Contributions to the Dictionaries of Compilation and Idioms from the Dialect of Bayındır District of Izmir

Yıl 2020, Cumhuriyet Armağan Sayısı, 377 - 394, 28.10.2020

Gülcihan Pehlivan

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.688688

Öz

The Dictionary of Compilation (DS) completed between the years 1963-1982 by the Turkish Language Institution has a great importance in terms of revealing the existing vocabulary of Turkish dialects. This work also includes many idioms. As part of dialect research, one of the comprehensive studies on idioms is Proverbs and Idioms in Local Dialects (BAS), which emerged as a result of the efforts of many people under the directorship of Ömer Asım Aksoy. In this article, it is aimed to contribute to these studies with the words and idioms compiled from the Bayındır dialect. In addition, Ömer Asım Aksoy’s Dictionary of Proverbs and Idioms (DS-ÖAA) which is one of the most comprehsive works on Turkish idioms and Dictionary of Proverbs and Idioms (ADS-TDK) published by Turkish Language Institution were also taken into consideration while evaluating the subject.

İzmir’in Bayındır İlçesi Ağzından Derleme ve Deyimler Sözlüğü’ne Katkılar

Öz

Türk Dil Kurumu tarafından 1963-1982 yılları arasında tamamlanan Derleme Sözlüğü (DS), Türkiye Türkçesi ağızlarının var olan söz varlığını ortaya koyması bakımından büyük bir öneme sahiptir. Bu eser, aynı zamanda çok sayıda deyimi de içermektedir. Ağız araştırmaları noktasında, deyimlerle ilgili kapsamlı çalışmalardan biri Ömer Asım Aksoy’un yönetimi altında bir çok kişinin emeği sonucunda ortaya çıkan Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler (BAS) isimli eserdir. Bu yazıda, yapılan bu çalışmalara Bayındır ağzından derlenen sözcük ve deyimlerle katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Ayrıca değerlendirme yapılırken, Türkiye’de deyimler konusundaki en kapsamlı çalışma olan Ömer Asım Aksoy’un Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü (DS-ÖAA) ve Türk Dil Kurumu’nun Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü (ADS-TDK) de göz önünde tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Türkçesi Ağızları, Bayındır (İzmir) ağzı, Derleme Sözlüğü, deyim

Kaynakça

• Aksoy, Ömer Asım (1988). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü II Deyimler Sözlüğü. İstanbul: İnkılap.
• Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, https://sozluk.gov.tr/ [Erişim tarihi: 12. 02. 2020].
• Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler I-II (1993). Ankara : Türk Dil Kurumu.
• Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü I-XII (1993). Ankara : Türk Dil Kurumu.