Examination of Primary School Teachers' Sensitivity to Cultural Values

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 1, 127 - 141, 28.03.2023

Onur Batmaz

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1099214

Öz

This study was conducted to examine the sensitivity of primary school teachers towards cultural values. The sample of this study, which was carried out with the survey model, was determined by a simple random sampling technique. The sample of the study consists of 261 primary school teachers who accepted to participate in the study voluntarily and work in Yozgat. The data were collected through the “Culturally Sensitive Teacher Scale” developed by Karataş (2020) and analyzed with the SPSS statistical program. As a result of the study, the item with the highest score in the sensitivity of primary school teachers towards cultural values was “Discrimination against my students because of their cultural characteristics bothers me.” conclusion has been reached. It was found that the primary school teachers' sensitivity towards cultural values was at the level of agreement. In addition, it was found that the sensitivity of primary school teachers towards cultural values did not differ significantly according to gender and educational status. It has been concluded that there is a significant difference in the pedagogical sub-dimension and the sensitivity of the teachers towards cultural values according to their professional seniority, but there is no significant difference in the awareness and sensitivity sub-dimensions.

Anahtar Kelimeler

Primary School Teachers, Culture, Cultural Values, Sensitivity

Sınıf Öğretmenlerinin Kültürel Değerlere Yönelik Duyarlılıklarının İncelenmesi

Öz

Bu çalışma, sınıf öğretmenlerinin kültürel değerlere yönelik duyarlılıklarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Tarama modeliyle gerçekleştirilen bu çalışmanın örneklemi basit seçkisiz örnekleme tekniğiyle belirlenmiştir. Çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden ve Yozgat ilinde görev yapan 261 sınıf öğretmeni çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veriler Karataş (2020) tarafından geliştirilen “Kültürel Değerlere Duyarlı Öğretmen Ölçeği” aracılığıyla toplanmış ve SPSS istatistik programıyla analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda, sınıf öğretmenlerinin kültürel değerlere yönelik duyarlılıklarında, en yüksek puana sahip maddenin “Öğrencilerime sahip olduğu kültürel özelliklerden dolayı ayrımcılık yapılması beni rahatsız eder.” olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin kültürel değerlere yönelik duyarlılıklarının katılıyorum düzeyinde olduğu bulunmuştur. Ayrıca sınıf öğretmenlerinin kültürel değerlere yönelik duyarlılıklarının cinsiyete ve öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Sınıf öğretmenlerinin mesleki kıdemine göre kültürel değerlere yönelik duyarlılıkları ile pedagojik alt boyutunda anlamlı farklılığın olduğu, farkındalık ve duyarlılık alt boyutlarında ise anlamlı farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmenleri, Kültür, Kültürel Değerler, Duyarlılık

Kaynakça

• Akın, E. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Siirt üniversitesi örneği). International Periodical for the Languages, 11(3), 29-42.
• Başarır, F. (2012). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime ilişkin görüşlerinin ve öz-yeterlik algılarının değerlendirilmesi (Erciyes Üniversitesi Örneği) (Yükksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
• Başbay, A., & Bektaş, Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlilikleri. Eğitim ve Bilim, 34(152), 30-43.
• Bölükbaşı, A. (2020). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıklarının empatik eğilim, öznel iyi oluş ve sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 44-62. DOI: 10.17860/mersinefd.640893
• Bulut, C., & Başbay, A. (2014). Öğretmenlerin çokkültürlü yeterlik algılarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 957-978.
• Christensen, L. B., Jolınson, R. B. & Turner L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz. A. Aypay (Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çalışkan, H. & Gençer, R. (2016, Nisan). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime ilişkin tutum düzeylerinin incelenmesi. V. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi, 52-63.
• Demir, S., & Başarır, F. (2013). Çok kültürlü eğitim çerçevesinde öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının incelenmesi. International Journal of Social Science, 6(1), 609-641.
• Demir, S., & Üstün, E. (2017). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 182-204.
• Demiryürek, G. (2015). Çağdaş çocuk şiirinde değerler eğitimi (1980'den günümüze) (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları.
• Emekli, G. (2006). Coğrafya kültür ve turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15(1-2), 51-59.
• Erkenekli, M. (2012). Kültürel değer çalışmalarında yöntem ve sosyolojik araştırmalar için bir model önerisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 221-230.
• Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 53(2), 106-116.
• Gay, G. (2018). Culturally responsive teaching: Theory, research, and practice. Teachers College Press.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji kısa fakat eleştirel bir giriş. Ü. Y. Battal (Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Jarosinski, T. (2018). Culturally responsive teaching practices for educators of culturally and linguistically diverse students (Master's Theses, State University of New York). Retrieved from https://soar.suny.edu/handle/20.500.12648/6180
• Karadağ, Y., & Özden, D. (2020). Çokkültürlü eğitim ortamlarına geleceğin sosyal bilgiler öğretmenlerini hazırlamak: öğretmen adaylarının çokkültürlü yeterlikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 179-201.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karaseyfioğlu, F., & Çalışkan, H. (2021). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Kültürel Değerlere Yönelik Duyarlılıklarının İncelenmesi. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 5(3), 88-101.
• Karataş, K. & Oral, B. (2016). Kültürel değerlere duyarlı pedagoji. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (ASOS Journal), 4(34), 431-447. DOI: 10.16992/ASOS.6560
• Karataş, K. (2018). Kültürel değerlere duyarlı eğitim açısından sınıf öğretmenliği lisans programının değerlendirilmesi (Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
• Karataş, K. (2020). Kültürel değerlere duyarlı öğretmen ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(76), 1761-1775. DOI: 10.17755/esosder.735068
• Kotluk, N., & Kocakaya, S. (2018). Türkiye için alternatif bir anlayış: Kültürel değerlere duyarlı eğitim. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 749-789.
• Kotluk, N., & Kocakaya, S. (2019). Türkiye' de öğretmenlerin kültürel değerlere duyarlı eğitime ilişkin görüşleri: bir karma yöntem araştırması. Sakarya University Journal of Education, 9(2), 304-334. DOI: 10.19126/suje.541535
• Kozikoğlu İ., & Tosun Y., (2020). Öğretmenlerin kültürel değerlere duyarlı pedagojiye ilişkin görüşleri ile kültürel zekâları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 10(3), 539-548.
• Ladson-Billings, G. (1995). Toward a theory of culturally relevant pedagogy. American Educational Research Journal,32(3), 465–491. DOI: 10.3102/00028312032003465
• Ladson-Billings. G. (1999). Preparing teachers for diverse student populations: A critical race theory perspective. Review of Research in Education, 24(1), 211-247. DOI: 10.3102/0091732X024001211
• Mann, A. (2013). Integration of multicultural education ınto K–12 social studies courses: A case study (Doctoral dissertation, Walden University). Retrieved from https://www. proquest.com/docview/1433827183?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true
• Nayir, F. (2019). Kültürel değerlere duyarlı öğretmen rolleri ölçeğinin geliştirilmesi, Turkish Studies Educational Sciences, 14(16), 3273-3292. DOI: 10.29228/TurkishStudies.3958
• Özgat-Tatan, O. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında kültür aktarımı: Yedi iklim Türkçe öğretim seti örneği (A1-A2 düzeyi) (Yüksek lisans tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
• Özkul, O. (2015). Türk kimliğini oluşturan ortak kültürel değerler. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4(8), 166-185.
• Perry, B. D., & Szalavitz, M. (2019). Köpek gibi büyütülmüş çocuk. B. S. Haktanır (Çev.) Koridor Yayıncılık.
• Pewewardy, C., & Hammer, P. C. (2003). Culturally responsive teaching for American Indian students. ERIC Digest, 1-9.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çokkültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciennes, 1(1), 154-164.
• Polat, S. (2012). Okul müdürlerinin çokkültürlülüğe ilişkin tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 334-343.
• Saygılı, D., & Kana, F. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretmenlerin kültürlerarası duyarlılığı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1041-1063.
• Siwatu, K. O. (2007). Preservice teachers’ culturally responsive teaching self-efficacy and outcome expectancy beliefs. Teaching and teacher education, 23(7), 1086-1101.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Allynand Bacon.
• Taylor, S. V., & Sobel, D. M. (2011). Culturally responsive pedagogy: Teaching like our students’ lives matter. London, England: Emerald Group.
• Türk Dil Kurumu [TDK]. (2019). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• UNHCR. (2020). UNHCR Türkiye İstatistikleri. Erişim adresi: https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri
• Vavrus, M. (2008). Culturally responsive teaching. 21st century education: A reference handbook, 2, 49-57.
• Villegas, A. M., & Lucas, T. (2002). Preparing culturally responsive teachers. Journal of Teacher Education, 53(1), 20-32.
• Yazıcı, S., Başol, G., & Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: bir güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 37, 229-242.
• Zijderveld, A. (2013). Kültür sosyolojisi. K. Canatan (Çev.) İstanbul: Açılım Kitap.