Evcil, N., A. Esenler, Evrensel Tasarım (Herkes İçin Tasarım) ve Çocuk Sokağı. Ayataç H, editör. Herkes İçin Dost Kentler İstanbul Esenler İlçesi Üzerine Değerlendirmeler. İstanbul: Esenler Belediyesi; 2015. s. 60-83.
• Freund P, Martin G, Koca G, çevirmen. Otomobilin Ekolojisi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları; 1993.
• Jacops, J, Doğan, B, çevirmen. Büyük Amerikan Şehirlerinin Ölümü ve Yaşamı. İstanbul:Metis Yayınları; 2011.
• Newman P, Kenworthy J. Kent Ulaşımını Yeşillendirmek. Mansur R, editör. Demirakın I, çevirmen. Dünyanın Durumu 2007. İstanbul: Tema Vakfı Yayınları; 2007. s.81-103.
• Waterman T, Kabukcuoğlu S, çevirmen. Peyzaj Mimarlığının Temelleri. İstanbul: Literatür Yayınları; 2012.
• Acar İH. Kentiçi Ulaşımda Sorunlar ve Çözümler. Tmh - Türkiye Mühendislik Haberleri 2004;429(1):33-36.
• Kırmızı Z, Kolağasıoğlu MŞ, Tunalı Çalışkan F. Kentiçi Ulaşım Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Cinius Yayınları; 2012.
• Beyazıt E. 2014. URL:http://politeknik.org.tr/akademisyen-eda-beyazita-besiktas-yayalastirma-projesini-sorduk-trafigi-yer-altina-almakla-bir-mekan-yayalastirilamaz-burcu-yanar/ Temmuz 12, 2017.
• Şişman EE, Uyguner B. Tekirdağ Kent Merkezinde Kullanıcıların Yaya Bölgeleri Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2009;A(2):134-146
• Iranmanesh N. Pedestrianisation a great necessity ın urban designing to create a sustainable city ın developing countries. 44th ISOCARP Congress. Dalian; 2008.
• Anonim. 2014. URL: http://www.bingolkulturturizm.gov.tr/TR,56989/ilin-cografi-konumu.html. Temmuz 13, 2017.
• Lynch K, Başaran İ, çevirmen. Kent İmgesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları; 2010.
• Özer S, Aklıbaşında M, Zengin M. Erzurum Kenti Örneğinde Kullanılan Kuşatma Elemanlarının Kent İmajı Üzerindeki Etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2010;7(2):123-130