Use of Rose in Turkish Ornamentation Art

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 1, 13 - 20, 01.06.2016

Filiz Çetinkaya Karafakı Çiğdem Çetinkaya

Öz

From past to present, in every period, human is interested in glory and and aromatic plants and flowers. Whereas, previously, they had watched these beauties in nature, they transferred them into their houses and gardens with sedentism. The bond established with plants and flowers is undoubtedly different in rose and human relation. The rose coming from Middle Asia 70 million in advance to present, has an important role in different religions and civilizations due to its odour, beauty and healing property. Among other religions, rose has a privileged place in Islam. Understanding from many of art works, Islam wraps to rose with spiritual senses and it accepts rose as a present of paradise. Rose also has a significance for civilizations in past. It is more often preferred to use as a word and appearance in paintings, poetry and songs. In similar, rose motifs are came across on wall ornamentations in many civilizations. In the Ottoman period, rose has a distinctive value; it is entreated with Ottoman Imperials, especially with Sultan Fatih, in so many historical story and miniature

Anahtar Kelimeler

Rose and Art Relation, Rose in Visual Arts, Culture and Rose

Türk Süsleme Sanatında Gül’ün Kullanımı

Öz

Geçmişten günümüze insanlar her dönemde; güzel görünüşlü, kokulu bitki ve çiçeklere ilgi duymuştur. Önceleri doğada seyrettikleri bu güzellikleri, yerleşik hayata geçişle birlikte evlerine ve bahçelerine taşımış, bitkilerle aralarındaki bağı kuvvetlendirmişlerdir. Bitkiler ve çiçeklerle kurulan bu bağ, özellikle gül ile insan arasında şüphesiz ki farklıdır. 70 milyon yıl öncesinde Orta Asya’dan günümüze kadar gelen gül; kokusu, güzelliği ve iyileştirici özelliği ile farklı din ve medeniyetlerde önemli bir yere sahiptir. Diğer dinler içinde İslamiyet’te Gül’ün yeri ayrıdır. Çoğu eserden anlaşıldığı üzere, İslamiyet manevi duygularla güle sarılmış, gülü adeta cennetin hediyesi olarak kabul etmiştir. Gül çiçeğinin geçmişte medeniyetler için de öneme sahip olduğu görülmektedir. Resim, minyatür, şiir ve şarkılarda “gül” kelime ve görünüş olarak sıklıkla tercih edilmiştir. Benzer şekilde, birçok kültürün duvar süslemelerinde de gül motiflerine rastlanmaktadır. Osmanlı döneminde ise güle çok farklı bir önem verilmiştir. Birçok tarihi hikâye ve minyatür çalışmasında güle, Osmanlı İmparatorlarıyla, özellikle Fatih Sultan Süleyman ile birlikte yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Gül ve Sanat İlişkisi, Görsel Sanatlarda Gül, Kültür ve Gül

Kaynakça

• Akpınarlı, H.F. ve Balkanal, Z. (2012). “16-18. Yüzyıllarda İstanbul’da Üretilen Kumaşlarda Bitkisel Bezemelerin İncelenmesi”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, Balkan Özel Sayısı-I, 179-209.
• Balibeyoğlu, L., (1998). “Geleneksel Türk Süsleme Sanatları Açısından Bedri Noyan Dede Baba”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Dergisi, 5, 1-7.
• Bayram, Y. , (2007). “Klasik Türk Şiirinde Duyguların Dili: Çiçekler”, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 2 (4), 209- 219.
• Buyurgan, S. ve Buyurgan, U., (2012). “Sanat Eğitimi ve Öğretimi”, Pegem Akademi Yayınları.
• Çınar, S. ve Kırca, S. (2010). “Türk Kültüründe Bahçeyi Algılamak”, Journal of the Faculty of Forestry, Journal of Istanbul University. 60 (2), 59-68.
• Karafakı, Ç. F. , Yazgan, E. M., (2013). “Use of Plant in Ottoman Ornamentation Art”, Acta Horticulture Proceedings of the Eleventh International Symposium on Flower Bulbs and Herbaceous Perennials, 1002, 283-287.
• Odabaş, H. ve Odabaş, Y. Z., (2008). “Osmanlı Yazma Eser ve Belgelerinin Sanatsal Özellikleri ve Türkiye’de Geliştirilen Nadir Eserlerin Sanatsal Özelliklerine İlişkin Yaşanan Niteleme Sorunları”, Turkish Studies: International Periodical for the Language, Literature and History of Turkish or Turkic, 3 (2), 543-573.
• Ölmez, F., (2012). “Meyve ve Türk Sanatları Bağlamında Elma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, 12(10), 77-102.
• Özaltın, N. ve Ölmez, F. N. , (2011). “ Osmanlı Dönemi Minyatürlerinde El Sanatlarından İzler”, Art-e Sanat Dergisi 4 (7), 1- 30.
• Sak, İ. , (2006). “Osmanlı Sarayının İki Aylık Meyve ve Çiçek Masrafı”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 25(40), 141-176.
• Tali, Ş., (2005). “Geleneksel Kayseri Evleri’ nde Süsleme”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 49- 60.
• Tanç, N. , (2009). “Rifai’ den Oscar Wilde’ a Gül ve Bülbül”, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 39, 967-987.