The Meeting Point of Art and Visual Communication: Exlibris

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 973 - 984, 01.01.2012

Nesli Tuğban Yaban

Öz

Human communication depends largely on signs in the form of written and spoken words, images or gestures. These signs are merely representations of reality, actions and concepts in the world around us. Symbols are profound expressions of human nature. They have occurred in all cultures at all times and from their first appearance in Paleolithic cave paintings they have accompanied the development of civilization. A pictogram is a symbol representing a concept, object, activity, place or event by illustration. Pictography is a form of writing whereby ideas are transmitted through drawing. It is the basis of cuneiform and hieroglyphs which are first used by Sumerians, then Egyptians in Mesopotamia. Early written symbols were based on pictograms and ideograms. The Industrial Revolution was the major technological, socioeconomic and cultural change in the late 18th and early 19th century that began in Britain and spread throughout the world. During that time, an economy based on manual labour was replaced by one dominated by industry and the manufacture of machinery. Before the invention of the print, it was easy to discern the handwriting books. But after the usage of the print, it becomes difficult. Bookplate, also known as exlibris, is usually a small print or decorative label pasted into a book, often on the inside front cover, to indicate its owner. The indicator used by the book holders by attaching their books to specify their books to them, to distinguish them from others’ books, to prevent them to be lost, to provide to be returned when found somewhere and to add the book an art value obtained with another activity is called exlibris. Thenceforth, signs and emblems are the representatives of their cultures. They are used in order to communicate and direct. Also they are used as brands which display the qualifications, services and powers of their business concerns.

Anahtar Kelimeler

Visual Communication, History of Visual Communication, Design, Art, Exlibris

SANAT VE GÖRSEL İLETİŞİMİN BULUŞMA NOKTASI: EKSLİBRİS

Öz

İnsanın var olduğu devirden bu yana en etkili anlatım şekli, çizerek yaptığı resim, şekil ya da işaretler olmuştur. Bu işaretlerle insan, anlatmak istediği şeyi en kısa ve öz biçimde vermeyi amaçlamıştır. En kısa ve öz anlatım, görsel anlatım dediğimiz bu iletişim dilinin ilk örnekleri mağara devrindeki resim veya şekillerle karşımıza çıkmış ve hem o zamanki insanlar arasında iletişim kurmayı sağlamış hem de o insanlardan günümüze bilgi niteliği taşıyan izler bırakmıştır. Söz konusu işaretler, iletişim kurmanın ötesinde kaydettiği tarihi aşamalarla simge / sembol özelliği kazanmış, Sümer ve Mısır uygarlıkları tarafından kullanılan hiyeroglif ve Mezopotamya’da kullanılan çivi yazıları günümüz alfabesinin temellerini oluşturmuştur. Teknolojik gelişmeler ve sanayi devrimiyle doğan ticaret neticesinde ortaya çıkan ticarethaneler ve kuruluşlar da kendilerinin hızlı bir biçimde algılanmalarını sağlayacak birtakım işaret ve şekillere gereksinim duymuşlardır. Benzer bir gereksinim kitaplar için de söz konusu olmuştur. Çoğulcu basımdan önce el yazması olan kitapların niteliksel ve niceliksel olarak ayırımı kolaylıkla yapılabilmekteydi. Ancak bir kitaptan birden fazla kopya elde edilmesiyle kitapların karışması gündeme gelmiştir. Söz konusu karışıklıkları önlemek için kitapların iç kapaklarında ekslibris adı verilen tasarımlar yapılmaya başlanmıştır. Kitap sahiplerinin, kitaplarını kendilerine özgülemek, başkasının kitabından ayırt etmek, kaybolmasını önlemek, bir yerde bulunduğunda geri verilmesini sağlamak ve kitaba bir sanat değeri katmak için kullandıkları belirtece ekslibris denilmektedir. O zamandan bu zamana kadar işaret ve simgeler, doğdukları kültürlerin birer temsilcisi ya da ürünü olarak, gerek iletişim kurmak ve yönlendirme yapmak, gerekse firma ve kuruluşların özelliklerini, güçlerini ve hizmetlerini somut bir biçimde ortaya koyabilmek için kullanılmaktadırlar. Ancak görsel iletişimin sanatla eşit biçimde kullanıldığı ve her iki bilim dalını da aydınlatan tarihteki en önemli ve göze çarpan tasarımlar ekslibristir.

Anahtar Kelimeler

Görsel İletişim, Görsel İletişim Tarihi, Tasarım, Sanat, Ekslibris