Çanakkale Cephesi’nde 5’nci Ordu Kuruluncaya Kadar Kara Birlikleri

Yıl 2016, Cilt: 14 Sayı: 21, 0 - 0, 01.11.2016

Ahmet Esenkaya

Öz

Araştırmada 5 nci Ordu’nun kuruluşuna kadar Çanakkale Boğazı’nın
her iki yakasına, civar sahillere savunma amaçlı yerleştirilmiş kara birlikleri
faaliyetlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için
post-pozitivist paradigma altında nitel araştırma yöntemlerinden doküman
analizi tekniği kullanılmıştır. Mevcut dokümanlar arşivler, askeri eserler ve
anılar taranarak elde edilmiştir.
Araştırma sonucunda Osmanlı Devleti’nin güneyden gelecek
tehlikelere karşı, Çanakkale Boğazı’nın en dar bölgesinde kaleler yapmış
olması, sahil savunma topları yerleştirerek İstanbul’u emniyet altında
tutma çabası, bölgede muharebe öncesi ciddi bir savunma hazırlığının var
olduğunu göstermektedir. Avrupa’da patlak veren savaşa paralel olarak
özel, bölgesel ve genel seferberlik ilanı ile başlayan ve Marmara ve Ege
bölgesindeki mevcut kara birliklerinin Çanakkale Cephesi’ne doğru
kaydırılması ile devam eden bir süreç başlamıştır. 1 nci Ordu Müfettişliğine
bağlı kara birlikleri tamamen savunma amaçlı mevzilendirilmiştir. ‘Birleşik
Filo’nun Boğaz önünde beklerken, savunma hazırlıkları çok hızlı işlemeye
başlamıştır. Görevli birlikler ne yapılacaksa onunla ilgili süratle karar
alınmaya ve işlemler de hemen uygulamaya girişmişlerdir.
Topçuluk ve mayın döşeme hizmetlerinde olduğu gibi kara birliklerinin
faaliyetlerinde de, ‘Birleşik Filo’nun ve iç ve dış aktörlerin Çanakkale
Boğazı’na karşı ortaya koymaya çalıştıkları anlık baskılara karşı ani
ve acil önlemler almak zorunda kalınmıştır. Mayın hatlarını korumak
için gözetleme postaları, müfrezeler, tahrip müfrezeleri yerleştirilen
Türkler; muhtemel işgallere karşı kara birlikleri getirerek uygun yerlere
yerleştirmeye çalışılmıştır.