Ayniyat Defterlerine Göre II. Mahmud Döneminde İstanbul’un İzmir’den Talepleri

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 2, 102 - 121, 28.06.2024

Zeynep Gürel , Ertan Gökmen

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1421206

Öz

Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olan İstanbul’un iaşesini sağlamak Osmanlı yöneticileri için her zaman çok önemli bir görev olmuştur. İstanbul siyasi ve iktisadi bir merkez olması nedeniyle bünyesinde büyük bir nüfus barındırıyordu. Kendi içinde ürettiği ürünler nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamaya yetmiyordu. Bu yüzden iaşecilik politikasının gereği olarak İstanbul’un ihtiyaç duyduğu pek çok ürün Anadolu’dan ve Rumeli’den karşılanıyordu. Bu anlamda Batı Anadolu’nun önemli üretim merkezlerinden olan İzmir’den de İstanbul için bazı ürünlerin istendiği oluyordu. Bu çalışmada ayniyat defterleri ışığında II. Mahmud döneminde İzmir’den İstanbul halkının ve ordunun ihtiyaçları için istenen değişik malzeme ve ürünler incelenmiştir. Ayniyat defterlerinde yerel idarecilerden mütesellim, voyvoda, ayan, muhafız, gümrükçü ve kadıya hitaben yazılmış pek çok mektup ve kaime bulunmaktadır. Yerel idarecilere hitaben yazılan bu yazılarda sabundan, kendire, kahveden balmumuna kadar değişik ürünler bulunmaktadır. İzmir için yapılan bu talepler tasnif edilerek çalışmada farklı başlıklar altında ele alınmış ve bu taleplerle ilgili yapılanların seyri ayniyat defterlerindeki bilgiler ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İzmir, Ayniyat, İaşe, İstanbul

Istanbul's Demands From Smyrna During The Reign Of Mahmud II According to the Ayniyat Books

Öz

The provision of food for Istanbul, the capital of the Ottoman Empire, has always been a very important task for the Ottoman rulers. As Istanbul was a political and economic centre, it was home to a large population. The products it produced within itself were not sufficient to meet the needs of its population. Therefore, as required by the policy of subsistence, many of the products needed by Istanbul were supplied from Anatolia and Rumelia. In this sense, Izmir, one of the important production centres of Western Anatolia, was also asked for some products for Istanbul. In this study, various materials and products requested from Izmir during the reign of Mahmud II for the needs of the people of Istanbul and the army are analysed in the light of the books of ayniyat. There are many letters and kaime addressed to local administrators such as mütesellim, voivode, ayan, guards, customs officials and kadi in the Ayniyat books. These letters addressed to local administrators include various products ranging from soap, hemp, coffee and beeswax. These requests for Izmir have been classified and discussed under different headings in this study, and the course of actions taken in relation to these requests has been tried to be revealed in the light of the information in the books of ayniyat.

Anahtar Kelimeler

Smyrna, Ayniyat, Food, İstanbul

Kaynakça

• Akay, T. (2019). “Esnaf Teşkilatlarında Şirketleşme Sürecinde Kılıççı Esnafının Yeniden Örgütlenmesi”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 24, 739-752.
• Akın, F. (2019). “Ayniyat Defterleri ve Hafaya Anadolu Tasnifine Dair Bir İnceleme”, OTAM, 46/Güz, 1-14.
• Aktaş, N. (1991). “Ayniyat Defteri”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 4, İstanbul, 277-278.