Şair Tezkirelerinde Ölüm Bağlamında Dil ve Üslup Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 1, 457 - 466, 01.03.2013

Yrd. Doç. Dr. İlyas Yazar

Öz

Biographies and biographical sources are one of the important works in terms of our literature and culture. In this context, Şu'arâ Tezkire is undoubtly an important work in retrospective among the biographical works of Turkish literature. Apart from this, in addition to texts which are about the births, lives, and the things the people do during their lifetime, the texts about their death are also of so much significance in the literary tradition. In this study, death and discourses on death, review of the language and the style of these discourses are going to be examined based on the selected collection of biographies.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish literature, collection of biographies, collection of biographies about poets, death

Şair Tezkirelerinde Ölüm Bağlamında Dil ve Üslup Üzerine Bir İnceleme

Öz

Biyografiler ve biyografik kaynaklar kültür ve edebiyatımız açısından oldukça önemli eserler arasında yer almaktadır. Bu bağlamda Türk edebiyatının geriye dönük öncelikli biyografik eserleri arasında kuşkusuz Şu‟arâ Tezkireleri önem taşımaktadır. Diğer yandan insanoğlunun yaşam sürecinde doğumları, yaşantıları ve yaptıkları kadar ölümleri ile ilgili yazılanlar da edebi gelenek içinde anlam bulmaktadır. Edebiyatımıza katkısı bulunan şair ve yazarlarımızın etkileri nispetinde dönemlerinde ya da sonraki süreçlerde yazılan kaynaklarda biyografik bilgilerine yer verildiği görülmektedir. Çalışmamızda şair tezkirelerindeki ölüm ve ölüme dair söylemlerin, örneklem seçilen tezkirelerden hareketle dil ve üslup incelemelerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eski Türk edebiyatı, tezkire, şair tezkireleri, ölüm

Kaynakça

• CANIM, Rıdvan (2000), Latîfî Tezkiretü‟ş-Şuarâ ve Tabsiretü‟nNuzamâ, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara.
• ÇAPAN, Pervin (1997), “Biyografik ve Edebî Bir Değer Olarak 18.yy. Tezkirelerinde Vefat Kaydı”, Celal Bayar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.1, s.208-221.
• ÇAPAN, Pervin, (2005), Tezkire-i Safâyî, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• ÇİFTÇİ, Ömer (2012), Hâtimetü‟l-Eş‟âr (Fatin Tezkiresi), Kültür Bakanlığı E Kitap Arşivi, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1- 219117/h/metin.pdf
• GENÇ, İlhan, (2005), Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• İNCE, Adnan, (2005), Tezkiretü‟ş-Şuarâ Sâlim Efendi, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• İSEN, Mustafa, “Türkçenin Biyografi Kaynakları”, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/turkcenin_biyografi_kaynaklari.pd f
• İSEN, Mustafa, (1994), Acıyı Bal Eylemek-Türk Edebiyatında Mersiye, Ankara.
• İSEN, Mustafa, (2010), Tezkireden Biyografiye, Ankara.
• KILIÇ, Filiz, Edebiyat Tarihimizin Vazgeçilmez Kaynakları: Şair Tezkireleri, Kültür Bakanlığı E Kitap Arşivi, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219089/h/girisyazisi.pdf
• KILIÇ, Filiz, Tezkire-i Şuarâ-yı Şefkat-i Bağdâdî, Kültür Bakanlığı, EKitap Arşivi, s.17-18. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1- 219126/h/giris.pdf
• SOLMAZ, Süleyman, (2012), Onaltıncı Yüzyıl Tezkirelerinde (Ahdî, Âlî, Kınalızâde, Beyânî) Şairin Dünyası, Ankara.
• SUNGURHAN, Aysun Eyduran, (2008), Beyânî, Tezkiretü‟ş-Şu‟arâ, Kültür Bakanlığı E-Kitap, Ankara, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1- 215416/h/giris.pdf
• TOLASA, Harun, (1993), Sehî, Latîfî,Âşık Çelebi Tezkirelerine göre 16. Y.Y.‟da Edebiyat Araştırma ve Eleştirisi I, İzmir. Türkçe Sözlük, (2005), Türk Dil Kurumu, Ankara.
• ZAVOTÇU, Gencay, (2009), Rıza Tezkiresi, İstanbul.