SPOR YÖNETİCİLERİNDE ÖZ-FARKINDALIK: BİR ÖLÇEK UYARLAMA ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 1, 493 - 510, 31.03.2018

Melike Esentaş Enes Işıkgöz Pınar Güzel Selhan Özbey

Öz

farkındalık Ölçeği (ÖFÖ)’ni, spor yöneticilerinin
öz-farkındalık düzeylerini belirlemede kullanabilmek amacıyla Türkçeye
uyarlamaktır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizi, spor yöneticilerinden
oluşan bir grup üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Gençlik ve
Spor Bakanlığının taşra teşkilatı olan İl ve İlçe Gençlik Hizmetleri ve Spor
Müdürlüklerinde; il müdürü, ilçe müdürü, şube müdürü ve diğer yönetim
pozisyonlarında (şef, gençlik merkezi müdürü vb.)  görev yapan 104 erkek ve 29 kadın olmak üzere
toplam 133 spor yöneticisi oluşturmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde
ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek amacıyla doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör
analizleri uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek için ise Cronbach
alfa güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Analizler sonucunda toplam 48 madde
ve dört faktörden oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin alt boyutlarının
Cronbach Alfa katsayıları .77 ile .93 arasında bulunmuştur. Geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan ve uyarlanan ölçeğin
Türkçe formunun, spor yöneticilerinin öz-farkındalık düzeylerini belirlemede
kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öz-farkındalık Ölçeği, geçerlik ve güvenirlik

Kaynakça

• Asendorpf, J.B., Warkentin, V. and Baudonniere, P.M. (1996). Self-awareness and other-awareness. II: Mirror self-recognition, social contingency awareness, and synchronic imitation. Developmental Psychology, 32(2), 313. Bayar, P. (2011). Türkiye’de spor psikolojisinin gelişimi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8 (4), 131-136. Brislin, R.W., Lonner, W.J. and Thorndike R.M. (1973). Cross Cultural Research Methods. John Wiley-SonsPub, New York. Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö., Kahveci, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239. Clarke, J. (2017). Social skills, self-awareness, and a feeling of connection. Early Years Educator, 18(11), 14-16. Condon, R. J. (2011). The relationship between self-awareness and leadership: Extending measurement and conceptualisation. (unpublished master's dissertation). University of Canterbury, Christchurch, New Zealand. Dishon, N., Oldmeadow, J.A., Critchley, C. and Kaufman, J. (2017). The effect of trait self-awareness, self-reflection, and perceptions of choice meaningfulness on indicators of social identity within a decision-making context. Frontiers in psychology, 8, 2034. Dutta, M. (2016). Leadership in international perspective. International Research Journal of Engineering and Technology, 3(11), 1514-1519. Duval, S. and Wicklund, R.A. (1972). A theory of objective self awareness. Michigan University, Academic Press, USA. Elias, M.J. and Moceri, D.C. (2012). Developing social and emotional aspects of learning: the American experience. Research Papers in Education, 27(4), 423-434. Ergül, A., Tınaz, C. ve Ertaç, M. (2016). Lise Öğrencilerinin spora yönelik farkındalık düzeylerine etki eden faktörlerin incelenmesi: Tenis branşı örneği. Spor Bilimleri Dergisi, 27(2), 69-83. Ferrari, J.R. (2001). Procrastination as self-regulation failure of performance: effects of cognitive load, self-awareness, and time limits on ‘working best under pressure. European Journal of Personality, 15(5), 391-406. Field, A. P. 2005. Discovering statistics using SPSS, 2nd Ed., Sage, London Gallup, G.G., Anderson, J.R. and Platek, S.M. (2003). Self-awareness, social ıntelligence, and schizophrenia. Cambridge University Press. Gallup, G.G. (1991). Toward a comparative psychology of self-awareness: Species limitations and cognitive consequences. In The self: Interdisciplinary approaches (121-135), Springer, New York. Gardner, W.L., Avolio, B.J., Luthans, F., May, D.R. and Walumbwa, F. (2005). Can you see the real me? A self-based model of authentic leader and follower development. The Leadership Quarterly, 16, 343-372. Geller, V. and Shaver, P. (1976). Cognitive consequences of self-awareness. Journal of Experimental Social Psychology, 12(1), 99-108. Goleman, D. (2006). Duygusal zeka EQ neden IQ’dan daha önemlidir? (Çev: Banu Seçkin Yüksel), Varlık Yayınları, İstanbul. Goverover, Y., Chiaravalloti, N. and DeLuca, J. (2005). The relationship between self-awareness of neurobehavioral symptoms, cognitive functioning, and emotional symptoms in multiple sclerosis. Multiple Sclerosis Journal, 11(2), 203-212. Hull, J.G., and Levy, A.S. (1979). The organizational functions of the self: An alternative to the Duval and Wicklund Model of self-awareness. Journal of Personality and Social Psychology, 37(5), 756-768. Jordan, P.J. and Ashkanasy, N.M. (2006). Emotional intelligence, emotional self-awareness and team effectiveness’, in Druskat, VU Sala, F. and Mount, G.J. (Eds) Linking emotional intelligence and performance at work, 145-164, Jossey-Bass, San Francisco. Kauer, S.D. (2010). Emotional self-awareness: preliminary analyses of an RCT using a mobile phone selfmonitoring program (mobiletype) to decrease early symptoms of depression (Poster Presentation). Australasian Society of Psychiatric Research: Bondi Beach, Australia. Kauer, S.D. (2012). Emotional self-awareness and depressive symptoms: an investigation of an early intervention mobile phone self-monitoring program for adolescents, PhD thesis, School of Psychological Science, The University of Melbourne, Australia. Kernis, M.H. (2003). Toward a conceptualization of optimal self-esteem. Psychological Inquiry, 14(1), 1-26. Konter, E. (1998). Sporda hazırlığın teoriği ve pratiği. Bağırgan Yayınevi, Ankara. Kurosawa, K. and Harackiewicz, J.M. (1995). Test anxiety, self‐awareness, and cognitive ınterference: A process analysis. Journal of personality, 63(4), 931-951. Lewis, M. (2000). Self-conscious emotions. Emotions, 742. Liebling, B.A. and Shaver, P. (1973). Evaluation, self-awareness, and task performance. Journal of Experimental Social Psychology, 9, 297-306. Moeller, S.J. and Goldstein, R.Z. (2014). Impaired self-awareness in human addiction: deficient attribution of personal relevance. Trends in cognitive sciences, 18(12), 635-641. NM Türkiye (2017). Öz farkındalık nedir? http://nmturkiye.com/oz-farkindalik-nedir.html, Erişim:29.01.2018 Piras, F., Piras, F., Orfei, M.D., Caltagirone, C. and Spalletta, G. (2016). Self-awareness in mild cognitive ımpairment: Quantitative evidence from systematic review and meta-analysis. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 61, 90-107. Roemer, E. (2002). Expanding our conceptualization of and treatment for generalized anxiety disorder: Integrating mindfulness/acceptance-based approaches with existing cognitive- behavioral models. Clin Psychol Sci Prac, 9, 54-68. Schermelleh, E.K, Moosbrugger, H. and Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-27. Silvia, P.J. (2002). Self-awareness and emotional intensity. Cognition and Emotion, 16, 195-216. Sperry, R. W., Zaidel, E. and Zaidel, D. (1979). Self recognition and social awareness in the deconnected minor hemisphere. Neuropsychologia, 17(2), 153-166. Şahin, N.H. ve Yeniçeri, Z. (2015). Farkındalık üzerine üç araç: Psikolojik farkındalık, bütünleyici kendilik farkındalığı ve Toronto bilgece farkındalık ölçekleri, Türk Psikoloji Dergisi, 30 (76), 48-64. Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş. Ekinoks Yayınları, Ankara. Tatar, A., Bekiroğlu, B., Çelikbaş, B., Özdemir, H., Yağızer, R., Battal, F., Kurt, G.D., Ören, Z. ve Astar, M. (2017). Duygusal öz farkındalık ölçeği’nin Türkçe’ye çevrilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Journal of Socıal and Humanıtıes Scıences Research, 4(13), 1484-1493. Twenge, J.M., Catanese, K.R. and Baumeister, R.F. (2003). Social exclusion and the deconstructed state: time perception, meaninglessness, lethargy, lack of emotion, and self-awareness. Journal of personality and social psychology, 85(3), 409. Yan, M.C. and Wong, Y.L.R. (2005). Rethinking self-awareness in cultural competence: Toward a dialogic self in cross-cultural social work. Families in Society: The Journal of Contemporary Social Services, 86(2), 181-188. Yıldız, A. (2011). Öz farkındalık :Duygusal zeka ve zihin, beden, ruh etkileşimi. http://www.askinyildiz.com/ozfarkindalik-duygusal-zeka-ve-zihin-beden-ruh-etkilesimi/ Erişim:28.01.2017