Öz
Türk eğitim sisteminde Tanzimat'la birlikte başlayan ıslahat faaliyetlerinin hızlı bir ivme kazanması, daha çok II. Abdülhamit ve özellikle II. Meşrutiyet döneminde belirginleşmiştir. II. Abdülhamit dönemindeki "Usûl-i Cedît" (Yeni Yöntem ve Teknikler) hareketiyle başlayan ve Meşrutiyet döneminde yeni eğitim anlayışlarını ilk olarak Türk eğitim sistemine sokmayı amaçlayan yayın faaliyetleri önemlidir. Cumhuriyet’in ilk yılları ise, Batı’daki reformcu eğitim akımlarının temel prensip ve görüşlerinin daha plânlı olarak alınıp özümsenmeye ve temsil edilmeye çalışıldığı bir dönemdir. Cumhuriyet’in ilânından önce, Cumhuriyet eğitiminin başlıca hedef ve programlarının belirlenmesinde Maarif Kongresi (1921) gibi oldukça önemli bir toplantıyı düzenleyen Türkiye Muallimler Birliği'nin, bu dönemin ilk yıllarında gerçekleştirdiği çeşitli toplantı, konferans ve yayın faaliyetlerinin de, bu çabalarda rolü büyük olmuştur. Muallimler Birliği'nin gerek merkez teşkilâtının, gerekse Anadolu'nun hemen her vilâyetine yayılan şubelerinin çıkardıkları çeşitli dergilerin, yeni eğitim görüşlerinin ülkede tanıtılmasında etkileri oldukça fazladır. Bu dergilerden Çanakkale Muallimler Birliği dergisi de, bu çabaların bir ürünüdür. Bu derginin bütün sayıları (beş sayı), taranarak derginin amacı ve yayınlanan yazılar analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Bir avuç idealist öğretmen tarafından Mayıs-Ağustos 1926 tarihlerinde yayınlanan dergi, eğitim dergisi olması özelliğinin yanında yerel ölçüde de olsa, kültür, sanat ve edebî özelliklere de sahiptir. Çanakkale Muallimler Birliği dergisinde Batı’da XX. yüzyılın başlarında ortaya çıkan yeni eğitim görüşlerinden etkilenen, doğrudan eğitim sorunlarıyla ilgili yazılar dikkat çekmektedir. Bu yazılarda Çocuktan Hareket ve İş Okulu akımlarının savunulduğu entelektüalist nitelikteki geleneksel öğrenme okulunun eğitim anlayışından uzaklaşılarak, edineceği bilgiyi pratik hayatta kullanabilecek, üretici ve aktif yeni insan tipini yetiştirecek bir eğitim sisteminin okullarını yerel ölçüde kurma çabaları bulunmaktadır. Dergide eğitim sorunları yanında, o yılların önemli bir tartışma konusu olan harflerin ıslahı sorunu ele alınmakta, Çanakkale tarihini ve Troya harabelerini anlatan tarih yazıları bulunmaktadır. Yine sıtma gibi sağlık sorunlarını, tarımla ilgili faydalı bilgileri, dünyanın oluşumu ve kutupların keşfi gibi coğrafya konularını içeren dergi, toplumun güncel bilgi ihtiyaçlarını karşılayan yazılarla da dikkat çekicidir. Öte yandan yerel bazı masallar, tiyatro denemeleri ve şiirlerle sayfalarını edebî ürünlerle zenginleştiren dergi, aynı zamanda eğitim hayatıyla ilgili güncel yerel haberleri duyurmaktadır. Bütün bu özellikleriyle Çanakkale Muallimler Birliği dergisi, kısa süren yayın hayatına karşılık, o yıllarda Çanakkale’nin başta eğitim olmak üzere kültür hayatına önemli bir katkı getirmiştir.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2007 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2007 Cilt: 5 Sayı: 5 |
