Petrol ve Ortadoğu Politikası

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 2, 70 - 83, 01.12.2009

Abdullah Manaz

Öz

Petrol Ortadoğu’da temel sorunların ve çatışmaların ortaya çıkmasında en önemli etmen olmuştur. Tarihin ilk yıllarında sadece yakıt ve silah olarak kullanılan petrol 1800’li yılların yarısından itibaren gelişen sanayinin bir enerji kaynağı haline gelmiştir. ABD dışında petrolün bulunduğu en önemli bölge Dünya ticaret yollarının merkezi olan bölge Ortadoğu idi. Ortadoğu’daki en önemli petrol kaynakları Türklerin egemenlikleri altındaki Irak ve Azerbaycan bulunmaktadır. Bu nedenle tüm batılı ülkeler, Ortadoğu’ya ilgilerini arttırmışlardır. Azerbaycan petrol bölgeleri, hiçbir zorlukla karşılaşmaksızın Batılı Şirketlerin kontrolü altına girmiştir. Bu nedenle Türk Devleti Irak petrolünün ele geçirilmesinin karşılığında parçalanma tehdidi ile karşı karşıya bulunmuştur. 1850’lerden Birinci Dünya Savaşına kadar geçen süre bir siyasi hazırlık süresidir. Batılı ülkeler tarafından desteklenen üç yeni devlet Ermenistan, Kürdistan ve İsrail. Ortadoğu petrol bölgesinde ortaya çıkmıştır. Bu planın bir parçası olarak, Osmanlı Devleti ile
Ermeniler, Kürtler ve Yahudiler arasında etnik ve siyasi çatışmalar çıkarılmıştır.
İngilizler tarafından Ortadoğu’nun işgali Batılı Petrol şirketlerinin hedeflerini
yerine getirilmesin daha da kolaylaştırmıştır. Türk egemenliği altından bulunan
petrol bölgeleri onların hepsinin uzlaşmasıyla ele geçirilmiştir. Bu makale geçen
yüzyıl yaşadığımız ve halen yaşamakta olduğumuz ve gelecekte de yaşayacağımız
Ortadoğu’da üç soru üzerine odaklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Petrol, Ortadoğu, Osmanlı Devleti, Irak, Azerbaycan

OIL AND THE MIDDLE EAST POLICY

Öz

Oil has become the most important factor in the emergence of basic problems and conflicts in the Middle East. Oil that is used only fuel and weapon in the first years of the history became an energy source of growing industry from the mid-1800s. The most important region where is oil outside the U.S. was the Middle East that is center of world trade routes. Most important oil regions in the Middle East has been founded in Azerbaijan and Iraq dominated by the Turks. For this reason, the whole Western countries have increased the interests in the Middle East. Azerbaijani oil regions, without much difficulty came under the control of Western companies. For this reason, Turkish state might have been the threat fragmented in exchange for capturing of Iraqi oil. The period of time from the 1850s to the First World War was a period of political preparation. Three new states project which were supported by the Western countries emerged in the Middle East oil regions: Armenia, Kurdistan and Israel. As a part of this plan, ethnic and political conflicts were unearthed between the Ottoman Empire and Armenians, Kurds and Jews. The occupation of the Middle East by the British made it easier to perform the objectives of western oil companies. The oil areas which were been under Turkish domination were captured through the concession of all of them. This paper is focused on the basis of 3 important questions that we have been living in the Middle East in which we lived in the last century and we will live next years

Anahtar Kelimeler

Petrol, Middle East, Ottoman State, Azerbaijan, Iraq