Sömürgecilik Sonrası Britanya Romanında İki Boyutlu Yabancılaşma Süreci

Yıl 2019, Sayı: 27, 73 - 88, 18.12.2019

Sercan Hamza Bağlama

https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.661120

Öz

Britanya’da 1948 yılında alınan bir karar ile İngiliz Milletler Topluluğu üyesi ülkelerin vatandaşlarına Britanya vatandaşlığı ve Britanya’ya serbest giriş hakkı verildi. Bu,
geçmişte Britanya sömürgesi olan ülkelerden Britanya’ya büyük bir göç dalgasını tetikledi. Birçok renkten, ulustan, inançtan ve kökenden göçmen İkinci Dünya Savaşı sonrasında piyasanın ihtiyaçları dâhilinde ‘ucuz iş gücü’ olarak kullanıldı; sonrasında ise, göçmenlerin yaşadığı sosyal, kültürel ve ekonomik sorunları konu edinen birçok edebi eser kaleme alındı. Bu noktada, bu çalışma, edebi eserlerin yazıldıkları dönemlerdeki sosyoekonomik, kültürel ve tarihsel ‘gerçekliği’ ve bütünselliği, dolaylı ve öznel bir şekilde de olsa, yansıttığı ve işlediği argümanından yola çıkarak, Sam Selvon, Zadie Smith ve Hanif Kureishi tarafından yazılan romanlardaki göçmen karakterleri inceleyip Marks’ın yabancılaşma kuramını yeniden yorumlamayı ve iki boyutlu yabancılaşma’ sürecini kavramsallaştırmayı amaçlamaktadır. Başka bir deyişle, bu çalışma sömürgecilik sonrası İngiliz romanının önemli temsilcilerinden olan bu yazarların romanlarındaki göçmen karakterlerin hem sınıfsal hem de etnik kökeninden dolayı yaşamış oldukları anlamsız ve güçsüz hissetme durumunu ‘iki boyutlu yabancılaşma’ kavramı üzerinden rasyonalize etmeye ve karakterlerin,
insanların birbirine yabancılaştığı kaotik bir ortamda, kendilerini benzer kaçış mekanizmalarıyla nasıl gerçekleştirmeye çalıştıklarını ve bu şekilde onlar’ın doğrularını içselleştirip ‘beyaz kapitalizm’e kendi rızalarıyla nasıl eklemlendiklerini somutlaştırmaya çalışacaktır.

Anahtar Kelimeler

Marksist Yabancılaşma Kuramı, Post-kolonyal Teori, İki Boyutlu Yabancılaşma, Sam Selvon, Zadie Smith, Hanif Kureishi

Kaynakça

• Aronson, Ronald (1995). After Marxism, New York: The Guilford Press. Bağlama, Sercan Hamza (2018). The Resurrection of the Spectre: A Marxist Analysis of Race, Class and Alienation in the Post-war British Novel, Berlin: Peter Lang. Bravermen, Harry (1974). Labour and Monopoly Capital, New York: Monthly Review Press. Çelikel, Mehmet Ali (2017). Çağdaş İngiliz Yazınında Küreselleşme, Göç ve Kültür, İstanbul: Bilge Kültür Sanat. Dawson, Ashley (2007). Mongrel Nation: Diasporic Culture and the Making of Postcolonial Britain, Michigan: The University of Michigan Press. Fanon, Frantz (1986). Black Skin, White Mask, London: Pluto Press. Fischer, Ernst (1996). How to Read Karl Marx, New York: Monthly Review Press. Kureishi, Hanif (2009). The Buddha of Suburbia, London: Faber and Faber. Marx, Karl (2013). 1844 El Yazmaları, (çev. Murat Belge), İstanbul: Birikim Yayınları. Msiska, M. H. “Sam Selvon’s The Lonely Londoners and the Structure of Black Metropolitan Life.” African and Black Diaspora: An International Journal 2, no.1 (2009): 5–27. Ollman, Bertell (1971). Alienation: Marx’s Conception of Man in Capitalist Society, Cambridge: Cambridge University Press. Procter, James, ed. Writing black Britain 1948–1998: An Interdisciplinary Anthology. Manchester: Manchester University Press, 2000. Selvon, Sam (2006). The Lonely Londoners, London: Penguin Books. Smith, Zadie (2000). White Teeth, London: Penguin Books. Watts, J. Linn, “‘We are divided people, aren’t we?’ The politics of multicultural language and dialect crossing in Zadie Smith’s White Teeth.” Textual Practice 27 (2013): 851-874.