Akademisyenlerin Fakülte ve Yüksekokul Yöneticilerine İlişkin Algılarının Metaforlarla Analizi

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 2, 77 - 99, 01.12.2012

Ayşehan Çakıcı Ali Emin İslamoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı, akademisyenlerin mevcut yöneticilerine ilişkin algılarını metaforlarla anlamaya çalışmaktır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış anket kullanılmış olup; anket 2012 yılı Ocak-Mayıs ayları arasında uygulanmıştır. Araştırmanın örneklemini bir üniversitenin 213 akademisyeni oluşturmaktadır. Verilere içerik analizi uygulanmıştır. Yönetim tarzı ve yaklaşımıyla ilgili öne çıkan olumlu metaforlar; takım kaptanı, aile reisi, lokomotif ve güvercin iken, olumsuz metaforlar; kral, kukla ve bukalemun olarak belirlenmiştir. Olumlu/olumsuz anlam yüklenen metaforlar ise, süper kahraman, eski bilgisayar ve tilkidir. Seçilen metaforlardan, genel olarak akademik birimlerde, katılımlı ve demokratik bir yönetim tarzı izlendiği, akademisyenlerin yöneticileriyle ilgili olumlu algıya sahip oldukları görülmüştür. Bununla birlikte, bazı birimlerde otokratik yönetim tarzının var olduğu ve bu durumdan akademisyenlerin rahatsızlık duyduğu anlaşılmaktadır

Anahtar Kelimeler

-

The Analysis of Academicians’ Perceptions of the Faculty and College Directors through Metaphors

Öz

The purpose of this research is to try to understand the metaphors that reflect the academicians’ perceptions with regard to their current directors. Data were collected via a semi-structured questionnaire which was conducted between January and May 2012. Sample of the study comprises 213 academicians from a university. Content analysis was applied to the data. While the prominent positive metaphors about the management style and approach were the team captain, the family head, locomotive and pigeon, prominent negative metaphors were the king, puppet and chameleon. Metaphors that convey both positive and negative meanings were the superhero, the old computer and the fox. Considering the selected metaphors, it was found that a participatory and democratic management style was in practice within academic units, and the academicians had positive views about their own directors. On the other hand, it was determined that an autocratic management style existed within some units, and therefore the academicians feel uncomfortable with their directors

Anahtar Kelimeler

Directors, Academic staff, Metaphor

Kaynakça

• AKIN, Gib ve PALMER, Ian. (2000). Putting Metaphors to Work for Change in Organizations. Organizational Dynamics, Winter, 67-79.
• AKSOY, Temel. (2009). Her Şirket Liderine Benzer, 09.06.2009, son erişim tarihi (s.e.t.) 30.08.2012. www.temelaksoy.com
• ALPAR, Reha. (2011). Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik, Ankara: Detay Yayıncılık, 1. Baskı.
• ALPASLAN, Sümeyra. (2007). Sanayi ve Bilgi Toplumu Yönetim Metaforlarının Karşılaştırılması, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• ASHTON, Robert. (2011). Mixing Metaphors For Explain Entrepreneurship, Guardian Professional, 18 March 2011.
• ATSAN, Nuray. (2008). Metafor Analizi Yoluyla Girişimci ve Girişimcilik Kavramlarının Tanımlanması: Keşfedici Bir Çalışma, 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
• BALCI, Ayşe. (1999). Metaphorical Images of School: School Perceptions of Students, Teachers and Parents From Four Selected Schools (Okul ile İlgili Metaforlar: Seçilmiş dört Okulda Öğrencilerin, Öğretmenlerin ve Velilerin Okul Algıları), ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Planlaması Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• CERİT, Yusuf. (2008). Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Müdür Kavramı ile İlgili Metaforlara İlişkin Görüşleri, Eğitim ve Bilim, Cilt:33, Sayı:147.
• CORNELISSEN, Joep P., OSWICK, Cliff, CHRISTENSEN, Lars Thİger ve PHILLIPS, Nelson. (2008). Metaphor in Organizational Research: Context, Modalities and Implications for Research – Introduction, Organization Studies, Vol.29, No.01, pp.7-22.
• CORNWALL, Jeff. (2003). Golf as a Metaphor for Entrepreneurship, The Entrepreneurial Mind Blog, Belmont Universty.
• ÇELİKTEN, Mustafa. (2006). Kültür ve Öğretmen Metaforları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:21, 2006/2, ss.269-283.
• DÖNMEZ, Burhanettin ve AĞIROĞLU BAKIR, Aslı. (2010). Okul Yöneticisine İlişkin Mecazlar (Nitel Bir Çalışma), V. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi Bildiriler Kitabı, ss.242-251, Antalya.
• DÖNMEZ, Özlem. (2008). Türk Eğitim Sisteminde Kullanılan Yönetici Metaforları (Kayseri İli Örneği), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• DRAAISMA, Douwe. (2007). Bellek Metaforları: Zihinle İlgili Fikirlerin Tarihi, (Çev: Gürol Koca) İstanbul: MetisYayınları.
• ERDEM, Ferda ve SARVAN, Fulya. (2001). Akademik Örgütlerde Rehberlik İlişkilerinin Metaforlarla Analizi, Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, ss.75-100.
• ERDEM, Ferda ve ŞATIR, Çiğdem, (1998). Metaforlarla Örgüt Kültürü Analizi, Otel İşletmelerinde Uygulamalı Bir Çalışma, 6. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• EVCİM, Uğur. (2008). Örgüt Kültürünün Algılanmasında Metaforların Rolü, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• HERACLEOUS, Loizos ve JACOBS, Claus D. (2008). Understanding Organizations Through Embodied Metaphors, Organization Studies, Vol.29, No.1, pp.45-78.
• HOLMSTRÖM, Paul. (2007). Metaphors we organize by, 11.11.2007, s.e.t. 30.08.2012, www.managementunplugged.com.
• HYRSKY, Kimmo. (1999). Entrepreneurial metaphors and Concepts: An Exploratory Study, International Small Business Journal, Vol.18, No.1, pp13-34.
• KOÇEL, Tamer. (2011). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta yayınları.
• MORGAN, Gareth. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. (Çev. Gündüz BULUT) İstanbul: MESS Yayınları.
• PAŞA, Selda. (2000). Türkiye Ortamında Liderlik Özellikleri, Zeynep Aycan (Ed.), Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları içinde, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• TAMİMİ, Yılmaz. (2005). Örgüt Kültürünün Metaforlarla Analizi (Tekstil Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir İşletme Örneği), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• TAŞKIRAN, Erkan. (2011). Liderlik ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki Etkileşim. İstanbul: Beta yayınları.
• WITTINK, Jeroen. (2011). Reliable Metaphor Analysis in organizational Research. Towards a Dual, Dynamic Approach, International Conference Capabilities, VU University, Amsterdam. Learning, Knowledge and
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 6. Baskı.
• YILDIRIM, Engin. (2001). Metafor Kullanımı ve Toplam Kalite Yönetimi, 9. Yönetin ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, İstanbul.
• YOB, Iris Mae. (2003). Thinking Constructively with Metaphors. Studies in Philosophy and Education, Vol:22, No:2, ss.127-138.
• URAL, Ayhan ve KILIÇ, İbrahim. (2005). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, 1.Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.