YARI DİREKT VE KARMA AYDINLATMA TÜRLERİNİN TEKNİK YÖNDEN KARŞILAŞTIRILMASI - COMPARISON OF THE SEMI-DIRECT AND MIXED TYPE OF LIGHTING IN TERMS OF TECHNICAL ASPECTS

Yıl 2015, , 25 - 35, 06.07.2015

Mustafa Şahin Yüksel Oğuz , Fuat Büyüktümtürk

https://doi.org/10.18466/cbufbe.43253

Öz

YARI DİREKT VE KARMA AYDINLATMA TÜRLERİNİN TEKNİK YÖNDEN KARŞILAŞTIRILMASI

Bu çalışmada, iç mekân aydınlatmasında yarı direkt ve karma aydınlatma türlerinin teknik yönden karşılaştırılması yapılmış ve bu aydınlatma türlerinin seçiminin iç mekân aydınlatmasına katkısından bahsedilmiştir. Çalışma için örnek iki farklı ortam seçilmiş ve tüm fiziksel ortam koşulları aynı kalmak şartıyla sadece aydınlatma türleri değiştirilmiştir. Ortamda yarı direkt ve karma aydınlatma türleri kullanılmış ve bu iki aydınlatma çeşidi için ayrı ayrı ortam içerisinde yerden 90 cm sabit yükseklikte birçok noktada aydınlık düzeyi ölçümleri yapılmıştır.   Ölçülen bu değerler bir kâğıt üzerine matris şeklinde kaydedilmiştir. Daha sonra, bu iki aydınlatma çeşidi için kaydedilen bu değerler MATLAB ortamında üç boyutlu olarak grafiklendirilip karşılaştırılmıştır. Böylece bir aydınlatma sisteminin tasarımı aşamasında seçilen aydınlatma türünün aydınlatma elemanlarının gereksinim duyduğu enerji talebindeki azalmaları da beraberinde getirdiği gözlemlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada, iç mekân aydınlatma türü ve aydınlık düzeyi dağılımı ilişkisi, yapılan ölçümlerle sayısal olarak karşılaştırılmıştır. Aydınlatma türü seçiminin hem ekonomiklik hem de kullanım açısından aydınlatma sistemlerine olumlu katkıda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

COMPARISON OF THE SEMI-DIRECT AND MIXED TYPE OF LIGHTING IN TERMS OF TECHNICAL ASPECTS

In this study, the semi-direct and mixed types of lighting for the interior illumination have been compared in terms of technical aspects. The contribution of these lighting's type choices to the interior illumination has been address. Two different environments were selected and only the type of illumination was changed while all other physical condition of environments remain same. The semi-direct and mixed types of lighting were used for illumination and luminance level for each environment were measured 90cm above from the ground at many different points. These values were noted on a piece of paper as a matrix. Then, these values were drawn into a 3D graphic in MATLAB workspace to compare with each other. Thus, it has been observed that the chosen type of lighting system in design stage, reduces the energy demand needed by the illumination elements. Consequently in this study, relationship of interior lighting type and its illumination level distribution were compared with numerical measurements. And it was concluded that the choice of lighting type contributes to illumination system positively in terms of both ergonomical and economical aspect.

Anahtar Kelimeler

İç Mekân Aydınlatması, Aydınlatma Türleri, Yarı Direkt Aydınlatma, Karma Aydınlatma, Aydınlatma Ekonomisi, Ergonomi. / Indoor Lighting, Lighting Types, Semi Direct Lighting, diffused lighting, Lighting Economy, Ergonomics.

COMPARISON OF THE SEMI-DIRECT AND MIXED TYPE OF LIGHTING IN TERMS OF TECHNICAL ASPECTS

Öz

In this study, the semi-direct and mixed types of lighting for the interior illumination have been compared in terms of technical aspects. The contribution of these lighting's type choices to the interior illumination has been address. Two different environments were selected and only the type of illumination was changed while all other physical condition of environments remains same. The semi-direct and mixed types of lighting were used for illumination and luminance level for each environment were measured 90cm above from the ground at many different points. These values were noted on a piece of paper as a matrix. Then, these values were drawn into a 3D graphic in MATLAB workspace to compare with each other. Thus, it has been observed that the chosen type of lighting system in design stage reduces the energy demand needed by the illumination elements. Consequently in this study, relationship of interior lighting type and its illumination level distribution were compared with numerical measurements. And it was concluded that the choice of lighting type contributes to illumination system positively in terms of both ergonomically and economical aspect

Anahtar Kelimeler

Indoor Lighting, Lighting Types, Semi Direct Lighting, diffused lighting, Lighting Economy, Ergonomics

Kaynakça

• Akella, A.K. Saini, R.P. ve Sharma, M.P., ‘Social, economical and environmental impacts of renewable energy systems’, Proceedings of Renewable Energy, Elsevier, vol. 34, pp. 390-396, (2009).
• Sümengen, Ö. ve Yener, A., ‘Akıllı Konutlarda Aydınlatma ve Örnekler’ 8.ci Ulusal Aydınlatma Kongresi ATMK, 14-15 Nisan (2011).
• Varınca B.K. ve Gönüllü, M.T., ‘Türkiye’de Güneş Enerjisi Potansiyeli ve Bu Potansiyelin Kullanım Derecesi, Yöntemi ve Yaygınlığı Üzerine Bir Araştırma , I. Ulusal Güneş ve Hidrojen Enerjisi Kongresi Eskişehir.
• Shafiullah, G.M., Amanullah M. T., Jarvis D., Shawkat A. ve Wolfs P., 2010, “Prospects of solar energy in Australia”, 6th International Conference on Electrical and Computer Engineering, pp. 350-353, (2010).
• Cullen, J. M., Allwood, J. M. ve Borgstein, E. H., “Reducing energy demand: What are the practical limits?”, Cambridge, Vol. 45, pp. 1711-1718, (2011).
• Matta, S. ve Mahmud, S.M., “An intelligent light control system for power saving”, 36th Annual Conference on IEEE Industrial Electronics Society, pp. 3316 – 332, (2010).
• Galasiu, A.D., Newsham, G.R., Suvagau, C. ve Sander, D.M., “Energy saving lighting control systems for open-plan offices: a field study”, Leukos, vol. 4, pp. 7-29, (2007).
• Dubin, F.S., “Energy-efficient building design. Innovative HVAC, lighting, energy-management control, and fenestration”, Elsevier, vol.36, pp. 11-20, (1990).
• Jafrancesco, D., Mercatelli, L., Fontani, D., Francini, F. ve Sansoni, P., “ Indoor illumination by solar light collectors”, Chartered Institution of Building Services Engineers, Lighting Research & Technology, Vol. 40, pp. 323–332, (2008).
• Dounis, A.I., Tiropanis, P., Argiriou, A. ve Diamantis, A., “Intelligent control system for reconciliation of the energy savings with comfort in buildings using soft computing techniques”, Energy and Buildings, vol. 43, pp. 66–74, (2011).
• Gençoğlu M.T., ‘‘İç Aydınlatmada Enerji Tasarrufu’’, III. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu ve Sergisi, (2005).
• Özbudak B.Y., Gümüş B. ve Çetin F.D., “İç Mekan Aydınlatmasında Renk ve Aydınlatma Sistemi İlişkisi’’, II. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu Ve Sergisi Bildirileri, Diyarbakır. (2003).
• Singh, M.C., Garg, S.N., “ Illuminance estimation and daylighting energy savings for Indian regions”, Renewable Energy, Vol. 35 pp. 703-711, (2010).
• Kazanasmaz, T., Günaydın, M., Binol, S., “Artificial neural networks to predict daylight illuminance in office buildings”, Building and Environment, vol. 44, Issue 8, pp. 1751-1757, (2009).
• Krainer, A., Peternelj, B., Lah, J., ve Zupančič, M.T., “Daylight illuminance control with fuzzy logic”, Solar energy, Vol. 80, pp. 307-321, (2006).
• The Correlation of Models of Vision and Visual Performance, Commission Internationale de L’Eclairage, CIE Publication, Vienna, Avustria, (2002).
• Görgülü S., Kocabey S., Yüksek İ., ve Dursun B. ‘‘Enerji Verimliliği Kapsamında Yapılarda Doğal Aydınlatma Yöntemleri: Kırklareli Örneği’’ Uluslar arası II. Trakya Bölgesi Kalkınma-Girişimcilik Sempozyumu, 1-2 Ekim (2010).
• Yavuz, C., ‘‘Stadium Lighting Tecniques-Applications Around The World And Turkey’’, Aydınlatma Türk Milli Komitesi, (2004).
• Kocabey, S., ‘‘İç Hacimlerde Aydınlık Düzeyi Dağılımının Bulunması ve Sonlu Elemanlar Yöntemi İle İncelenmesi’, ’Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, (2008).
• Doğan, H., ‘‘Sonlu Farklar Yöntemiyle Aydınlatma Hesabının Analizi’’, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, (2004).
• The Impact of Lighting on Office Workers, Steelcase Workplace Index.: www.steelcase.com, (12.8.2009).
• Sirel, Ş. ‘‘Aydınlatma Tekniği Nedir?’’ Yapı Fiziği Uzmanlık Uygulamaları, (1991).
• Çetin F.D., Gümüş B., ve Özbudak Y.B., ‘‘Aydınlatma Özelliklerinin Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesi’’, II. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu ve Sergisi Bildirileri, 08-10 Mayıs (2003).
• Özlü, K., ‘‘Konut Yaşama Mekânlarında Yapay Aydınlatma’’ Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 2008.
• Gordon, G., ‘‘Interior Lighting for Designers’’ Fourth Edition, John Wiley & Sons, Inc. Canada, (2003).
• Yapar, T. ‘‘Aydınlatma Otomasyonu İle Enerji Tasarrufu’’ Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, (2007).
• Dursun, B., ‘‘Dâhili Ortamlarda Aydınlatma Hesaplama Tekniklerinin Analizi ve Bir Uygulama Örneği’’ Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, (2005).