Motorized Courier Selection Using AHP and TOPSIS Methods: An Application in Pharmaceutical Sector

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 2, 275 - 291, 24.06.2020

Derya Öztürk Murat Kemal Keleş

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.673712

Cited By: 2

Öz

Timely, fast and reliable delivery of medicines from pharmaceutical warehouse to pharmacies is important for both parties. The aim of this study is to use AHP and TOPSIS methods to select the most suitable motorized courier for a pharmaceutical warehouse operating in the pharmaceutical sector. As a decision maker a specialist opinion was consulted who was responsible for the firm's personnel selection. Literature review and as a result of interviews conducted with the firm's personnel manager were defined five main criteria (technical competence, physical competence, social competence, professional competence and personal characteristics) and subcriteria. Weights of the main and subcriteria were determined using the AHP method. Motorized courier candidates were ranked separately using AHP and TOPSIS methods. Analysis results showed that the most and least important criteria for motorized courier selection were technical competence and social competence, respectively and “Courier 3” is the most suitable candidate according to both methods.

AHP ve TOPSIS Yöntemleri Kullanılarak Motorlu Kurye Seçimi: İlaç Sektöründe Bir Uygulama

Öz

İlaçların ecza depolarından eczanelere zamanında, hızlı ve güvenilir bir şekilde teslim edilmesi her iki taraf için de önemlidir. Bu çalışmanın amacı, ilaç sektöründe faaliyet gösteren bir ecza deposu için en uygun motorlu kurye seçimi probleminde AHP ve TOPSIS yöntemlerini kullanmaktır. Karar verici olarak firmanın personel seçiminden sorumlu uzman görüşüne başvurulmuştur. Literatür taraması ve firmanın personel müdürü ile yapılan görüşmeler sonucunda; “teknik yeterlilik”, “fiziksel yeterlilik”, “sosyal yeterlilik”, “mesleki yeterlilik” ve “kişisel özellikler” olmak üzere beş ana kriter belirlenmiş ve bunların alt kriterleri tanımlanmıştır. AHP yöntemi ile ana ve alt kriterlerin ağırlıkları belirlenmiştir. Motorlu kurye adayları AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak ayrı ayrı sıralanmıştır. Analiz sonucunda, motorlu kurye seçim kriterleri arasından en önemli kriterin “teknik yeterlilik” kriteri, en önemsiz kriterin ise “sosyal yeterlilik” kriteri olduğu görülmüştür ve “Kurye 3” her iki yönteme göre yapılan sıralamada da en uygun aday olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Analitik Hiyerarşi Prosesi, TOPSIS, Personel seçimi, İlaç sektörü

Kaynakça

• Abalı, Y.A., Kutlu, B.S., & Eren, T. (2012). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Bursiyer Seçimi: Bir Öğretim Kurumunda Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (3-4), 259-272.
• Asoğlu, İ., & Eren, T. (2018). AHS, TOPSIS, PROMETHEE Yöntemleri ile Bir İşletme için Kargo Şirketi Seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 102-122.
• Benitez, J.M., Martin, J.C., & Roman, C. (2007). Using Fuzzy Number for Measuring Quality of Service in the Hotel Industry. Tourism Management, 28(2), 544–555.
• Dumanoğlu, S., & N. Ergül (2010). İMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 101-111.
• Efe, B., & Kurt, M. (2018). Bir Liman İşletmesinde Personel Seçimi Uygulaması. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(2), 417-427.
• Gibney, R., & Shang, J. (2007). Decision Making İn Academia: A Case of the Dean Selection Process. Mathematical and Computer Modeling, 46 (7-8), 1030-1040.
• Hota, H. S., Sharma, L. K., & Pavani, S. (2014). Fuzzy TOPSIS method applied for ranking of teacher in higher education. In Intelligent Computing, Networking, and Informatics, vol 243. Springer, New Delhi, 1225-1232.
• Ilgaz, A. (2018). Lojistik Sektöründe Personel Seçim Kriterlerinin AHP ve TOPSIS Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2018/3, 32, 586-605.
• Ilgaz Yıldırım, B., & Güzel, Ö. (2019). Seyahat Acentelerinin Turist Rehberi Seçim Kriterlerinin Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30 (1), 69-81.
• Karakış, E. (2019). Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS ile Bütünleşik Karar Destek Modeli Önerisi: Özel Okullarda Öğretmen Seçimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 53, Haziran 2019, 112-137.
• Kelemenis, A., & Askounis, D. (2010). A New TOPSIS-based Multi-criteria Approach to Personnel Selection. Expert Systems with Applications, 37 (7), 4999-5008.
• Koyuncu, O., & Özcan, M. (2014). Personel Seçim Sürecinde Analitik Hiyerarşi Süreci ve Topsis Yöntemlerinin Karşılaştırılması: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (2), 195-218.
• Kuruüzüm, A., & Atsan, N. (2001). Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve İşletmecilik Alanındaki Uygulamaları. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 1(1), 83-105.
• Mahmoodzadeh S., J. Shahrabi, M. Pariazar, & M. S. Zaeri (2007). Project Selection by Using Fuzzy AHP and TOPSIS Technique. World Academy of Science, Engineering and Technology, 30, 333-338.
• Özbek, A., & Erol, E. (2016). Analitik Hiyerarşi Süreci ve VIKOR Yöntemleriyle İşgören Seçimi: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 93-108.
• Saaty, T. L. (1980). The Analytic Hierarchy Process. New York: McGraw-Hill.
• Saaty, T.L. (1990). How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process. European Journal of Operational Research, 48 (1), 9-26.
• Safari, H., Cruz-Machado, V., Sarraf, A.Z., & Maleki, M. (2014). Multidimensional Personnel Selection Through Combination of TOPSIS and Hungary Assignment Algorithm. Management and Production Engineering Review, 5(1), 42-50.
• Sezen Akar, G., & Çakır, E. (2016). Lojistik Sektöründe Bütünleştirilmiş Bulanık AHP-MOORA Yaklaşımı ile Personel Seçimi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14 (2), 185-199.
• Soner, S., & Önüt, S. (2006). Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Bir ELECTRE-AHP Uygulaması. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Sigma, 2006/4:110-120.
• Tarcan İçigen, E., & İpekçi Çetin, E. (2018). AHP Temelli TOPSIS Yöntemi İle Konaklama İşletmelerinde Personel Seçimi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (13), 179-187.
• Taş, C., Bedir, N., Eren, T., Alağaş, H., & Çetin, S. (2018). AHP-TOPSIS Yöntemleri Entegrasyonu İle Poliklinik Değerlendirilmesi: Ankara’da Bir Uygulama. Sağlık Yönetimi Dergisi, 2 (1), 1-17.
• Tepe, S., & Görener, A. (2014). Analitik Hiyerarşi Süreci ve Moora Yöntemlerinin Personel Seçiminde Uygulanması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 13 (25), Bahar 2014, 1-14.
• Tüzemen, A., & Özdağoğlu, A. (2010). Doktora Öğrencilerinin Eş Seçiminde Önem Verdikleri Kriterlerin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi ile Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21 (1) , 215-232.
• Wang, Y.M., & Elhag, T.M.S. (2006). Fuzzy TOPSIS Method Based On Alpha Level Sets With An Application To Bridge Risk Assessment. Expert Systems With Applications, 31, 309-319.
• Yeşilyurt, B., Karakuş, K., Gür, Ş., & Eren, T. (2019). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri İçin Paket Programı Seçimi. Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 1-21.
• Yıldız M. S., & Aksoy S. (2015) Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Personel Seçimi Üzerine Bir Çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 59-83.