TÜRKİYE’DE ROMANLARA YÖNELTİLEN NEFRET SÖYLEMİNİN ROMANLAR TARAFINDAN ALGILANMA BİÇİMİ: ROMAN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 3, 535 - 559, 27.09.2019

Nuray Yılmaz Sert , Şuheda Burcu Turhan

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.610856

Cited By: 1

Öz

Türkiye’de
Romanlar, etnik kökenleri ve kültürel kimliklerinden dolayı nefret söylemine en
çok maruz kalan azınlık gruplardan birini oluşturmaktadır. Bu araştırmanın
amacı Türkiye’de Romanlara yönelik nefret söyleminin Romanlar tarafından
algılanma biçimini ortaya koymak, bu söylemin hangi unsurlar üzerinden
üretildiğini belirlemektir. Araştırma yöntemi olarak Roman üniversite
öğrencileriyle odak grup çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmadan elde
edilen veriler; Romanlara yönelik nefret söyleminin üretildiği unsurlar olarak
saptanan altı ayrı başlık altında kategorize edilip değerlendirilmiştir.
Yapılan bu değerlendirmenin sonucu; Türkiye’de Romanların nefret söylemine
maruz kaldıkları, bunun farklı unsurlar üzerinden üretildiği ve kapsamının
oldukça geniş olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca gerek sosyal yaşam olsun gerek
eğitim ve çalışma hayatı olsun toplumun her alanında damgalanma, ayrımcılık ve
sosyal dışlanma yaşadıkları, medyanın da Romanlara ilişkin içeriklerinde
toplumdaki nefret söylemini pekiştirici bir rol oynadığı belirlenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Nefret Söylemi, Ayrımcılık, Romanlar

Kaynakça

• Kaynakça Arşiv Kayıtları Boa (Devlet Arşivleri Osmanlı Arşivi), A.Dvnsmhm.D 27/218, 39/354, 116/533, D., 119/833, A. Dvnsrsk. D.78, Ae.Smhd.I, 77/5099, ., Ae, Smst Iı, 112/12105, D. Bşm, Mhf.D. 13642, İe, As, 64/5787, İe, Ev, 5/567. Balıkesir Şs, No.693 Kıbrıs Şs No. 10,11, 13,14, 17. Sofya Şs, No.12, 17,23. Üsküdar Şs, 36, 336, 362, 363, 364, 378, 402, 412. Akkaya Deniz, (1999) Üsküdar Kadılığı 420 Numaralı Şeriyye Sicili Defteri 1159-1160/ 1747-1748), Marmara Üniversitesi S.B.E.,. Bilal, Metin, (2015) 45 No’lu Kırım Kadı Sicilinin Trankripsiyonu Ve Değerlendirilmesi, Karadeniz Teknik Ü. Sbe, (Yayınlanmamış Y. Lisan Tezi) Trabzon. Çelik, Dilek, (2011) 67 A 90 Nolu Ve 1017-1022(1608–1613) Tarihli Kırım Hanlığı Kadıasker Defteri (Tahlil Ve Transkripsiyon) Sakarya Üniversitesi Sbe (Basılmamış Y. Lisans Tezi) Sakarya. Divân-I Hümâyûn Sicilleri Diyarbekir Ahkâm Defterleri (H.1155-1167 / M. 1742-1754) Haz. Ahmet Zeki İzgöer Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Diyarbakır 2016. İstanbul Ahkâm Defterleri, İstanbul‟Da Sosyal Hayat, (Haz. A. Tabakoğlu V.D.) İstanbul 1997, I-Iı. İstanbul Kadı Sicilleri Bab Mahkemesi 46 Numaralı Sicil (H. 1096 - 1097 / M. 1685 - 1686), Haz. Sabri Atay Vd., Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2011. İstanbul Kadı Sicilleri Bab Mahkemesi 54 Numaralı Sicil (H. 1102 / M. 1691), (Haz. Hüseyin Kılıç V.D.) Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2011. İstanbul Kadı Sicilleri Balat Mahkemesi 2 Numaralı Sicil (H. 970 - 971 / M. 1563). Haz. Mustafa Akman Vd., Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2011. İstanbul Kadı Sicilleri Eyüb Mahkemesi (Havass-I Refia) 37 Numaralı Sicil (H. 1047 / M. 1637- 1638), (Haz.Salih Kahriman V.D.) Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2011. İstanbul Kadı Sicilleri Galata Mahkemesi 37 Numaralı Sicil (H. 1022 - 1024 / M. 1613 - 1615). Haz. Rasim Erol Vd. : Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2012. İstanbul Kadı Sicilleri Galata Mahkemesi 46 Numaralı Sicil (H. 1024 - 1029 / M. 1615 - 1620), (Haz. Ayhan Işık V.D.), Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2012. İstanbul Kadı Sicilleri Galata Mahkemesi 65 Numaralı Sicil (H. 1051- 1053 / M. 1641 - 1644). Haz. Sabri Atay, Vd., Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2012. İstanbul Kadı Sicilleri İstanbul Mahkemesi 18 Numaralı Sicil (H. 1086- 1087 / M. 1675 - 1676). Haz. Salih Kahrıman Vd., Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2010. İstanbul Kadı Sicilleri Rumeli Sadareti Mahkemesi 21 Numaralı Sicil (H. 1002-1003/M. 1594-1595), Haz. Rasim Erol Vd. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2011. İstanbul Kadı Sicilleri Üsküdar Mahkemesi 26 Numaralı Sicil (H. 970-971 / M. 1562-1563), (Haz. Rıfat Günalan V.D), Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2010. İstanbul Kadı Sicilleri Üsküdar Mahkemesi 84 Numaralı Sicil (H.999-1000/ M.1590-1591). Haz. Rıfat Günalan Vd. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İsam), İstanbul 2010. Küçükoğlu, Mustafa Itri (2015) Üsküdar Mahkemesi 510 Numaralı Şer'iyye Sicilinin Transkripsiyon Ve Değerlendirmesi: 1782-1783 (H. 1196-1197),Harran Üniversitesi Sbe, (Basılmamış Y. Lisans Tezi) Şanlıurfa. Kaynak Eser Ve Araştırmalar Akyıldız, A. (1996), Osmanlı Finans Sisteminde Dönüm Noktası Kağıt Para Ve Sosyo Ekonomik Etkileri, Eren Yayıncılık İstanbul. Armağan, A. L. (2000), “Xvııı. Yüzyılda Hac Yolu Güzergâhı Ve Menziller (=Menâzilü’l-Hacc)”, Osmanlı Araştırmaları, İstanbul, S: Xx, Ss. 73- 118. Atalar, M. (1995), “Emîr-İ Hac” Dia, İstanbul, Xı, 131-132. Atalar, M. (1991), Osmanlı Devleti’nde Surre-İ Hümayun Ve Surre Alayları, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara. Ayaz, F. Y. (1998) Bahri Memlukler Döneminde Hararmeyn Hizmetleri, Marmara Üniversitesi Sbe (Basılmamış Y. Lisans Tezi) İstanbul. Bakkalzâde D. F. M. P., (1995) Zübde-İ Vekaiyat,(Tahlil Ve Metin) 1066-1116/1656-1704), (Haz. Abdülkadir Özcan) Ttk, Ankara Barbir, K. K. (1980) Ottoman Rule İn Damascus : 1708-1758, Princeton University, Princeton. Barkan, Ö. L. (1966) “Edirne Askeri Kassamı'na Ait Tereke Defterleri (1545-1659)” Belgeler (Türk Tarih Belgeleri Dergisi), Ankara, C. Iıı, Say. 5-6. Sayı, S. 1-473. Bilmen, Ö. N., (1951)Hukuk-I İslâmiyye Ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul, I-Vı. Blunt, W. S. (2011), İslamın Geleceği, Trc. M. Fatih Karakaya, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Bozkurt, F., (2011)Tereke Defterleri Ve Osmanlı Maddi Kültüründe Değişim (1785-1875 İstanbul Örneği) Sakarya Üniversitesi Sbe, Sakarya. Bozkurt, F., (2013) “Osmanlı Dönemi Tereke Defterleri Ve Tereke Çalışmaları” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Say. 22, S. 193-229. Bozkurt, F. (2003) “Yetimi Kolla, Malını Koru! Tereke Defterleri Ve Yetim Malları (1785-1875)” Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Ocak-2012, Cilt: 2, Sayı: 3, S. 69-90 Bozkurt, N. (2003),“Mehdî-Bilâh” Dia İstanbul, Xxvııı,377-379. Canbakal, H., (2009)17. Yüzyılda Ayntab: Osmanlı Kentinde Toplum Ve Siyaset, Trc. Zeynep Yelçe, İletişim Yayınları, İstanbul. El-Basrî, Ebû Bekr Ahmed B. Amr B. Abdilhâliḳ El-Bezzâr (Ö. 292/905), (1988) El-Bahrü’z-Zehhâr (El-Müsned) (Nşr. Mahfûzu’r-Rahmân Zeynullâh), , Müessesetü ‘Ulûmü’l-Kur’ân – Mektebetü’l-‘Ulûm Ve’l-Hikem, Beyrut-Medine, I-Xvııı. El-Makdîsî, Ebü'l-Kâsım Şehabeddin Abdurrahman Ebû Şame, (V.665/1268), (2010/1431) El-Müzeyyel Ale’r-Ravzateyn : (Tarihü’d-Devleti’l-Eyyubiyye Ma Ba’de Salahiddin) Dımaşk : Darü’r-Risaleti’l-Alemiyye ; Beyrut : Darü’l-Beşairi’l-İslamiyye, I-Iı. Erkan, N., (2015), Osmanlı Üsküdar’ında Toplumsal Hayat (18. Asır Üsküdar’da Müslim-Gayrimüslim İlişkileri), Üsküdar Belediyesi, İstanbul. Erken, A., (2017) Xvııı. Yüzyıl Osmanlı Şam Valilerinin Emirü’l-Hacc Olarak Hizmetleri, Kocatepe Üniversitesi Sbe, (Basılmamış Doktora Tezi) Afyonkarahisar. Evliya Çelebi, (V.1095/1684), (2005) Evliya Çelebi Seyahatnamesi:, Haz. Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman, Robert Dankoff, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, I-Ix. Eyüp Sabri Paşa (V.1308/1890), (2018) Mir’atü’l-Haremeyn=Haremeyn Tarihi Haz. Ömer Faruk Can, Zehra Can Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, İstanbul. Faroqhi, S., (1995)Hacılar Ve Sultanlar: Osmanlı Döneminde Hac : 1517-1638, Trc. Gül Çağalı Güven. Tarih Vakfı Yurt Yayınları İstanbul. Faroqhi, S., (2009) Orta Halli Osmanlılar:17.Yüzyılda Ankara Ve Kayseri’de Ev Sahipleri Ve Evler, (Trc. Hamit Çalışkan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul. Gemici, N., (2009) ”Evliya Çelebi’nin Hac Ziyareti Ve Seyahatname’nin Hac Bölümünün Kaynakları”, Diyanet İlmi Dergi, , C: Xlv, Say.: 3, S. 77-102. Genç, S., (2005) “Hac Yolunda Ölüm: Xvııı. Yüzyılda Balıkesirli Hacılar” Balıkesir Sempozyumu: Tebliğler Kitabı, 17-20 Kasım Balıkesir, S.312-317. Güler, M. (2002) Osmanlı Devletinde Haremeyn Vakıfları (16. Ve 17. Yüzyıllar) İstanbul. Güler, Ü., (2018) “Kıbrıs Tereke Kayıtlarında Köleler (17. Ve 18. Yy.)” İstem Konya, Say:31 • S. 107 – 123. Gündoğdu, A., (2008) “Pilgirim And Traveler: Hajnamas From The Volga-Ural Region”, Proceeding Of The Third International Symposium On Islamic Civilation İn Volga-Ural Region, Ufa. Hallak, Şeyh Ahmed El-Bedirî, (1995) Berber Bedrinin Günlüğü:1741-1762: Osmanlı Taşrasına İlişkin Olaylar Nşr. Ahmet İzzet Abdülkerim Trc. Hasan Yüksel Akçağ Yayınları, Ankara. İbn Cübeyr, Ebü'l-Hüseyin Muhammed B. Ahmed (V.614/1217), (1980) Rihletu İbn Cübeyr, Dâru’s-Sadr, Beyrut. İlgürel, S., “Abdurrahman Hibri'nin Menasik-İ Mesalik'i”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi, İstanbul 1975, Say.6 , S.111-128. Koyuncu, M., (2013) “Velîd I” Dia, İstanbul, Xlııı, 30-31. Kurşun, Z. (2017) “Hac Ve İktidar:Haremeyn’de Erken Dönem Osmanlı İmar Faaliyetleri” Fsm İlmî Araştırmalar İnsan Ve Toplum Bilimleri Dergisi İstanbul, Ix,281-311. Küçükaşcı, M. S, (2007)Abbasiler’den Osmanlılar’a Mekke-Medine Tarihi, Yeditepe Yayınevi İstanbul. Küçükaşçı, M. S, (1998) “Hicaz” Dia; İstanbul, Xvıı,432-437. Mahluf, M., (2006) Evkafu Nisai’s-Selâtine’l- Osmaniyyîn: Vakfiyetü Zevceti’s-Sultan Süleyman Kanuni Ale’l-Haremeyni’ş-Şerifeyn. Darü’l-Afaki’l-Arabiyye, Kahire. Me’mun Abdullah Aslan Beni Yunus, (1997) Kafiletü’l-Haci’ş-Şami Fî Şarkıyyi’l-Ürdün Fî’l-Ahdi’l-Osmani : 1516-1918,: Vizaretü’s-Sekâfe, Amman. Merginanî, Ebu’l-Hasen Burhaneddin Ali B. Ebî Bekir Î (V.593/1197) (1991)El- Hidaye Şerhu Bidâyeti’l Mübtedî, Eda Neşriyat İstanbul, I-Iı (Mücelled). Mert, T., (20099 “Arşiv Belgelerine Göre Dede Efendi’nin Veda Haccı” Türk Edebiyatı Aylık Fikir Ve Sanat Dergisi, Aralık, Cdxxxıv, 10-14. Mutaf, A., (2002) Xvıı. Yüzyılda Balıkesirli Kadınlar, Dokuz Eylül Üniversitesi Sbe, (Basılmamış Doktora Tezi) İzmir. Özaydın, A. (1996) “Hac:Tarihçe” Dia, İstanbul, Xıv, 399-400. Özcan, A., (1996)“ Hac: Osmanlı Dönemi” Dia, İstanbul, Xıv, 400-408. Özköse, K. (2007) “Mağrib Müslümanlarının Hac Organizatörlüğünü Yapan Tarikat: Salihiyye Tarikatı Ve Asafi Ribatı” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Xı/1 Sivas, S. 29-49 Öztürk, S., (1995) İstanbul Tereke Defterleri: Sosyo-Ekonomik Tahlil: Askeri Kassama Ait: Onyedinci Asır, Osmanlı Araştırmaları Vakfı İstanbul. Pamuk, Ş., (1999), Osmanlı İmparatorluğu’nda Paranın Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul. Sahillioğlu, H., (1965) Bir Asırlık Para Tarihi 1640-1740 (Basılmamış Doçentlik Tezi ) İstanbul. Sak, İzzet-Çetin, Cemal, (2005) “Xvıı. Ve Xvııı. Yüzyıllarda Osmanlı Hac Menzilleri” Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Konya, Say.19s. 199-260. Taberi, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed B. Cerir B. Yezid (V.310/92), (1967) Târihü't-Taberi : Târihü'l-Ümem Ve'l-Mülûk Thk. Muhammed Ebü'l-Fazl İbrâhim . Beyrut, , I-Ix. Telli, H., (2018) Osmanlı Dönemi Üsküp Vakıfları, Ankara Üniversitesi Sbe, (Basılmamış Doktora Tezi) Ankara. Uzunçarşılı İsmail Hakkı, (1958) “Sultan İkinci Murad’ın Vasiyetnâmesi” Vakıflar Dergisi, Ankara, Vı, 1-17. Uzunçarşılı, İsmail, Hakkı (1984) Mekke-İ Mükerreme Emirleri, Ttk, Ankara. Yılmaz, A., (2001) Osmanlı Dönemi Edirne - Mekke Hac Yolu H. 1008-1214 / 1600-1800. Marmara Üniversitesi Sbe (Basılmamış Y. Lisans Tezi) İstanbul.