KAMU MALİ KRİZİ VE YEREL YÖNETİMLER -Yerel Yönetimlerin Kamu Mali Krizindeki Konumuna Kuramsal Bir Yaklaşım-

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 52 - 75, 30.06.2020

Mehmet Özel

Öz

Batı
ülkelerinde krizler, biri, 1929 Dünya İktisadi Bunalımı ve diğeri, 1970’lerin
sonlarındaki kamu mali krizi olmak üzere, esasta iki şekilde kendisini
göstermiştir. Bu krizler sonrasında devlet ve kamu yönetiminde yeniden
yapılanmaya gidilmiştir.

Krizleri,
bilimsel temelli açıklayan kuramsal yaklaşımlar vardır. Bu kuramsal
yaklaşımların esasta iki ana gruba ayrıştırılabileceği görülmektedir. Birinci
grup yaklaşımlar, piyasa sisteminde değişik nedenlerle sapmalar/dengeden
uzaklaşmalar olabileceği ve bu durumlarda devletin sisteme müdahale etmesini
salık veren liberal yaklaşımlardır. İkinci olarak, Marksist temelli yaklaşımlar
bulunmaktadır. Bu yaklaşımlar, krizleri, kapitalist sistemin doğasıyla
açıklamaktadırlar.

Krizlerin ortaya çıkmasında ve çözümünde yerel
yönetimlerin işlev ve rolüne bakıldığında, krizin ana aktörünün, “dar anlamda
devlet” biçiminde de tanımlanan Merkezi İdare olduğu, yerel yönetimlerin etkin
bir rolünün bulunmadığı ileri sürülebilir. Bununla birlikte, farklı kuramlar,
kriz sürecinde yerel yönetimin işlev ve rolüne ilişkin farklı açıklamalar
getirmektedirler.

 

Anahtar Kelimeler

mali kriz, kamu mali krizi, kamu yönetimi, yerel yönetimler

Kaynakça

• AKMAN, Ç. (2018); “Yaklaşım, İlke ve Unsurları Çerçevesinde Mali Yerelleşmeyi Anlamak”, TESAM Akademi Dergisi, Yerel Yönetimler Özel Sayısı, ss.113-140, Erişim: 03.01.2019, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/464840 AKYOL, S. (2017); “Neoliberalizm ve Mali Disiplin: Küresel Kriz Sonrası İçin Bir Deneme”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar”, 2017, Cilt:54, Sayı:630, ss. 41-54, http://www.ekonomikyorumlar.com.tr/files/articles/152820006519_3.pdf , 12.09.2019.ÇALÇALI, Ö. (2018); “Kamu Ekonomisi Teorisinde Yerelleşme Rasyoneli ve Kuşaklar Arası Mali Federalizm Teorisinin Karşılaştırılması”, Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 2018, 2(1), 21-42).FRANZMEYER, Fritz (1999), “Welthandel und internationale Arbeitsteilung”, in: Informationen zur politische Bildung, 263, 2. Quartal, s.8-20.HAEUSSERMANN, Hartmut (2002), “Die fragmentierte Stadt kommunale Sozialpolitik und Globalisierung”, in: Globalisierung und lokales Handeln –Chancen der Globalisierung (IV), Dokumentation 10. Forum, Landeszentrale für politische Bildung, Baden Württemberg, 58-69.HAMM, Bernd-Ingo NEUMANN (1996), Siedlungs- Umwelt- und Planungssoziologie, Leske + Budrich, Opladen.HEIN, W. (2005), “Vom Entwicklungsstaat zum Staatsverfall”, Aus Politik und Zeitgeschicte- -APuZ, 28-29/2005 11.Juli, Beilage zur Wochenzeitung Das Parlament, ss.6-11. JUNGFER, K. (2005), Die Stadt in der Kriese- Ein Manifest für starken Kommune, Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn.KAUFMANN, F-X. (2001), “Zur historischen und aktuellen Entwicklung des europaeischen States”, Handbuch zur Verwaltungsreform, B. Blanke – S.Bander – F. Nullmeier – G. Wewer (Hrsg.) Leske + Budrich, Opladen, içinde, ss.3-10.Keleş, R. (2009); Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, 6. Bası, İstanbul.KIZILBOĞA, R. (2012); “Kamu Tercihi Ve Anayasal İktisat Teorilerinin Değerlendirilmesi”, NEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2 (2012) 91-109, http://dergipark.ulakbim.gov.tr/nevsosbilen/article/view/1043000161/1043000068 , 25.08.2019.KIZILER, N. Ve Ö. ÇETİNKAYA (2015); “Seçilmiş Ülkeler Kapsamında Türkiye’deki Belediyelerin Merkeze Bağımlılıklarının Analizi” , Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi • Cilt 3, Sayı 1, Mart 2015, ISSN 2147-6934, ss. 135-165, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1188 , 05.09.2019.KUTLU, Ö. (2003); “Kamu Yönetiminde Kürselleşme”, (Der.) M. A. Çukurçayır, Küresel Sistemde Siyaset Yönetim Ekonomi, Çizgi Kitabevi, Konya, ss. 165-186.LEIPOLD, H. (1983); “Gesellschaftstheoretische Fundierung als konstituve Ordnungsformen”, in: Bundesrepublic Deutschland-DDR Die Wirtschaftssysteme, Hannolore Hamel (Hrsg.), Verlag C. H. Beck 4. Überarbeitete und erweiterte Auflage, München, ss.17-60.MAEDİNG, H. (2001); “Verwaltungsreform, Haushalt und Demokratie”, in: Handbuch zur Verwaltungsreform, B. Blanke – S. Bandamer – F. Nullmeier – G. Wewer (Hrgs.), Leske + Budrich, Opladen, ss. 313-322.NACAR, B. (2005); “Yerel Yönetimlerin Mali Krizi Üzerine Kuramsal Açıklamalar: Nedenler, Öneriler Ve Bir Değerlendirme”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (9), ss. 202-247. Erişim.12.12.2018, https://docplayer.biz.tr/59504951-Yerel-yonetimlerin-mali-krizi-uzerine-kuramsal-aciklamalar-nedenler-oneriler-ve-bir-degerlendirme-1.html NADAROĞLU, H. (2001); Mahalli İdareler, Beta, Yenilenmiş 7. Bası, İstanbul.NASCHOLD, F. (1995); Ergebnissteuerung, Wettbewerb, Qualitaetspolitik –Entwicklungsphade des öffentlichen Sectors in Europa- , Ed. Sigma, Berlin.NOHLEN, D. (2001); “Globalisierung”, in: Kleines Lexikon der Politik, D. Nohlen (Hrsg.), München.ÖZEL, M. (2007); “Küreselleşme Sürecinde Kentler, ‘Kentler Sistemi’ ve Yerel Yönetimlerin Cazibe Merkezi Politikaları”, Küreselleşme Üzerine Notlar (Ed.) O. Kaymakçı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, içinde, ss.745-782.ÖZEL, M. (2008); “Devletin İşlevsel Dönüşümü ve Genel Kamu Yönetimi Üzerine Etkileri”, Devletin Dönüşümü ve Yeni Dönem Kamu Yönetimi, (Ed. M. ÖZEL ve V. EREN), Çizgi Kitabevi, 1. Baskı, Konya, ss.129-181.PARLAK, B. Ve Z. SOBACI (2005); Kuram ve Uygulamada Kamu Yönetimi Ulusal ve Global Perspektifler, Alfa-Aktuel, 1. Basım, Bursa.REICHARD, C.(1995); Umdenken im Rathaus. Neue Steuerungsmodelle in der deutschen Kommunalverwaltung, Verlag Sigma, 4. Auflage, Berlin.SOBACI, M. Z. (2014); İdari Reform ve Politika Transferi Yeni Kamu İşletmeciliğinin Yayılışı, Dora, 2. Basım, Bursa.TOK, N. (2008); Küreselleşme ve Ulus-devletin Dönüşümü”, Devletin Dönüşümü ve Yeni Dönem Kamu Yönetimi, (Ed. M. ÖZEL ve V. EREN), Çizgi Kitabevi, 1. Baskı, Konya, ss.15-36.TÜRKOĞLU, İ. (2012-2013); “Yerel Yönetimlerin Mali Özerkliği”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 17-18, Sayı: 26-27-28-29, Yıl: 2012-2013, ss.41-70 ; https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/214037 , 10.09.2019.ULUSOY, A. Ve T. AKDEMİR (2009); “Yerel Yönetimler Ve Mali Özerklik: Türkiye Ve OECD Ülkelerinin Karşılaştırmalı Analizi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 12 Sayı 21 Haziran 2009 ss.259-287, http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c12s21/makale/c12s21m17.pdf , 11.09.2019.UYSAL, Y. Ve Y. ATMACA (2018); “Türkiye’deki Merkezi ve Yerel Yönetim İlişkilerinin Yönetişim Modeli Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi Yıl: 2018, Cilt: 1, Sayı: 3, ss.411-424, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/626269 , 07.09.2019.VON PLATE, Berbard (1999), “Grundelemente der Globalisierung”, in: Informationen zur politische Bildung, 263, 2. Quartal, 3-7.WALTER, G. Ve M. ZÜRN (1998); “Über die These von der Erosion des Nationalstaates”, in: Auf dem Wege zur Europaeischen Unternehmungsführung, Ein Handbuch für Manager und Europaeischer, Ulrich Steeger (Hrsg.), München, ss. YILMAZ, Ö, A. KIZILTAN ve V. KAYA (2005); “İktisadi Kriz Kuramları, Finansal Küreselleşme Ve Para Krizleri”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 24, Ocak - Haziran 2005, ss. 77-96, http://iibf.erciyes.edu.tr/dergi/sayi24/oyilmaz.pdf , 12.09.2019.