Assessing the Efficiency of University Hospitals Before and After the Covid-19 Using the Pabon Lasso Model

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 3, 155 - 174, 28.09.2022

Ayşe Çiftçi Aytekin

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1085669

Öz

As a service organization, hospitals are categorized into levels in terms of the service provided by health service providers. At the top of these steps are university hospitals as tertiary healthcare service providers. In this respect, although university hospitals have a small volume in the health system in terms of quantity, they have an important share in terms of the content and quality of the health service they provide. From this point of view, the activities of 10 different state university hospitals operating in different cities of Turkey were measured before and after the Covid-19 period with the Pabon Lasso Model using bed occupancy rate, the average length of stay and bed turnover rate indicators. As a result of the analysis, it was determined that there were 4 and 3 hospitals in the 3rd zone, which had the highest efficiency, in 2019 and 2021, respectively, and there were 5 and 2 hospitals in the 1st zone, which had the lowest efficiency, in 2019 and 2021, respectively.

Anahtar Kelimeler

University Hospitals, Pabon Lasso Model, Efficiency, Performance

Üniversite Hastanelerinin Covid-19 Dönemi Öncesi ve Sonrası Etkinliklerinin Pabon Lasso Modeli ile Değerlendirilmesi

Öz

Bir hizmet üretim işletmesi olarak hastaneler sağlık hizmet sunucularının sundukları hizmet bakımından basamaklara ayrılmaktadır. Bu basamakların en tepesinde üçüncü basamak sağlık hizmet sunucusu olarak üniversite hastaneleri yer almaktadır. Bu bakımdan üniversite hastaneleri sağlık sistemi içerisinde nicelik olarak küçük bir hacime sahip olsa da sundukları sağlık hizmetinin içeriği ve nitelik açısından önemli bir paya sahiptirler. Buradan hareketle çalışmada Türkiye’nin farklı şehirlerinde faaliyet gösteren 10 ayrı devlet üniversite hastanesinin yatak doluluk oranı, ortalama kalış gün sayısı ve yatak devir hızı göstergeleri kullanılarak Pabon Lasso Modeli ile Covid-19 dönemi öncesi ve sonrası etkinlikleri ölçülmüştür. Analiz sonucunda en yüksek verime sahip olan 3. bölgede 2019 ve 2021 yıllarında sırasıyla 4 hastane ve 3 hastanenin, en düşük verime sahip olan 1. bölgede ise 2019 ve 2021 yıllarında sırasıyla 5 hastane ve 2 hastanenin yer aldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite Hastaneleri, Pabon Lasso Modeli, Etkinlik, Performans

Kaynakça

• Adham, D., Barfar, I., Sadeghi, G., Panahi, M., Ameri, H., & Salarikhah, E. (2014). Contemporary Use Of Hospital Efficiency Indicators to Evaluate Hospital Performance Using the Pabon Lasso Model. European Journal of Business and Social Sciences, 3(2), 1-8.
• Aeenparast, A., Farzadi, F., Maftoon, F., Zandian, H., & Yazdeli, M. R. (2015). Quality of Hospital Bed Performance Studies based on Pabon Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 4(3), 143-148.
• Bahadori, M., Izadi. A. R., Ghardashi, F., Ravangard, R., & Hosseini, S. M. (2016). The Evaluation of Hospital Performance in Iran : A Systematic Review Article. Iranian Journal of Public Health, 45(7), 855-866.
• Bahadori, M., Sadeghifar, J., Hamouzadeh, P., Hakimzadeh, S. M., & Nejati, M. (2011). Combining Multiple Indicators to Assess Hospital Performance in Iran Using the Pabon Lasso Model. Australasian Medical Journal, 4(4), 175-179. DOI: 10.4066/AMJ.2011.620
• Boz, C., Yılmaz, F., & Şenel, İ. K. (2018). Türkiye Kamu Hastane Birliklerinin Yatak Kullanım Performansı Üzerinde Etkili Olan Faktörler. Ombudsman Akademik, 5(9), 203-221.
• Çalışkan, Z. (2016). Kamu Hastane Birlikleri Performansının Pabon Lasso Modeli İle Analizi. Sosyal Güvenlik Uzmanları Derneği Sosyal Güvence Dergisi, 5(10), 1-24. DOI: 10.21441/sguz.20161020712
• Ekiyor, A. (2015). Evaluating Performance of Chest Diseases Departments Using Hospital Efficiency Indicators in Turkey. British Journal of Economics, Management Trade, 6(2), 145-150. DOI: 10.9734/BJEMT/2015/13864
• Esen, H., & Yiğit, V. (2021). Yoğun Bakım Yatak Kullanım Verimliliğinin Pabon Lasso Modeli İle Değerlendirilmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1138-1150.
• Gholipour, K., Delgoshai, B., Masudi-Asl, I., Hajinabi, K., & Iezadi, S. (2013). Comparing Performance of Tabriz Obstetrics and Gynaecology Hospitals Managed as Autonomous and Budgetary Units Using Pabon Lasso Method. Australasian Medical Journal, 6(12), 701-707. DOI: 10.4066/AMJ.2013.1903
• Goshtasebi, A., Vahdaninia, A., Gorgipour, R., Samanpour, A., Maftoon, F., Farzadi, F., & Ahmadi, F. (2009). Assessing Hospital Performance by the Pabon Lasso Model. Iranian Journal of Public Health, 38(2), 119-124.
• Hafidz, F., Ensor, T., & Tubeuf, S. (2018). Assessing Health Facility Performance in Indonesia Using the Pabon‐Lasso Model and Unit Cost Analysis of Health Services. International Journal of Health Planning and Management, 33(3), 541-556. DOI:10.1002/hpm.2497
• Hosseini, S. E., Ebrahimipour, H., Badiee, S., Haghighi, H., Mahmoudian, P., & Vafaee-Najar, A. (2016). Performance Evaluation of Mashhad University of Medical Sciences’ Hospitals During 2006-2011: Application of Pabon Lasso Model. Jentashapir Journal of Health Research, 7(4), 1-6. DOI: : 10.17795/jjhr-33517
• Kalhor, R., Ramandi, F. D., Rafiei, S., Tabatabaee, S. S., Azmal, M., & Kalhor, L. (2016). Performance Analysis of Hospitals Affiliated to Mashhad University of Medical Sciences Using the Pabon Lasso Model: A Six-Year-Trend Study. Biotechnology and Health Sciences, 3(3), 1-6. DOI: 10.17795/bhs-38629.
• Kavuncubaşı, Şahin. (2000). Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Khalilabad, T. H., Asl, A. N., Raeissi, P., Shali, M., & Niknam, N. (2020). Assessment of Clinical and Paraclinical Departments of Military Hospitals based on the Pabon Lasso Model. Journal of Education and Health Promotion, 9(59), 1-7. DOI: 10.4103/jehp.jehp_455_19
• Lasso, P. H. (1986). Evaluating Hospital Performance through Simultaneous Application of Several Indicators. Bulletin of the Pan American Health Organization, 20(4): 341–57.
• Mehrtak, M., Yusefzadeh, H., & Jaafaripooyan, E. (2014). Pabon Lasso and Data Envelopment Analysis: A Complementary Approach to Hospital Performance Measurement. Global Journal of Health Science, 6(4), 107-116. DOI: 10.5539/gjhs.v6n4p107
• Mohammadi, M., Ziapoor, A., Mahboubi, M., Faroukhi, A., Amani, N., Hydar pour, F., Anbari S. Z. G., & Esfandnia, A. (2014). Performance Evaluation of Hospitals under Supervision of Kermanshah Medical Sciences using PabonLasoty Diagram of a Five-Year Period (2008-2012). Life Science Journal, 11(1s), 77-81.
• Mohebbifar, R., Sokhanvar, M., Hasanpoor, E., Isfahani, H. M., Ziaiifar, H., Kakemam, E., & Mohseni, M. (2014). A Survey on the Performance of Hospitals of Qazvin Province by the Pabon Lasso Model. International Research Journal of Biological Sciences, 3(12), 5-9.
• Moradi, G., Piroozi, B., Safari, H., Esmail Nasab N., Mohamadi Bolbanabad, A., & Yari, A. (2017). Assessment of the Efficiency of Hospitals before and after the Implementation of Health Sector Evolution Plan in Iran Based on Pabon Lasso Model. Iranian Journal of Public Health, 46(3), 389-395.
• Nabukeera, M., Boerhannoeddin, A., & Raja Noriza, R. A. (2015). An Evaluation of Health Centers and Hospital Efficiency in Kampala Capital City Authority Uganda; Using Pabon Lasso Technique. Journal of Health and Translational Medicine, 18(1), 12-17. DOI: 10.22452/jummec.vol18no1.3
• Nwagbara, V. C., & Rasiah, R. (2015). Rethinking Health Care Commercialization: Evidence from Malaysia. Globalization and Health, 11(1), 1-8. DOI: 10.1186/s12992-015-0131-y
• Öztürk, Z., & Yıldız, M. S. (2016). Hastane Etkinliklerinin Tahmininde Stokastik Sınır Analizi; Tarihi ve Amprik Uygulamaları. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(3), 1-12.
• Rahimisadegh, R., Haghdoost, A. A., Emadi, S., & Hekmat, S. N. (2021). Assessing the Performance of Hospitals Before and After the Implementation of Iran’s Health Sector Evolution Plan (HSEP) Using the Pabon Lasso Model. Medical Journal of The Islamic Republic of Iran, 35(1), 161-168. DOI: 10.47176/mjiri.35.23
• Roshani, M., Kalkhajeh, S. G., & Raadabadi, M. (2022). Low Efficiency in a Five-Year Hospital Performance Assessment According to Pabon Lasso Model: State-Affiliated Hospitals of Abadan. Hospital Topics, 100(1), 8-15. DOI: 10.1080/00185868.2021.1901065
• Shaqura, I. I., Gholami, M., & Sari, A. A. (2021a). Assessment of Public Hospitals Performance in Gaza Governorates Using the Pabon Lasso Model. International Journal of Health Planning and Management, 36(4), 1223-1235. DOI: 10.1002/hpm.3159
• Shaqura, I. I., Gholami, M., & Sari, A. A. (2021b). Evaluation of Performance at Palestinian Public Hospitals Using Pabon Lasso Model. International Journal of Health Planning and Management, 36(2), 896-910. DOI: 10.1002/hpm.3124
• Taşkaya, S. (2019). Sağlık Bakanlığı ve Üniversite Ortak Hastanelerinin Verimliliğinin Pabon Lasso Modeli İle Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 559-576.
• Tripathi, C. B., Kumar, R., Sharma, R. C., & Agarwal, R. (2016). Assessment of Performance of Services in a Tertiary Care Neuropsychiatric Institute Using Pabon Lasso Model. Asian Journal of Medical Sciences, 7(6), 69-74. DOI: 10.3126/ajms.v7i6.15408
• Yılmaz, F., & Şenel, İ. K. (2019). Sağlık Kurumlarının Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi. Sosyal Güvenlik Uzmanları Derneği Sosyal Güvence Dergisi, 7(15), 63-88. DOI: 10.21441/sosyalguvence.600856
• Yiğit, A. (2020). Türkiye’de Hastane Verimliliğinin Meta Analiz Yöntemiyle Tespit Edilmesine Yönelik Bir Araştırma. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(1), 24-32. DOI: 10.22312/sdusbed.605455
• Yiğit, V. (2017). Hastanelerde Yatak Kullanım Etkinliğinin Pabon Lasso Modeli İle Analizi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(1), 164-174.
• Yiğit, V., & Esen, H. (2017). Pabon Lasso Modeli ve Veri Zarflama Analizi ile Hastanelerde Performans Ölçümü. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 26-32. DOI: 10.22312/sdusbed.303864
• Yıldız, M. S. (2017). Hastane Yatak Kullanım Verimliliğinin Değerlendirmesinde Pabon Lasso Metodu: Literatür Taraması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(1), 152-163.
• Younsi, M. (2014). Performance of Tunisian Public Hospitals: A Comparative Assessment Using Pabon Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 3(4), 159-166.
• Sağlık Bakanlığı (2021a). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü.
• Sağlık Bakanlığı (2021b). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2020 Haber Bülteni. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü.