The Self-Esteem of High School Students and Their Attitudes Towards Physical Education and Sports Lessons

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 2, 641 - 652, 31.12.2023

Hayri Aydoğan Hakan Kurt

https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1336992

Öz

This research aims to investigate the relationship between high school students' self-esteem and their attitudes toward physical education and sports. While the research universe is composed of the students of the Eastern Black Sea Region Science high school in the 2021-2022 academic year, the sample consists of 383 volunteer students who study in these schools determined by simple random sampling method. The “Demographic Data Form”, the “Coopersmith Self-Esteem Inventory” and the “Physical Education Course Attitude Scale for Secondary School Students” were used in the collection of research data. The data analyses were evaluated using licensed SPSS 26.0 package program. In addition to descriptive statistics, One-Way ANOVA, Tukey HSD test and Pearson Correlation analyzes were performed in the analyzes. In the research findings, it was determined that the students' self-esteem scores showed significant differences in terms of age, class, income level and licensed sports activities (p<0.05), while their attitude scores towards physical education and sports lessons differed significantly in terms of gender and licensed sports status (p<0.05). In addition, it has been observed that there is a positive and significant relationship between self-esteem and attitude scores towards physical education and sports (PES) lessons. As a result, it was concluded that according to the demographic characteristics of science high school students, there are positive significant relationships in their levels of self-esteem and attitudes towards PES lessons, and that the concept of self-esteem is an important predictor for developing positive attitudes towards physical education and sports lessons.

Anahtar Kelimeler

High school student, Physical education and sports, Self-esteem, Attitude

Lise Öğrencilerinin Benlik Saygıları ile Beden Eğitimi ve Spor Dersine İlişkin Tutumları

Öz

Bu çalışmada, lise öğrencilerinin benlik saygıları ile beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılındaki Doğu Karadeniz Bölgesi Fen Lisesi öğrencileri oluşturmaktayken; örneklemini bu okullarda öğrenim gören basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 383 gönüllü öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanması “Demografik Bilgi Formu”, “Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri” ve “Ortaöğretim Öğrencileri İçin Beden Eğitimi Dersi Tutum Ölçeği” ile sağlanmıştır. Veri analizleri SPSS 26.0 lisanlı paket program kullanılarak değerlendirilmiştir. Analizlerde betimleyici istatistiklerin, One-Way ANOVA, Tukey HSD testi ve Pearson Korelasyon analizlerinden faydalanılmıştır. Araştırma bulgularında öğrencilerin, benlik saygısı puanlarının yaş, sınıf, gelir düzeyi ve lisanslı spor yapma durumu açısından anlamlı farklılıklar gösterdiği (p<0.05), beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutum puanlarında ise cinsiyet ve lisanslı spor yapma durumu değişkenleri açısından anlamlı farklılıklar gösterdiği (p<0.05) belirlenmiştir. Ayrıca benlik saygıları ile beden eğitimi ve spor (BES) dersine ilişkin tutum puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, fen lisesi öğrencilerinin demografik özelliklerine göre benlik saygısı düzeyleri ile BES dersine ilişkin tutumlarında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu, benlik saygısı kavramının, beden eğitimi ve spor dersine ilişkin olumlu tutum geliştirmede önemli bir yordayıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lise öğrencisi, Beden eğitimi ve spor, Benlik saygısı, Tutum

Kaynakça

• Abbasoğlu, E., & Öncü, E. (2013). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının benlik saygıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(2), 407-425. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59471/854620
• Açak, M., & Kaya, O. (2015). İşitme engelli ve işitme engelli olmayan futbolcuların benlik saygıları ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-11. https://dergipark.org.tr/tr/pub/inubesyo/issue/8691/108576
• Altunbaş, Ç. (2006). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygısı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Altıok, H. Ö., Nurcan, E. K., & Koruklu, N. (2010). Üniversite öğrencilerinin benlik saygı düzeyi ile ilişkili bazı değişkenlerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 99-120. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aduefebder/issue/33885/375207
• Aslan, E. (1992). Benlik kavramı ve bireyin yaşamındaki etkileri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Dergisi, (4),7-14. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/362/2011
• Aydoğan, H. (2016). Profesyonel futbolda örgütsel adalet benlik saygıları iş doyumu (1.Basım). Spor Yayınevi ve Kitabevi.
• Balcı, A. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler (8. Baskı). Pegem Akademi.
• Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem, (1 th Edt.). Cole And Freeman Co.
• Cox, A. E., Smith A. L., & Williams, L. (2008) Change in physical education motivation and physical activity behavior during middle school. Journal of Adolescent Health, 43, 506-513.
• Çetin, M. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması (Kırşehir ili örneği). Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirhan, G., & Altay, F. (2001) Lise birinci sınıf öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutum ölçeği. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 12 (2), 9-20. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16421/171534
• Efilti, E., & Çıkılı, Y. (2017). Özel eğitim bölümü öğrencilerinin benlik saygısı ile mesleki benlik saygısının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 99-114. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.28551-304623
• Erden, C., & Özmutlu, İ. (2017). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Kars ili örneği). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 415-425. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1972931
• Franzoi, S. L. (2003). Social psychology. (Third Edition). Mc. Graw Hill.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows a step by step: A Simple Guide and Reference (17 th Edt.). Allyn & Bacon.
• Gosset, M. E. (2015). Comparison of attitude toward physical education of upper elementary school in skill themes and multi-activity classes. Doctoral dissertation, Columbia University, New York.
• Gökalp, M., Şahenk, S. S., & Türkmen, M. (2011). Beden eğitimi derslerinde uygulanabilecek çok kültürlü oyun örnekleri. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 23-31. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/190488
• Güllü, M. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının araştırılması. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güllü, M., & Güçlü, M. (2009). Ortaöğretim öğrencileri için beden eğitimi dersi tutum ölçeği geliştirilmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2),138-151. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bsd/issue/53580/713960
• Işık, U., & Cengiz, R. (2018). Doğa kulüplerine üye bireylerin zaman yönetimi ve karar verme stillerinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 25-35. https://dergipark.org.tr/tr/pub/spormetre/issue/41267/498495
• Joet, G., Usher, E. L., & Bressoux, P. (2011). Sources of self-efficacy: An Investigation of elementary school students in France. Journal of Educational Psychology, 103(3), 649-663.
• Kal, C. & Aydoğan, H. (2022). Ortaokul yöneticilerinin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutumları. Spor Eğitim Dergisi 6(2), 119-130. https://doi.org/10.55238/seder.1140833
• Kamtsios, S. (2010). Gender differences in elementary school children in perceived athletic competence, body attractiveness, attitudes towards exercise and participation in physical activity. International Quarterly of Sport Science (2),10-18.
• Kangalgil, M., Hünük, D., & Demirhan, G. (2006). İlköğretim, lise ve üniversite öğrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 48-57. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbd/issue/16401/171457
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (23. Baskı). Nobel Yayıncılık.
• Keskin, G., & Sezgin, B. (2009). Bir grup ergende akademik başarı durumuna etki eden etmenlerin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(10), 3-18.
• Keskin, N., Öncü, E. & Küçük, K. S. (2016). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum ve öz-yeterlikleri. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(1), 93-107. https://dergipark.org.tr/tr/pub/spormetre/issue/41308/499254
• Keskin, Ö. (2015). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi: Sakarya ili örneği. Doktora tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Krech, D., & Crutchfield, R. S. (1980). Sosyal psikoloji. (Üçüncü Baskı). (E. Güngör, Çev.). 2007. Ötüken Yayın.
• Okumuşoğlu, S. (2017). Diyet yapan kadınlarda beden algısı, benlik saygısı, yaş ve vücut kitle indeksi ilişkisinin araştırılması. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(13), 1171-1181.
• Smith, E. R., Mackie, D. M., & Claypool, H. M. (2014). Social psychology. Psychology Press.
• TDK. (2023). https://www.tdk.gov.tr/icerik/diger-icerikler/tumsozlukler/ (Erişim Tarihi: 2 Temmuz 2023).
• Tokat, S. (2013). Beden eğitimi öğretmenlerinin ve okul yöneticilerinin beden eğitimi ve spor dersinin etkinliği üzerine görüşlerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Torucu, B. K. (1990). 13-14 yaşındaki gençlerin sosyo-ekonomik düzeyi ve ana-baba tutumlarındaki farklılıkların belirlenip benlik saygısına etkisinin araştırılıp karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Turan, N., & Tufan, B. (1987). Coopersmith benlik saygısı ölçeği üzerinde geçerlik, güvenirlik-çalışması. 23. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları (ss.816-817). İstanbul.
• Tutal, V. (2014). Ortaokul yöneticilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Uçan, Y., & Çağlayan, N. (2012). Comparison of self-esteem scores of individual and team sport athletes and non-athletes. Journal of Physical Education and Sport Sciences, 6(3), 279-287. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1032754
• Veselskal, Z., Geckoval, A. M., Gajdosova, B., Orosova, O., Dijkl, J. P. V., & Reijneveld, S. A. (2009). Socio-economic differences in self-esteem of adolescents influenced by personality, mental health and social support. European Journal of Public Health, 20(6), 647–652.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-10.
• Yörükoğlu, A. (2019). Gençlik çağı, ruh sağlığı ve ruhsal sorunlar (13. Basım). Özgür Yayınları.
• Yürek, Y. (2017). 4+ 4+ 4 Eğitim sisteminde ilkokul 1., 2., 3., 4. sınıflarda beden eğitimi ve spor uygulamalarına ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Zengin, S. (2013). Çocuk ve gençlik merkezlerinde hizmet alan 12-18 yaş arası erkek çocukların beden eğitimi ve spor dersine ilişkin tutum düzeyleri ile benlik saygılarının incelenmesi. Doktora tezi. Sakarya Üniversite, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.