Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Yakup Kadri’nin Kadınlığa Bakışını Değerlendirmek

Yıl 2019, Sayı: 27, 57 - 72, 18.12.2019

Meral Kuzgun

https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.661115

Öz

Türk tarihinde Türk kadının toplum hayatı içindeki yeri ve önemi dönemin sosyal, ekonomik, kültürel ve dini değerleri çerçevesinde büyük bir değişim göstermiştir. Kadının konumu ve hakları sorunu, II. Meşrutiyet’ten sonra feminizmin etkisi altına girmiştir. Bu dönemde birçok Türk aydını, Türk toplumunun gelişmesini; kadının ilerlemesine engel olan sebeplerin ortadan kaldırılmasına bağlamıştır. Böyle bir atmosfer içinde feminist çizgiden tamamen ya da kısmen ayrılan Yakup Kadri
Karaosmanoğlu’nun Kadınlık ve Kadınlarımız isimli eserinin muhalif bir izlenim oluşturduğu söylenebilir. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, kaleme aldığı Kadınlık ve Kadınlarımız adlı eserini, Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu Birinci Dünya Harbi ve sonrasındaki Milli Mücadele döneminin getirdiği ağır ve yorucu sürecin aşılmasından sonra 1923 yılında yayınlamıştır. Bu çalışmanın amacı; Yakup Kadri’nin gün ışığına pek çıkmamış bu eserindeki Müslüman Türk kadın tipini, II. Meşrutiyet sonrasında kuvvet bulmaya başlayan feminist yaklaşımlarla mukayese ederek bilim dünyasına tanıtmak ve kadın meselesine bakışındaki temel noktaları ortaya koyabilmektir.

Anahtar Kelimeler

Feminizm, Kadın, Yakup Kadri, Kadınlık ve Kadınlarımız, Türk Kadını

Kaynakça

• KAYNAKLAR
• Süreli Yayınlar
• Bilgi Yurdu Işığı, 15 Nisan 1333, Sene : 1, Sayı: 1 Bilgi Yurdu Işığı, 15 Eylül 1333, Sene :1 , Sayı 6 Edip, Halide, 13 Teşrin Sani 1919, “ Türk Kadınları Hakkında”, Büyük Mecmua, Numara 15. Fitnat, Hayriye, 3 Nisan 1330, “Biz De İzdivaç”, “Kadınlık”, Sene 1, Numara:5 Kadri, Yakup, 27 Mart 1930, “ Türk Kadını”, Hâkimiyeti Milliye, Sene 11, No: 3127 Kemalova, Gülsüm, 5 Haziran 1913, “ Türk Hanımları”, Büyük Duygu, Sene 1, Sayı 7 Nezihe, Yaşar, 3 Temmuz 1914, “ Anadolu’da Hayat-ı Nisvan”, Kadınlar Dünyası, Sene 2, Sayı 148 Sıdkı, Adviye, , 3 Nisan1330 ,“Kadınların Mevkii” Kadınlık, Sene 1, Numara: 5 Zekeriya, Sabiha, 18 Eylül 1919, “ Kadınlara Çalışma Hakkı”, Büyük Mecmua, Numara 11 31 Ağustos 1924, “ Biz de Kızlar Nasıl Evlenir”, Resimli Ay, Cilt 1, Sayı 8
• Kitap Ve Makaleler
• Avcıoğlu, Doğan (2015), “Türkiye’nin Düzeni Dün, Bugün, Yarın”, İstanbul. Aksoy, İlhan (2017), “Toplumsal Ve Siyasal Süreçte Türk Kadını”, Yasama Dergisi, 32, ss.7-20. Ataman, Muhittin (2009), “ Feminizm: Geleneksel Uluslararası İlişkiler Teorilerine Alternatif Yaklaşımlar Demeti”, Alternatif Politika, 1/1, ss.1-41. Baykan Ayşegül, Ötüş Baskett, Belma (2016), “Nezihe Muhittin Ve Türk Kadını 1931”, İletişim Yay., İstanbul. Çakır, Serpil (2016), “Osmanlı Kadın Hareketi”, Metis Yay., İstanbul. Çimen Kabaklı, Latife (2008), “Türk Töresinde Kadın Ve Aile”, Iq Yay., İstanbul. Demir Özcan, Nilüfer (1999), “II. Meşrutiyet Osmanlı Feminizmi”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 16/2, 1999, Ss.107-115. Eroğlu, Engin (2016), “Sosyo-Ekonomik Açıdan Eski Türklerde Kadının Konumu”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9/ 44, ss.443-447. Gökpınar, Bahar (2015), “Müphem Bir Kadının Feminist Biyografi İle Kurgulanışı: Ayşe Leman Karaosmanoğlu”, İletişim Yay., İstanbul. Gündüz, Ahmet (2012), “Tarihi Süreç İçerisinde Türk Toplumunda Ve Devletlerinde Kadının Yeri Ve Önemi” The Journal Of Academic Social Scince Studies, 5/5, ss.129-148. Kaplan, Leyla (1998), Cemiyetlerde Ve Siyasi Teşkilatlarda Türk Kadını ( 1908-1960), Atatürk Araştırma Merkezi Yay., Ankara. Karakışla, Yavuz Selim (2014), Osmanlı Hanımları Ve Hizmetçi Kadınlar (1869-1927), Akıl Fikir Yay., İstanbul. Karaosmanoğlu, Yakup Kadri (1339), Kadınlık Ve Kadınlarımız, Orhaniye Matbaası, İstanbul. Kaymaz, Kadriye (2009), “ Gölgedeki Kalem: Emine Semiye” Küre Yay., İstanbul. Koç, Çilem Tuğba (2019), “Modernleşme Sürecinde Batı’da Ve Osmanlı’da Feminizm Ve Kadın Dergileri (1869-1927)”, Gece Akademi Yay., Ankara. Kurnaz, Şefika (2015), “Yenileşme Sürecinde Türk Kadını 1839-1923, Ötüken Yay., İstanbul. Öğel, Bahaeddin (1997), “Türk Mitolojisi Iı”, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul. Öztürk, Emine (2011), “Feminist Teori Ve Tarihsel Süreçte Türk Kadını”, Rağbet Yay., İstanbul. Sağ, Vahap (2001), “Tarihsel Süreç İçinde Türk Kadını Ve Atatürk”, C. Ü. İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 2/1, ss.9-23. Sancar, Serpil (2017), “Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti Erkekler Devlet Kurar Kadınlar Aile Kurar”, İletişim Yay., İstanbul. Tellioğlu, İbrahim (2016), “ İslam Öncesi Türk Toplumunda Kadının Konumu Üzerine”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi ( Taed),,55, ss.209-224 Toprak, Zafer (2013), “Türkiye’de Popülizm 1908-1923”, Doğan Kitap, İstanbul.