Bölgesel Amatör Ligi Futbolcularının Ruh Halleri ile Motivasyonları Arasındaki İlişki

Yıl 2023, , 489 - 503, 31.12.2023

M. Akif Sevinç Mustafa Enes Işıkgöz

https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1296704

Öz

Bu araştırma Bölgesel Amatör Ligi (BAL) futbolcularının ruh halleri ile motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Betimsel nitelikte ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırmanın evrenini; Türkiye Futbol Federasyonu bünyesinde Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi BAL liginde futbol oynayan 503 futbolcu, örneklemini ise 193 futbolcu oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri; “Kişisel Bilgi Formu”, “Brunel Ruh Hali Ölçeği” ve “Spora Özgü Başarı Motivasyon Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22.0 programında analiz edilmiştir. Analizlerde frekans ve yüzde gibi tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra, korelasyon analizi, ilişkisiz örneklemler t-testi, ANOVA ve çoklu karşılaştırma (post-hoc) testleri ile Kruskal-Wallis H testine başvurulmuştur. Araştırmada; futbolcuların orta düzeyde dinçlik ve düşük düzeyde depresiflik, bitkinlik ve kızgınlık ruh haline, genel olarak ise orta düzeyde spora özgü motivasyona sahip oldukları bulgulanmıştır. Futbolcuların bitkinlik, depresiflik ve kızgınlık boyutundaki ruh halleri ile genel olarak motivasyonları arasında orta düzeyde negatif yönlü anlamlı ilişkiler saptanırken, dinçlik boyutundaki ruh haller ile genel motivasyonları arasında zayıf düzeyde pozitif yönlü anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Araştırmada ayrıca futbolcuların ruh hali ve motivasyon düzeyleri; medeni durum ve futbol oynadıkları mevkiye göre anlamlı farklılık göstermezken, dinçlik ruh hallerinin yaşa ve lisanslı olunan süreye göre; kızgınlık ruh hallerinin ise öğrenim durumlarına göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Futbol, Bölgesel amatör ligi, Ruh hali, Motivasyon

The Relationship Between Moods and Motivation of Regional Amateur League Football Players

Öz

This research was conducted to examine the relationship between the moods and motivations of the Regional Amateur League (RAL) football players. The universe of this research, which was carried out in a descriptive and relational screening model, consists of 503 football players who play football in the Southeastern and Eastern Anatolia Region BAL league within the body of the Turkish Football Federation, and the sample consists of 193 football players. The data of the research; “Personal Information Form” was collected with “Brunel Mood Scale” and “Sport-Specific Achievement Motivation Scale”. The data obtained from the research were analyzed in SPSS 22.0 program. In addition to descriptive statistics techniques such as frequency and percentage, correlation analysis, unrelated samples t-test, ANOVA and multiple comparison (post-hoc) tests and Kruskal-Wallis H test were used in the analysis. In the study, it was found that football players had moderate level of vigor, low level of depressive, exhaustion and anger mood, and moderate level of sport-specific motivation in general. While there were moderate negative significant relationships between the moods of exhaustion, depressiveness and anger and motivation in general, there were weak positive significant relationships between the moods of vigor and motivation in general. In the study, while the mood and motivation levels of the football players did not show significant differences according to marital status and the position, they played football, the moods of vigor and anger showed significant differences according to age and licensed duration, and the moods of anger showed significant differences according to education level.

Anahtar Kelimeler

Football, Regional amateur league, Mood, Motivation

Kaynakça

• Akandere, M., Aktaş, S., & Er, Y. (2018). Zihinsel antrenman ve spor. Türkiye Barolar Birliği, 60-74.
• Akman, K., & Can, H. C. (2019). Oryantiring sporu yapan lise öğrencilerinin sporda güdülenme düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 12-21. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/inubesyo/issue/49413/631125
• Aksoy, H. (2019). Profesyonel futbolcuların örgütsel adalet algıları, hedef yönelimleri ve güdüsel iklim algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Al Rubaye, N. N. N. (2022). Sporcuların duygusal zekâ ve sosyal iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Altın, M. O. (2017). Amatör düzeyde futbol oynayan sporcuların bilişsel duygu düzenleme ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ayaş, E. B. (2020). Comparison of the attitudes towards learning with the participation motivation level in e-sports players. African Educational Research Journal, 8(1), 83-89. https://doi.org/10.30918/AERJ.81.20.009
• Aydın, E, Birol, S. Ş., & Temel, V. (2018). Üniversite Takımlarında oynayan sporcuların psikolojik iyi oluş düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Human Sciences, 15(3), 1541-1550. https://doi.org/10.14687/jhs.v15i3.5236
• Bangsbo, J. (1994). The Physiology of football -with special reference to intense intermittent exercise. Acta Physiologica Scandinavica, Supplement, 619, 1-155. Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8059610/
• Batır, U. (2023). Mücadele sporcularında duygusal zekâ ve sosyal iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Bedir, D., Yılmaz, E., Adin, S., & Büyükpolat, A. (2023). Gelişim liginde oynayan futbolcuların mevkilerine göre motivasyon ve kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Spor ve Bilim Dergisi, 1(1), 01-09. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sporvebilim/issue/76951/1263606
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
• Çakıroğlu, A. A. (2016). Brunel ruh hali ölçeği’ nin yetişkin sporcularda geçerlik-güvenirlik çalışması (Türkçe uyarlaması). Yüksek Lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Çaycı, M. (2019). Erkekler hentbol süper ligi oyuncularının spora katılım motivasyonları ve hedef yönelimleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çetin, S. (2019). Elit sporcuların duygusal zekâ, öz-yeterlik ve öz güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Dirmen, A. (2014). Farklı liglerde oynayan kadın futbol takımı oyuncularının başarı motivasyon düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, S., & Aslan, M. (2018). Psikolojik, içsel sermaye motivasyon ve iş tatmini ilişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 112-125. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.423129
• Erbektaş, E., Üzüm, H., Özen, G., Arslan, T., Ertan, G., & Elveren, A. (2017). Amatör ve profesyonel sporcuların duygusal zekâlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(4), 263-274. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.459389
• Eri, E. (2018). Futbol oynayan altyapı sporcularında algılanan ebeveyn tutumları ile başarı motivasyonu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Esentaş, M., Çelik, E., Dinçer, N., & Işıkgöz, E. (2017). Erkek güreş hakemlerinin öfke ve kızgınlık düzeyleri ile empatik eğilim gösterme düzeyleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 20-28. https://doi.org/10.30769/usbd.296307
• Esentaş, M. D., Tez, Ö. Y., & Gürbüz, P. G. (2021). Çocuk sporcuların rekreasyonel egzersize katılım motivasyonu ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 402–411. https://doi.org/10.38021/asbid.1031258
• Gözmen, A., & Aşçı, H. (2016). Sporcularda optimal performans duygu durumunun yordanmasında beş faktörlü kişilik özelliklerinin ve mükemmeliyetçiliğin rolü. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 27(1), 40-48. https://doi.org/10.17644/sbd.251312
• Karabulut, C., Kirazcı, S., & Aşçı, F. H. (2000). Takım ve bireysel sporcuların başarı motivasyonu düzeylerinin incelenmesi. 6. Spor Bilimleri bildiri kitapçığı içinde (ss. 221-222). Hacettepe Üniversitesi.
• Karadağ, D., & Aşçı, F. H. (2020). Adölesan sporcularda çok boyutlu kaygının değerlendirilmesi: Spor kaygı ölçeği-2' nin geçerlik ve güvenirliği. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 12(3), 330-338. https://doi.org/10.5336/sportsci.2020-75226
• Karageorghis, C. I., & Terry P. C. (2011). Inside sport psychology. Human Kinetics.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. basım). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, M., & Gökdemir, K. (1996). Profesyonel futbolda sakatlanan oyuncu psikolojisi ve kulüpler tarafından sağlanan hizmetler üzerine bir araştırma. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(3), 57-65. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gbesbd/issue/27943/302788
• Kesilmiş, İ., Taştan, Z., & Toros, T. (2020). Futbolcularda algılanan motivasyonel iklimin ve ödüllendirici davranışın mevkilere göre karşılaştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 4(1), 115-122. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/seder/issue/52104/703121
• Kesler, E. (2020). Elit güreşçilerde bilinçli farkındalık, sürekli optimal performans duygu durumu, spora katılım motivasyonu ve stres düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya.
• Kıran, Z. (2021). Spor sonrası yaşamda elit sporcuların psikolojik iyi oluşları. Yüksek Lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Koçak, O. U. (2021). Taekwondo sporcularının öz yeterlilik ve duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Konter, E. (2005). Profesyonel futbolcuların oynadıkları pozisyonlara göre psikolojik becerilerinin araştırılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(23), 21-28. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/200119
• Law, K. S., Wong, C. S., Huang, G. H., & Li, X. (2008), The effects of emotional intelligence on job performance and life satisfaction for the research and development scientists in China, Asia Pacific Journal of Management 25, 51-69. https://doi.org/10.1007/s10490-007-9062-3
• Özgün, A., Yaşartürk, F., Ayhan, B., & Bozkuş, T. (2017). Hentbolcuların spora özgü başarı motivasyonu ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Özel Sayı 2, 83-94. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/33182/369309
• Özgür, T. (2018). Futbol okullarında eğitim alan gençlerin lisanslı futbolcu olabilmeleriyle ilgili kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sajedi, H., Gürsoy, R., & Hazar, K. (2018). Investigation of nutritional knowledge levels and sport activity, in determination of the body mass and mood states of student athletes. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(3), 176-184. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bsd/issue/53464/711610
• Samur, S. (2018). Spor kulüplerinde performans yönetimi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(1),17-36. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunibesyo/issue/36466/413347
• Sanlı, F. (2019). Belediye çalışanlarında özgünlük, olumlu veya olumsuz duygu durum ve tükenmişlik durumunun değerlendirilmesi. Yüksek Lisans tezi, İstanbul Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Sarıkan, Ü. (2021). Düzenli egzersiz yapan bireylerde ruh hali ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 211-518. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjces/issue/67938/1038354
• Sivrikaya, M. H., & Ozan, M. (2020). Futbolcuların psikolojik becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(1), 1-12. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunibesyo/issue/53142/679315
• Soylu, Y. (2021a). Mücadele sporcularında duygusal yeme, bilinçli farkındalık ve psikolojik iyi oluş. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 542-549. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.957866
• Soylu Y. (2021b). The psychophysiological effects of the KOVİD-19 quarantine in the college students. Physical Education of Students, 25(3),158-163. https://doi.org/10.15561/20755279.2021.0303
• Sümer, K. (2019). Antrenör iletişim becerileri ile sporcuların sürekli optimal performans duygu durumları arasındaki ilişkinin sporcu algılarına göre incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Şeker, R. (2017). Elit sporcularda hedef yöneliminin, temel psikolojik ihtiyaçlar ile başarısızlık korkusu üzerine etkisi. Yüksek Lisans tezi, Hitit Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çorum.
• Şerifoğlu, Ç. N. (2023). Karate ve yüzme branşındaki elit sporcuların yaralanmaya yönelik kaygı düzeylerinin yaratıcılıkları üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed). Allyn ve Bacon.
• Taşpınar, H. A. (2019). Farklı liglerde oynayan futbolcuların ruh halleri ile motivasyonları arasında ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Terry, P. C., Lane, A. M., Lane, H. J., & Keohane, L. (1999). Development and validation of a mood measure for adolescents. Journal of Sports Sciences, 17(11), 861–872. https://doi.org/10.1080/026404199365425
• Terry, P. C., Lane, A. M., & Fogarty, G. J. (2003). Construct validity of the profile of mood states-A for use with adults. Psychology of Sport and Exercise, 4(2), 125- 139. https://doi.org/10.1016/S1469-0292(01)00035-8
• TFF (2021). 2020-2021 Sezonu Bal grupları açıklandı. Türkiye Futbol Federasyonu resmi internet sitesi. Erişim adresi: https://www.tff.org/default.aspx?pageID=982&ftxtID=35181, Erişim tarihi: 20.05.2021.
• Tiryaki, Ş., & Gödelek, E. (1997). Spora özgü başarı motivasyonu ölçeğinin Türk sporcuları için uyarlanması çalışması, I. Uluslararası Spor Psikolojisi Sempozyumu bildiri kitapçığı içinde (ss. 128-141). Bağırgan Yayınevi.
• Tolukan, E., & Akyel, Y. (2019). Futbolda antrenör-sporcu ilişkisi ve sürekli sportif kendine güven üzerine bir araştırma. SPORMETRE-Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 103-112. https://doi.org/10.33689/spormetre.529669
• Türkmen M. (2005). Profesyonel erkek futbolcular ile amatör erkek futbolcuların başarı motivasyon düzeylerinin karşılaştırılması (İzmir-Manisa örneği). Yüksek Lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Türkmen, Y. (2020). Spor yapan öğrencilerde duygusal zekâ, kişilik ve sosyal becerinin akademik başarıya etkisi. Yüksek Lisans tezi, Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uşak.
• Türkyılmaz, H. B. (2019). Futbolcuların zihinsel dayanıklılık düzeyleri ile sporda mücadele ve tehdit algılarının belirlenmesi. Yüksek Lisans tezi, Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Willis, D. J. (1982). Three scales to measure sport related motives in sports. Journal of Sport Psychology, 4(4), 338-353. https://doi.org/10.1123/jsp.4.4.338
• Wolff, E., Gaudlitz, K., von Lindenberger, B. L., Plag, J., Heinz, A., & Ströhle, A. (2011). Exercise and physical activity in mental disorders. European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience, 261(Suppl 2), 186-191. https://doi.org/10.1007/s00406-011-0254-y
• Zorlu, E., Doğu, G. A, Yıldız, A. B., & Yılmaz, B. (2020). Atletizm branşındaki sporcuların kişilik özelliklerinin başarı motivasyonuna etkisinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 24-35. https://doi.org/10.38021/asbid.703780