İşletmelerde Finansal Performans ve İhracat Düzeyi Arasındaki İlişki: Türkiye Otomotiv Sanayi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 2, 87 - 101, 31.12.2019

Nuray Tezcan

Öz

Otomotiv sanayi, Türkiye ekonomisinde ihracat bakımından tüm sanayiler arasında en yüksek paya sahiptir ve bu nedenle otomotiv firmalarınınfinansal açıdan sağlamlılığı büyük önem taşımaktadır. Çalışmanın amacı, 2016-2018 döneminde Borsa İstanbul (BİST)’da işlem gören otomotiv firmalarının finansal performansları ile ihracat düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir.Bu noktadan hareketle, işletmelerin finansal performanslarını analiz etmek için TOPSIS yöntemi kullanılmış ve daha sonra finansal performans ile ihracat düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemek için Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı hesaplanmıştır. Analizlerden elde edilen bulgulara göre, 2016 yılı için güçlü ve istatistiki olarak önemli bir ilişki bulunurken, aynı sonucun 2017 ve 2018 yılları için geçerli olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Finansal Performans, Otomotiv Sanayi, TOPSIS, İhracat

Kaynakça

• Aras G., Tezcan N., Kutlu Furtuna Özlem, Hacıoğlu Kazak E. (2018a).Türkiye Sermaye Piyasasında Faaliyet Gösteren Aracı Kurumların Performans ve Etkinlik Analizi, İstanbul, ISBN: 978-975-6483-61-9
• Aras G., Tezcan N., Kutlu Furtuna Ö., (2018b). The value relevance of banking sector multidimensional corporate sustainability performance, Corporate Social Responsibility and Environmental Management, pp.500-509, DOI: 10.1002/csr.1520
• Bulgurcu B.(2012).Application of TOPSIS Technique for Financial Performance Evaluation of Technology Firms in Istanbul Stock Exchange Market, Procedia - Social and Behavioral Sciences 62, 1033 – 1040.
• Bulgurcu B.(2013).Financial Performance Ranking of the Automotive Industry Firms in Turkey: Evidence from an Entropy-Weighted Technique, International Journal of Economics and Financial Issues, Vol. 3, No. 4, 2013, pp.844-851, ISSN: 2146-4138
• Çabuk, A. & Lazol İ., (1998).Mali Tablolar Analizi, Bursa, VİPAŞ A.Ş.
• Daniel W.W. (1990). Applied Nonparametric Statistics (Second Edition).PWS-Kent Publication.
• Egeİ., Topaloğlu E. E., Özyamanoğlu M.(2013).Finansal Performans ile Kurumsal Yönetim Notları Arasındaki İlişki: BİST Üzerine Bir Uygulama, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Yıl 5 - Sayı 9
• Hwang C.L. & Yoon K. (1981.) Multiple Attribute Decision Making Methods and Applications, New York: Springer-Verlag.
• İSO (2019),Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu2018,İSO DergisiÖzel Sayı, s.29
• İSO (2019a).Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu,http://www.iso500.org.tr/500-buyuk-sanayi-kurulusu/2018/ Erişim Tarihi: 31 Temmuz 2019
• İSO (2019b). İSO 500 Hakkında, http://www.iso500.org.tr/iso-500-hakkinda/tarihce-ve-metodoloji/ Erişim Tarihi: 2 Ağustos 2019
• Kayalı, C. A.& Aktaş, İ. (2018), BİST’te Hisse Senetleri İşlem Gören Otomotiv Sektöründeki Firmaların TOPSIS Yöntemine Göre Performans Değerlemesi ve Analizi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:8, Sayı:1
• KAP (2019).https://www.kap.org.tr/ Erişim Tarihi: Eylül 2019
• KPMG (2019). Otomotiv Sektörel Bakış 2019
• Moradi M. & Janatifar H. (2014).Performance Evaluation of Automobile Companies Based on Multi-Criteria Decision Making Techniques, Global Journal of Management Studies and Researches, 1(2), pp. 77- 84
• Orhunbilge N. (2002). Uygulamalı Korelasyon ve Regresyon Analizi(İkinci Baskı).İÜ İşletme Fakültesi Yayını.
• OSD (2018).Otomotiv Sanayii 2017 Yılı Küresel Değerlendirme Raporu
• OSD (2019a). Otomotiv Sektörü Aylık Değerlendirme Raporu Aralık 2018
• OSD (2019b). Otomotiv Sanayii Genel ve İstatistik Bülteni
• OSD (2019c). Özet Rapor
• Ömürbek, N., Karaatlı M., &Balcı H. F. (2016), Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri İle Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:31, Sayı:1, Yıl:2016, ss. 227-255
• Ömürbek, N. &Mercan, Y. (2014).İmalat Alt Sektörlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS ve ELECTRE Yöntemleri İle Değerlendirilmesi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, ss.237-266
• Özçelik, H. & Kandemir, B. (2015).BIST’de İşlem Gören Turizm İşletmelerinin TOPSIS Yöntemi ile Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,Cilt: 18 - Sayı: 33
• Pişkin, S. (2017) Otomotiv Sektör Raporu: Türkiye Otomotiv Sanayii Rekabet Gücü ve Talep Dinamikleri Perspektifinde 2020 İç Pazar Beklentileri, TSKB
• Siegel, S. (1956).Nonparametric Statistics for The Behavioral Sciences.Mc-Grow Hill Book.
• Uygurturk H. &Korkmaz T.,(2012). Finansal Performansın TOPSIS CokKriterli Karar Verme Yontemi İleBelirlenmesi: Ana Metal Sanayiİşletmeleri Uzerine Bir Uygulama, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115
• T.C. Resmi Gazete (2019), On Birinci Kalkınma Planı, 23 Temmuz, Sayı: 30840
• T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (2019). 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi
• TIM (2019). “Türkiye’nin İlk 1000 İhracatçı Firması 2018” https://tim.org.tr/tr/ihracat-arastirma-raporlari-ilk-1000-ihracatci-arastirmasi.html, Erişim Tarihi: Eylül 2019
• Yanık, L.& Eren, T. (2017). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Otomotiv İmalat Sektörü Firmalarının Finansal Performanslarının AHP, TOPSIS, ELECTRE ve VIKOR Yöntemleri ile Analizi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, YIL: 8, SAYI: 13
• Yayar R. & Yılmaz E. (2016).Dünya ve Türkiye Otomotiv Sanayi Üzerine Genel Bir Değerlendirme, Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi,Cilt 2,Sayı 7
• Yadav, S.K. & Kapoor, R. (2018).Financial performance ranking of automotive companies inIndia using TOPSIS method, International Journal of Business Excellence Vol. 16, No. 2,pp.149–161.
• Yıldırım, B. & Önder, E. (2014).Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri. Bursa: Dora Yayıncılık.