Egzersiz Bağımlılığı, Yeme Tutum ve Davranışları İlişkisi

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 1, 43 - 54, 30.06.2017

İrfan Yıldırım , Yunus Yıldırım , Yasin Ersöz , Özkan Işık Sinan Saraçlı Şeniz Karagöz , Rıfat Yağmur

Öz

Bu çalışmanın amacı;
düzenli fiziksel aktivite yapan bireylerin egzersiz bağımlılıkları ile yeme
tutum ve davranışları arasındaki ilişkisel durumu tespit etmektir. Araştırma;
betimsel bir araştırma modeli olup, ilişkisel tarama yöntemi ile yapılmıştır. Çalışmanın
örneklem grubunu Afyonkarahisar ilinde haftada en az 3 gün ve daha fazla
düzenli fiziksel aktivite yapan 375 birey oluşturmaktadır. Araştırmada veriler
kişisel bilgi formu, Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği ve Yeme tutum envanterinden
oluşan anket yöntemi ile elde edilmiştir. Elde Edilen verilerin SPSS paket
programında analizleri yapılmıştır. 
Verilerin Dağılımı Kolmogorov-Smirnov
testi ile incelenmiştir. Test sonucunda verilerin normal dağılım göstermediği
saptanmış olup, parametrik olmayan testler ile verilerin analizi yapılmıştır.
Analizlerde Tanımlayıcı istatistiklere, Mann Whitney U-Testi ve Spearman
korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Analizlerden
elde edilen bulgulara göre; düzenli fiziksel aktivite yapan bireylerin %
4,8’inin egzersiz bağımlısı; % 44,53’ünün semptomatik (egzersiz bağımlılığı
semptomu gösteren), % 50,67’sininde asemptomatik (egzersiz bağımlılığı semptomu
göstermeyen) oldukları tespit edildi. Ayrıca %68,53’ünün normal yeme
davranışı,  %31,34’ünün ise anormal yeme
tutum ve davranışlarının olduğu belirlendi. Cinsiyete göre egzersiz
bağımlılıklarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı, ancak
cinsiyete göre yeme tutum ve davranışlarında istatistiksel olarak anlamlı
farklılık olduğu saptanmıştır. Ayrıca Bireylerin spor geçmişlerinin egzersiz
bağımlılıklarında istatistiksel olarak önemli etkisinin olduğu belirlenmiştir.
Sonuç olarak düzenli fiziksel aktivite yapan
bireylerin egzersiz bağımlılıkları ile yeme tutum ve davranışları arasında da
pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Egzersiz Bağımlılığı, Yeme tutum ve Davranışı, Fiziksel Aktivite

Correlation Between Exercise Dependence and Eating Attitudes and Behaviors

Öz

The current study aimed at identifying correlational
status between exercise dependence and eating attitudes and behaviors among
those who performed regular physical activities. The study designed in
descriptive model was performed with relational screening model. The sample of
the study was composed of 375 individuals who performed regular physical
activities at least three days a week in Afyonkarahisar Province. The data of
the study were collected using a questionnaire consisted of Personal
Information Form, Exercise Dependence Scale and Eating Attitudes Scale. The
data were analyzed with SPSS.  The
distribution of the data was assessed using Kolmogorov-Smirnov test. As a result of test; it was seen
that the data did not follow a normal distribution and thus were analyzed with
non-parametric tests. For the data analyses; descriptive statistics, Mann
Whitney U-Test and Spearman Correlation coefficients were employed. According to the findings
obtained from the analyses; it was found that % 4,8 percent of the
subjects who performed physical activities regularly were exercise
dependent; % 44,53 percent were symptomatic, % 50,67 percent were
asymptomatic. Besides, it was found that 68.53% of the subjects have normal
eating behavior while 31.34% of the subjects have abnormal eating attitudes and
behaviors. There was no statistically significant difference in terms of
exercise dependence according to gender but there was statistically significant
difference in terms of eating attitudes and behaviors. Besides, it was
determined that sports history of the individuals affected their exercise
dependence status significantly. As a result, it was seen that those who performed physical
activities regularly were exercise dependent and there was a positive
correlation between exercise dependence and eating attitudes and behaviors.

Anahtar Kelimeler

Exercise Dependence, Eating Attitudes and Behaviors, Physical Activity

Kaynakça

• Adams, J. (2009). Understanding exercise dependence. Journal of Contemporary Psychotherapy, 39(4), 231-240.
• Adams, J.M., Miller, T.W., & Kraus, R.F. (2003). Exercise dependence: diagnostic and therapeutic issues for patients in psychotherapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 33(2), 93-107.
• Adams, J., & Kirkby, R. (1997). Exercise dependence: A problem for sports physiotherapists. Australian Journal of Physiotherapy, 43(1), 53-58.
• Adams, J., & Kirkby, R.J. (2002). Excessive exercise as an addiction: A review. Addiction Research and Theory, 10, 415-437.
• American College of Sports Medicine (ACSM). (2000). ACSM's guidelines for exercise testing and prescription. USA: Lippincott Williams & Wilkins, 6th ed., p.5.
• Amerikan Psikiyatri Birliği. (2001). Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması El kitabı, Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM-IV-TR). (Çev. Ed: E. Köroğlu). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Bamber, D.J., Cockerill, I.M., Rodgers, S., & Carroll, D. (2003). Diagnostic criteria for exercise dependence in women. British Journal of Sports Medicine, 37(5), 393-400.
• Bamber, D., Cockerill, I.M., Rodgers, S., & Carroll, D. (2000). It's exercise or nothing: a qualitative analysis of exercise dependence. British Journal of Sports Medicine, 34(6), 423-430.
• Bavlı, Ö., Kozanoğlu, M., & Doğanay, A. (2011). Düzenli egzersize katılımın egzersiz bağımlılığı üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 150-153.
• Büyük E.T., & Duman G. (2014). Farklı okullarda okuyan lise öğrencilerinin yeme tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. The Journal of Pediadric Research, 1(4), 212-217.
• De Coverley Veale, D.M.W. (1987). Exercise dependence. British Journal of Addiction, 82(7), 735-740.
• Devran S.B. (2014). Doğu Anadolu Bölgesinde yaşayan Adölesan ve Yetişkinlerin Beslenme Alışkanlıkları ile Yeme Tutum Davranışlarının Belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dotti, A., & Lazzari, R. (1998). Validation and reliability of the Italian EAT-26. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 3(4), 188-194.
• Ehrman, J.K., Gordon, P.M., Visich, P.S., Keteyian, S.J. (2005). Clinical Exercise Physiology, USA: Human Kinetics Publishers.
• Erol, A., Toprak, G., & Yazici, F. (2006). Psychological and physical correlates of disordered eating in male and female Turkish college students. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 60(5), 551-557.
• Garner, D.M., Olmsted, M.P., Bohr, Y., & Garfinkel, P.E. (1982). The eating attitudes test: psychometric features and clinical correlates. Psychological Medicine, 12(4), 871-878.
• Glasser, W. (1976). Positive Addiction. USA: Harper and Row Publisher.
• Hausenblas, H.A., & Downs, D.S. (2002). Exercise dependence: a systematic review. Psychology of Sport and Exercise, 3(2), 89-123.
• Heyward, V.H. (2006). Advanced Fitness Assessment and Exercise Prescription, USA: Human Kinetics Publishers.
• Kagan, D.M., & Squires, R.L. (1985). Addictive aspects of physical exercise. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 25(4), 227-237.
• Maner, F. (2001). Yeme Bozuklukları. Psikiyatri Dünyası, 5(4), 130-139.
• Özer.K. (2013). Fiziksel Uygunluk. İstanbul: Nobel Yayınevi.
• Pitta, F., Troosters, T., Probst, V.S., Spruit, M.A., Decramer, M., & Gosselink, R. (2006). Quantifying physical activity in daily life with questionnaires and motion sensors in COPD. European Respiratory Journal, 27(5), 1040-1055.
• Polat C., & Şimşek K.Y. (2015). Spor merkezlerindeki bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi: Eskişehir İli Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(15), 354-369.
• Powers, P.S., & Thompson, R.A. (2007). Athletes and eating disorders. In Clinical Manual of Eating Disorders. USA: American Psychiatric Publishing.
• Siyez, D. (2006). Yeme bozukluğu olan çocuklar ve ergenler etiyolojisi ile ilgili çalışmalar, müdahale, değerlendirme ve tedavi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 21-27.
• Vardar, E. (2012). Egzersiz Bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 21(3), 163-173.
• Vardar, E., Vardar, S.A., Toksöz, İ., & Süt, N. (2012). Egzersiz bağımlılığı ve psikopatolojik özelliklerinin değerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 51-57.
• Vardar, S.A., Öztürk, L., Vardar, E., & Kurt, C.(2005). Ergen sporcu kızlarda egzersiz yoğunluğu ve öznel uyku kalitesi ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6, 154-162.
• Yeltepe, H., & İkizler, C.(2007). Egzersiz bağımlılığı ölçeği-21’in Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Bağımlılık Dergisi, 8(1), 29-35.
• Yıldırım, İ., Özşevik K, Özer S, Canyurt E, Tortop Y. (2015). Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite ile depresyon ilişkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(Special Issue), 32-29.
• Yücel, B. (2009). Estetik bir kaygıdan hastalığa uzanan yol: Yeme Bozuklukları. Klinik Gelişim, 22(4), 39-44.
• Zmijewski, C.F., & Howard, M.O.(2003). Exercise dependence and attitudes toward eating among young adults. Eating Behaviors, 4(2), 181-195.