Alaşehirli Makāli Mustafa Bey ve Mecmualardaki Bazı Şiirleri

Yıl 2011, Cilt: 9 Sayı: 2, 303 - 324, 01.06.2011

Araş. Gör. Fatih Koyuncu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Alaşehirli Makāli Mustafa Bey ve Mecmualardaki Bazı Şiirleri

Öz

Aynı mahlas kullanmanın bazı karıştırmalara sebep olduğu, bir şaire aiteserlerin başkasına mal edildiği, bazan hayat hikâyelerinin de bu karıştırmadan payınıaldığı bilinmektedir. 16 ve 17. asır biyografik kaynaklarının çoğunda “Makālî”mahlaslı iki şairden bahsedilir. Ancak daha sonraki bazı biyografik eserlerde bukayıtlar birbirine karıştırılmış gibi görünmektedir. Meselâ, ünlü biyografi yazarıBursalı Mehmed Tâhir Bey, aynı şehirden iki Makālî çıktığı yolundaki kaydın biryanılma olduğu tahmininde bulunmuş; Nail Tuman ise onun anılan fikrine itirazetmiştir. Âşık Çelebi Tezkiresi’nde söz konusu mahlası kullanan tek bir şairdenbahsedilmiş; anılan kayıt daha sonra bilinen iki “Makālî”den farklı, üçüncü bir“Makālî” olarak mütalâa edilmiştir.Bu makalede, edebiyat tarihimizde “Makālî” mahlasını kullanmış olanşairlerle ilgili bilgi verilecek; ardındanMakālî Mustafa Bey’e ait olduğu tahmin edilenbazı kaside ve gazeller sunulacaktır

Anahtar Kelimeler

16. yüzyıl, Makāli, kaside, gazel

Kaynakça

• Ahdî ve Gülşenü’ş-şuarâsı (2005), haz. Süleyman Solmaz, AKM Yayınları, Ankara.
• Âşık Çelebi (2010), Meşâirü’ş- şuarâ c.II, haz. Filiz Kılıç, İstanbul Araştırma Enstitüsü, İstanbul.
• BANARLI, Nihad Sami (1970), Resimli Türk Edebiyatı, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Beyânî Mustafa b. Cârullâh (1997), Tezkiretü’ş-şuarâ, haz. İbrahim KUTLUK, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara.
• BİLGİN, Azmi (1998), Tercüme-i Pend-nâme-i Attâr, Enderun Kitabevi, İstanbul.
• Bursalı Mehmet Tahir (2000), Osmanlı Müellifleri c. II, haz. Mustafa Tatçı-Cemal Kurnaz, (İstanbul, 1333’ten tıpkıbasım, kısaltması: OSM) Ankara.
• CUNBUR, Müjgân (2006), ‘‘Makâlî’’ Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, c.6, AKM Yayınları, Ankara.
• DİLÇİN, Cem (2009) Yeni Tarama Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
• DEVELLİOĞLU, Ferit (2005), Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi, İstanbul.
• ERDEM, Sadık (2004), ‘‘XV. ve XVI. Yüzyılda Yaşamış Manisalı Divan Şairleri’’, Türkbilig, sayı 8, s.74-107, Ankara.
• Gelibolulu Mustafa Âlî (1994), Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, haz. Mustafa İsen, AKM Yayınları, Ankara.
• İPEKTEN, Haluk (1996), Divan Edebiyatında Edebî Muhitler, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul.
• İPEKTEN, H.- İSEN, M. -TOPARLI, R.- OKÇU, N.- KARABEY, T. (1998), Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Kültür Bakanlığı Yayınları,, Ankara.
• Kaf-zâde Fâizî’nin Zübdetü’l-Eş’ârı (1997), haz. Bekir Kayabaşı, Basılmamış Doktora Tezi, Malatya.
• KAPLAN, Mahmut (2005), ‘‘Tezkirelere Göre Manisa Şairleri’’, Manisa Şehri Bilgi Şöleni, s.363-364, Manisa.
• Kâtib Çelebi (1971), Keşfü’z-zunûn an esâmi’l-kütübi ve’l- fünûn, c.1, Milli Eğitim Basım Evi, İstanbul.
• Kınalızâde Hasan Çelebi (1989), Tezkiretü’ş-şuara c.II, haz. İbrahim Kutluk, Türk Tarih Kurumu Yayını , Ankara.
• KÖPRÜLÜ, Mehmed Fuad (1933), ‘‘Anadolu’da Türk Dili ve Edebiyatının Tekâmülü’’, Yeni Türk Mecmuası, sayı 7, s. 537, İstanbul.
• Mehmet Süreyya (1996), Sicill-i Osmanî c.3, Haz. Nuri Akbayar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Müstakim-zâde Süleyman Sa’deddin (2000), Mecelletü’n-nisâb fi’n- nisbi ve’l-künâ ve’l-elkâb, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Riyâzî, Riyâzu'ş-Şuarâ, Berlin Devlet Ktp. Doğu Bölümü Ms.or.oct.1042.
• Şemseddin Sami (1996), Kâmûsu’l-A’lâm C. 6, Kaşgar Yayınları, Ankara.
• Şemseddin Sami (2007), Kâmûs-ı Türkî , Çağrı Yayınları, İstanbul.
• TUMAN, Mehmet Nâil (2001), Tuhfe-i Nâ’ilî -Divân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri- C.II haz. Cemâl Kurnaz- Mustafa Tatçı, Bizim Büro Yayınları, Ankara.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1988), Osmanlı Tarihi c.II, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• YILMAZ, Ali (1996), Kanunî Sultan Süleyman’a Yazılan Kasideler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.