TÜKETİCİLERİN SOSYAL SORUMLULUK PROJELERİNE YÖNELİK GENEL TUTUMLARININ MARKA SADAKATİ VE SATIN ALMA NİYETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 4, 133 - 154, 27.12.2017

Şükrü Yapraklı , Emine Noksan Musa Ünalan

Öz

Araştırmanın temel amacı tüketicilerin sosyal sorumluluk
projelerine yönelik genel tutumlarının marka sadakati ve satın alma niyeti
üzerindeki etkisini incelemektir. Sosyal sorumluluk; kişi ve kurumların içinde
bulunduğu topluma karşı kendi çıkarlarını koruduğu kadar toplumun çıkarlarını
da korumasıdır. Marka Sadakati; tüketicinin her defasında aynı markayı satın
alması, satın alma niyeti ise tüketicinin bir ürün veya hizmeti sahip olma
isteğidir. Bu çalışma Erzurum il sınırlarında yaşayan katılımcılara uygulanmış
ve 394 anket değerlendirmeye alınmıştır. Verilerin analizinde SPSS 20 istatistik
programı kullanılmıştır. Cevaplayanların frekans dağılımları, demografik
özellikleri incelenmiş, güvenilirlik testleri ve regresyon analizleri
yapılmıştır. Tüketicilerin sosyal sorumluluk projelerine yönelik genel
tutumlarının, marka sadakati ve satın alma niyeti üzerinde etkisinin olduğu
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Tutumları, Sosyal Sorumluluk Projeleri, Marka Sadakati, Satın Alma Niyeti

Kaynakça

• Alnıaçık, Ü., Develi, E. İ., Giray, C., & Alnıaçık, E. (2011). Küresel Firmaların Yerel Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri Marka Değeri Ve Marka Tercihini Nasıl Etkilemektedir? Öneri Dergisi, 9(35), 83-91. Altınoğlu, A. Eren ve N. Tuğçe Saraçoğlu (2013) “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarının Müşteri Güveni, Müşteri Bağlılığı Ve Firma İmajı Üzerine Etkileri: Otel İşletmelerinde Bir İnceleme”, Sakarya İktisat Dergisi, Cilt 2, Sayı 6, s. 82-105. Anderson, R.E., S.S. Srinivasan (2003), “E- Satisfaction and E- Loyalty: A Contingency Framework”, Psychology and Marketing, 20(2), 123-138. Argüden, Yılmaz (2007). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk”. (Ed.: C. C. Aktan), Kurumsal Sosyal Sorumluluk: İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk (s. 37-44). İstanbul: İGİAD Yayınları. Biber, A., D. Tansel (2008), “Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Anlamı, Önemi ve Kapsamına İlişkin Kurumsal Bir Değerlendirme, 13. Ulusal Pazarlama Kongresi, 30 Ekim-11 Kasım, Adana: Çukurova Üniversitesi, 662-683 Bowen, H. R., 1953. Social responsibilities of businessman. New York: Harper & Row. ( Carroll, 1999, S.270’ten aktarma). Can Emel (2007). “Marka ve Marka Yapılandırma”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 22, 1, 225-237. Carroll, A.B., (1991), “The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders”, Business Horizons, http:www.cbe.wwu.edu/dunn/ Reprint.pyramidofcsr.pdf [ 15.02.2007, WEB]. Coşkun, G. (2008). Sosyal sorumluluk kampanyalarının kurumsal pazarlamaya olan etkisi (Doctoral dissertation, Ege Üniversitesi). Dick, A. and Basu, K. (1994), “Customer Loyalty: Towards An Integrated Conceptual Framework”, Journal of The Academy of Marketing Science, 22 (2), 99- 113. Dick, A. and Basu, K. (1994), “Customer Loyalty: Towards An Integrated Conceptual Framework”, Journal of The Academy of Marketing Science, 22 (2), 99- 113. Erdem, Ş. , Uslu, A. ve Temelli, A. (2006-7). İşletmelerin Tüketici Odaklı Marka Stratejisi. İTO (İstanbul Ticaret Odası). Eren, E. (2009). Tüketicilerin Satın Alma Niyeti, Davranışı ve Marka Sadakati: Kayseri’de Beyaz Eşya Sektörü Üzerinde Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri Ersöz, Halis Y. (2007). Türkiye’de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Anlayışının Gelişiminde Meslek ve Sivil Toplum Kuruluşları. İstanbul: İTO Yayınları Fishbein, M.; Icek Ajzen; Belief, Attitude, Intention and Behavior: An Introduction to Theory and Reserach, Reading MA: Addison Wesley, 1975. Iftekhar, H., A. Ayub, A. Razzaq, M.S. Aslam (2013), “Detrimental Effects of Marketing Practices on Consumers’ Buying Behaviors”, Business Management Dynamics, 2(10), 1-5. İslamoğlu, A. Hamdi. Pazarlama Yönetimi ve Uygulamaları. Kocaeli: Yayımevi yok, 1996. Jones, Thomas M. (1980); “Corporate Social Responsibility Revisited, Redefined”, California Management Review, Cilt 22, Sayı 3, s. 59-67. Korkmaz, Seviç. (2009). İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları. Kocaeli: Umuttepe Yayınları. Kotler, P. & Nancy, L. (2008). Kurumsal Sosyal Sorumluluk. (Çev.: Kaçamak, S.). 2. Baskı, İstanbul: Mediacat Yayınları, İstanbul. Kotler, P. , Armstrong, G., Saunders, J. ve Wong, V. (1999). Principles of Marketing. Second European Edition, Prentice Hall Europe. Kotler, P. ve Lee, N. (2005). Corporate Social Responsibility: Doing the Most Good for Your Company and Your Cause. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons. Kurtuluş, K. (1998). Pazarlama Araştırmaları, İÜ İşletme Fakültesi Yayınları No 274, 6. Baskı İstanbul. Külter Demirgüneş, B. (2015). Sosyal Sorumluluk Projelerine Yönelik Tutumun, Satın Alma Davranışı Ve Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Hacettepe University Journal Of Economics & Administrative Sciences/Hacettepe Üniversitesi Iktisadi Ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(3). Luo, X., C.B. Bhattacharya (2006), “Corporate Social Responsibility, Customer Satisfaction and Market Value”, Journal of Marketing, 70, 1-18. Manzano, N., L. Rivas, G. Bonilla (2012), “Explanatory Models of Change of Consumer Behavior Applied to Social Marketing”, Scientific Research, 4, 246-255. McAlexander, J.H., Kim, S.K. ve Roberts, S.D.,(2003). Loyalty: the influences of satisfaction and brand community integration. European Journal of Marketing Theory and Practice, 11,4,1-11. Mohr, L.A.; Webb, D.J. & Haris, K.E. (2001). Do Consumers Expect Companies To Be Socially Responsible? The Journal of Consumer Affairs, 35(1), 45- 72. Murray, K.B., C.M. Vogel (1997), “Using a Hierarchy of Effects Approach to Gauge the Effectiveness of Corporate Social Responsibility to Generate Goodwill toward the Firm: Financial Versus Nonfinancial Impacts”, Journal of Business Research, 38(2), 141-159. Özgüven, Nihan (2013); “Sosyal Pazarlama Kampanyalarına Yönelik Tutumun Müşteri Memnuniyeti Ve Bağlılığına Etkisi”, Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, s. 29-42. Palumbo, F. ve Herbig, P.(2000), “The Multicultural Context of Brand Loyalty”, European Journal of Innovation Management, Vol. 3, No. 3, ss. 116-124. Perry, A. & Wisnom III, D. (2004). Markanın Dna’sı / Eşsiz ve Dayanıklı Markalar Yaratmanın Kuralları. Zeynep Yılmaz (Çeviren). İstanbul: MediCat Yayınları. Quester, P. ve Lim, A.L.(2003), “Product Involvement/Brand Loyalty: Is There a Link?”, Journal of Product & Brand Management, Vol.12, No. 1, ss.22- 38. Roman, S. (2003), “The Impact of Ethical Sales Behavior on Customer Satisfaction, Trust and Loyalty to the Company: An Empirical Study in the Financial Services Industry”, Journal of Marketing Management, 19, 915-939. Selnes F. (1993), “An Examination of the Effects of Product Performance on Brand Reputation, Satisfaction and Loyalty”, European Journal of Marketing, 27, 9, 19-35. Smith, N.C. (1990), Morality and the Market: Consumer Pressure for Corporate Accountability, London: Stanton, William J. Fundemantals of Marketing. New York: McGraw-Hill Book Company, 1975. Taylor, S. A., & Hunter, G. (2003). An exploratory investigation into the antecedents of satisfaction, brand attitude, and loyalty within the (B2B) eCRM industry. Journal of Consumer Satisfaction, Dissatisfaction and Complaining Behavior, 16, 19. TDK (2017). “Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük”. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts (Erişim Tarihi: 23.06.2017) Uztuğ, F. (2005). Markan Kadar Konuş / Marka İletişimi Stratejileri. İstanbul: MediaCat Yayınları. Vural, Z. B. A. ve Coşkun, G. (2011). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Etik”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1 (1), s. 61-87. Wangenheim, F.V., (2003). Situational characteristics as moderators of the satisfaction-loyalty link: an investigation in a business-to- business context. Journal of Consumer Yüceldi, U. (2009). Yazılı ve görsel basında kurumsal sosyal sorumluluk faliyetlerinin marka imajına etkisi. Yüksek Lisans Tezi.