Alaşehir Kongresi'nde Bir Belediye Başkanı: Galip Bey

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 3, 116 - 130, 01.09.2013

Doç. Dr. Nurettin Gülmez Meltem Önder

Öz

Defeated in World War I, the Ottoman Empire was forced to sign the Armistice of Mondros which had severe conditions. With the provisions of this treaty, the European States had a good opportunity to invade Anatolia and the first application of this idea came on May 15, 1919 with the invasion of İzmir. Thus, the occupations which started in Western Anatolia by Greeks continued into the inner regions from three different routes and Manisa was occupied on May 25, 1919. After the occupation of Manisa, Alaşehir was invaded. To stop the advance of the enemy, just like other Anatolian towns, Alaşehir showed her patriotic efforts organizing the congress that was held on 16 to 25 August 1919. Galip Bey (the Mayor of Alaşehir), Ethem Beyzade Omer (the Secretary of the Congress), Mutevellizade Akif, Cevdet, Nazmi, Hacı Ali Bey and the Commander of the Kuva-yı Milliye Hüseyin Paşazade Mustafa Bey (Vice President of the Congress) participated in Alaşehir Congress which was preceded by the Balıkesir Congress held on July 26, 1919. The congress provided the basis for a the foundation of Kuva-yı Milliye (the National Forces, para-military local resistance groups. The subject of this article, Galip Bey was the Mayor of Alaşehir and he established the Society of the National Defence of the Rights of Alaşehir along with Mutevellizade Akif Bey. Galip Bey also contributed to the formation of the National Struggle Movement in Alaşehir and its surroundings. He has also rendered important services as a member of the commission who wrote the rules of Kuva-yı Milliye activities in Alaşehir. Therefore; in this article, first of all, Galip Bey’s life story will be mentioned briefly, and then his activities that affected the Alaşehir Congress will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Galip Bey, Alaşehir, Alaşehir Congress, National Forces (paramilitar local resistance), National Struggle

ALAŞEHİR KONGRESİ’NDE BİR BELEDİYE BAŞKANI: GALİP BEY

Öz

I. Dünya Savaşı’nda mağlup olan Osmanlı Devleti, 30 Ekim 1918’de koşulları çok ağır olan Mondros Mütarekesi’ni imzalamak zorunda kalmıştı. Bu antlaşma hükümleri ile Anadolu’yu işgal için uygun fırsatı yakalayan Avrupalı devletler, bu düşüncenin ilk uygulamasını 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgal ederek gerçekleştirmişlerdi. Böylece Batı Anadolu’da Yunanlılarca başlatılan işgaller iç bölgelere doğru üç koldan devam etmiş ve 25 Mayıs 1919’da Manisa işgal edilmiştir. Manisa’nın işgalinin ardından sıra diğer Batı Anadolu kentlerine gelmiş ve bunlardan biri olan Alaşehir, düşman ilerleyişine dur diyebilmek için gereken çabayı, 16–25 Ağustos 1919 tarihleri arasında düzenlediği kongre ile göstermiştir. Kuva-yı Milliye’nin örgütlenmesine sağladığı yararlar ile dikkat çeken ve temeli 26 Temmuz 1919’da Balıkesir Harekâtı Milliye Kongresi’ne dayanan Alaşehir Kongresi’ne, Alaşehir delegesi olarak Belediye Reisi Galip Bey, Ethem Beyzade Ömer Bey (Kongre Kâtibi), Mütevellizade Akif, Cevdet, Nazmi, Hacı Ali Beyler ve Kuva-yı Milliye Kumandanı Hüseyin Paşazade Mustafa Bey (Kongre Reisi Vekili) katılmıştır. Bu makalenin konusunu oluşturan Alaşehir Belediye Reisi Galip Bey, Mütevellizade Akif Bey ile birlikte Alaşehir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ni kurarak Alaşehir ve yöresindeki Milli Mücadele hareketinin oluşumuna katkı sağlamıştır. Ayrıca kendisi Alaşehir’deki Kuva-yı Milliye faaliyetlerinin yürütülmesinde uyulacak kuralları belirlemek için toplanan talimatname hazırlama komisyonu üyesi olarak da önemli hizmetlerde bulunmuştur. Dolayısıyla bu makale ile öncelikle Galip Bey’in kısaca hayat hikâyesine değinilecek; ardından kendisinin Alaşehir Kongresi sürecindeki faaliyetleri açıklanarak kongreye etkisi değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Galip Bey, Alaşehir, Alaşehir Kongresi, Kuva-yı Milliye, Milli Mücadele

Kaynakça

• ALBAYRAK, Mustafa, (1998), Milli Mücadele Dönemi’nde Batı Anadolu Kongreleri, AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara.
• ATALAY, Cemali - KARAKUYU, Mehmet, (2001), Medeniyetler Beşiği Alaşehir, Peker Matbaacılık, İzmir.
• AYBARS, Ergün, (2000), Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, Ercan Kitapevi, İzmir.
• AYDEMİR, Şevket Süreyya, (1999), Tek Adam, C.II, Simge Yayıncılık ve Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• BAYAR, Celal, (1972), Ben De Yazdım, C. VIII, Baha Matbaası, İstanbul.
• CEBESOY, Ali Fuat, (1953), Milli Mücadele Hatıraları, Vatan Neşriyatı, İstanbul.
• ÇARIKLI, Hacim Muhittin, (1967), Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri ve Hacim Muhittin Çarıklı’nın Kuva-yi Milliye Hatıraları (1919–1920), Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınları, Ankara. Dünden Bugüne Alaşehir, (1985)
• ERGÜL, Teoman, (2007), Kurtuluş Savaşı’nda Manisa, Kebikeç Yayınları, Ankara.
• GÜLCAN, Oğuz, (2007), Batı Anadolu’da Kuvayı Milliyenin Oluşumu (1919–1920), Ankara Üniversitesi, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• GÜLMEZ, Nurettin, (2010), “Manisa ve İlçelerindeki Kuva-yı Milliyeciler”, Milli Mücadele’de Manisa ve Kuva-yı Milliye Sempozyumu (6-7 Kasım 2009), Manisa.
• İLGÜREL, Mücteba, (1999), Milli Mücadele’de Balıkesir Kongreleri, AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, İstanbul.
• İstiklal Harbi Gazetesi ve Akhisar’ın Kahramanı ve Şehitleri Eki, (2006), Akhisar Sağlık Eğitim Kültür Vakfı Yayınları, Akhisar.