BERGEN FACEBOOK KULLANIM BOZUKLUĞU ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE FORMUNUN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 16 - 25, 07.03.2017

Zeynep Ülke Nesrin Dilbaz Cemal Onur Noyan

https://doi.org/10.5455/car.20170622083801

Öz

Giriş: Bu çalışmanın amacı, Andreassen ve arkadaşları (2012) tarafından Facebook kullanım bozukluğunu ölçmeye yönelik geliştirilmiş olan “Bergen Facebook Addiction Scale (BFAS)”nin Türkçeye uyarlanarak üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliğinin sağlanmasıdır.
Yöntem: Araştırmanın örneklemini Üsküdar Üniversitesi ve Yeditepe Üniversitesi’nde çeşitli bölümlerde okuyan ve farklı yaş gruplarından toplam 300 öğrenci oluşturmaktadır. Taslak ölçeğin son hali, ölçeğin maddelerini çeviren alan ve dil uzmanlarının görüşleri doğrultusunda düzeltilerek şekillendirilmiştir. Ölçeğin geçerliğini belirlemek üzere; faktör analizi yapılmış ve analiz sonucunda 6 maddeden oluşan ölçeğin, 6 faktörden oluştuğu belirlenmiştir. Her bir maddenin ait olduğu faktörle olan ilişkisine göre tüm maddelerin ayırt edici olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin güvenirliğini
belirlemek için ise test-tekrar test uygulanmış ve iç tutarlılık düzeyi hesaplanmıştır. Ayrıca, ölçeğin ölçüt bağımlı geçerliğinin sınanması amacıyla Bergen Facebook Kullanım Bozukluğu Ölçeğinden alınan puanlar ile aynı örneklemde Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeğinden alınan puanlar, Facebook Kullanım Değişkenleri puanları ve Facebook Bağımlılığı Öz Değerlendirme puanları
arasındaki ilişki incelenmiştir.
Bulgular: Ölçeğin iç tutarlılık katsayıları Cronbach alpha güvenirlik formülü kullanılarak .89, 3 haftalık test-tekrar test geçerlik sonuçları 6 maddelik BFKBÖ için Cronbach alpha katsayısı .76 olarak saptanmıştır. Faktör analizi ve test-tekrar test sonuçları 6-maddelik ölçeğin geçerlik ve güvenirlik sonuçlarını doğrulamıştır
Sonuç: Bergen Facebook Kullanım Bozukluğu Ölçeği’nin güvenilir ölçümler yapabildiği ve Türk kültüründe de bireylerin Facebook’a ilişkin kullanım bozukluğu düzeylerini yordamak üzere klinik alanda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, facebook, facebook kullanım bozukluğu geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• 1- Andreassen CS, Torsheim T, Brunborg GS, Pallesen S. Development Of A Facebook Addiction Scale. Psychological Reports. 2012;110(2):501–17.
• 2- Andreassen C, Griffiths M, Gjertsen S, Krossbakken E, Kvam S, Pallesen S. The relationships between behavioral addictions and the five-factor model of personality. Journal of Behavioral Addictions. 2013;2(2):90-99.
• 3- Grant J, Potenza M, Weinstein A, Gorelick D. Introduction to Behavioral Addictions. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse. 2010;36(5):233- 241.
• 4- Fisher S. Identifying video game addiction in children and adolescents. Addictive Behaviors. 1994;19(5):545-553.
• 5- O’Reilly M. Internet addiction: A new disorder enters the medical lexicon. Canadian Medical Association Journal.1996;154.1882–1883.
• 6- Christenson GA, Faber RJ, Dezwaan M, Raymond NC, Specker SM, Ekern MD. Compulsive buying. Descriptive characteristics and psychiatric comorbidity. Journal of Clinical Psychiatry.1994;55: 5-11.
• 7- Andreassen CS, Hetland J, Pallesen S. The relationship between ‘workaholism’, basic needs satisfaction at work and personality. European Journal of Personality. 2010;24(1):3–17.
• 8- Block JJ. Issues for DSM-V: Internet Addiction. American Journal of Psychiatry. 2008;165(3):306–7.
• 9- Raacke J, Bonds-Raacke J. MySpace and Facebook: Applying the Uses and Gratifications Theory to Exploring Friend-Networking Sites. CyberPsychology & Behavior. 2008;11(2):169–74.
• 10- Seferoğlu SS, Yıldız H. Dijital çağın çocukları: İlköğretim öğrencilerinin Facebook kullanımları ve internet bağımlılıkları üzerine bir araştırma. İletişim ve Diplomasi. 2013;Çocuk ve Medya:31–48.
• 11- S. Social Media Marketing, Analytics & Performance Tools [Internet]. Socialbakers.com. [cited CURRENT ADDICTION RESEARCH 25 Güncel Bağımlılık Araştırmaları 2016 Jan 8]. Available from: http://www.socialbakers.com/statistics/facebook/
• 12- Korkmaz İ. Facebook ve mahremiyet: Görmek ve gözetle(n)mek. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. 2012;5:107-122.
• 12- Hazar M. Sosyal medya bağımlılığı: Bir alan çalışması. İletişim: Kuram ve Araştırma Dergisi. 2011;32:151-177.
• 13- Griffiths MD, Kuss DJ, Demetrovics Z. Social networking addiction: An overview of preliminary findings. Behavioral addictions: Criteria, evidence and treatment. 2014;1:119-141.
• 14- Çam E, İşbulan O. A new addiction for teacher candidates: Social networks. The Turkish Online Journal of Education Technology.2012;11(3):14–19.
• 15- Uysal R, Satici SA, Akin A. Mediating Effect Of Facebook®Addiction On The Relationship Between Subjective Vitality And Subjective Happiness1. Psychological Reports. 2013;113(3):948–53.
• 16- Tosun LP. Motives for Facebook use and expressing “true self” on the Internet. Computers in Human Behavior. 2012;28(4):1510–7.
• 17- Lortie CL, Guitton MJ. Internet addiction assessment tools: dimensional structure and methodological status. Addiction. 2013Jul;108(7):1207– 16.
• 18- Ryan T, Chester A, Reece J, Xenos S. The uses and abuses of Facebook: A review of Facebook addiction. Journal of Behavioral Addictions. 2014;3(3):133–48.
• 19- Noyan C, Darcin A, Nurmedov S, Yilmaz O, Dilbaz N. Validity and reliability of the Turkish version of the Smartphone Addiction Scale-Short Version among university students. Anatolian Journal of Psychiatry. 2015;16:73.
• 20- Young KS. Internet addiction: evaluation and treatment. Student British Medical Journal. 1999;7:351- 352.
• 21- Sherman E. Facebook addiction: Factors influencing an individual’s addiction. Honors Thesis Program in the College of Management. Paper 5.