Üniversite Öğrencilerinin Kendi Kendine Meme Muayenesini Bilme ve Uygulama Durumları

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 586 - 592, 30.06.2017

Hülya Türkmen

Öz

Amaç: Bu çalışma, üniversite
öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesini (KKMM) uygulama durumlarını
belirlemek amacıyla planlanmıştır.

Yöntem: Araştırma tanımlayıcı bir
çalışmadır. Örneklem seçimine gidilmeyip bir devlet yurdunda kalan, sağlıkla
alanında öğrenim görmeyen ve araştırmaya katılmayı kabul eden tüm kız
öğrenciler (n=454) çalışma kapsamına alınmıştır. Verilerin toplanmasında;
araştırmacı tarafından geliştirilen öğrencilerin sosyodemografik özellikleri
ile meme kanseri konusundaki bilgi düzeylerini ve KKMM uygulama durumlarını
belirlemeye yönelik 30 sorudan oluşan anket formu kullanılmıştır. Verilerin
değerlendirilmesinde; SPSS 23 paket programında; sayı, yüzdelik dağılımlar,
ortalama, ki kare ve lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Önem düzeyi .05
tir.

Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin
%34,6’sı KKMM nasıl uygulanması gerektiğini bilmekte, %14,3’ü ne zaman
yapılması gerektiğini bilmektedir. Öğrencilerin %14,1’i ayda bir KKMM
yapmaktadır. Çalışmaya katılanların %7,7’sinin memesinde kitle hissetmesi
nedeniyle sağlık kurumuna başvurma öyküsü ve %17,3’ünün birinci derecede
akrabalarında meme kanseri öyküsü bulunmaktadır. KKMM uygulamayı bilme,
memesinde kitle hissi nedeniyle sağlık kurumuna başvurma öyküsü, birinci derece
akrabalarında meme kanseri öyküsü, meme kanserinin belirtileri konusunda
bilgili olma, KKMM konusunda herhangi bir seminere katılma durumu ayda bir KKMM
yapmayı arttırmaktadır (p<0.01).

Sonuçlar: Öğrencilerin meme kanseri konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve
nasıl uygulayacağını bilmediği için aylık düzenli olarak KKMM yapmadıkları
saptanmıştır. Öğrencilerin bu konuda bilgi düzeyini arttırmaya yönelik
eğitim/seminerler düzenlenmelidir. 

Anahtar Kelimeler

Meme kanseri, Kendi kendine meme muayenesi, Eğitim

Kaynakça

• 1. Aker S, Öz H, Tuncel EK. Samsun’da yaşayan kadınların meme kanseri erken tanı yöntemleri ile ilgili uygulamaları ve bu uygulamaları etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. J Breast Health. 2015; 11: 115-22 (DOI: 10.5152/tjbh.2015.2547). 2. American Cancer Society: Cancer Facts & Figures-2016, 9-11. 3. Koca B. Kendi kendine meme muayenesini bilmenin kadın sağlığı açısından önemi. Yeni Tıp Derg. 2010; 27: 10-4. 4. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Türkiye Kanser İstatistikleri, Ankara 2016, 48. 5. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Ankara 2015, 34. 6. Koç Z, Sağlam Z. Kadınların meme kanseri, koruyucu önlemler ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi ve eğitimin etkinliği. Meme Sağlığı Derg. 2009; 5(1): 25-33. 7. Koçyiğit O, Erel S, Kısmet K, Kılıçoğlu B, Sabuncuoğlu M.Z, Akkuş M.A. Polikliniğe başvuran kadınların meme kanseri, meme muayenesi ve mamografi hakkında bilgi düzeyi: il merkezinde yapılan bir çalışma. Nobel Med. 2011; 7(2): 19-25. 8. Açıkgöz A, Çehreli R, Ellidokuz H. Hastanede çalışan kadınların meme kanseri konusunda erken tanı yöntemlerine yönelik bilgi ve davranışlarının belirlenmesi, uygulanan planlı eğitimin etkinliğinin incelenmesi. J Breast Health. 2015; 11: 31-8 (DOI: 10.5152/tjbh.2014.2322). 9. Göçgeldi E, Acıkel CH, Hasde M. ve ark. Ankara-Gölbaşı ilçesinde bir grup kadının kendi kendine meme muayenesi yapma konusundaki tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Fırat Tıp Derg. 2008;13(4): 261-5. 10. Kılıç S, Uçar M, Seymen E. ve ark. Kendi kendine meme muayenesi bilgi ve uygulamasının GATA Eğitim Hastanesinde görevli hemşire, hemşirelik öğrencileri ve hastaneye müracaat eden kadın hastalarda araştırılması. Gülhane Tıp Derg. 2006; 48: 200-4. 11. Kabataş MS, Kızıl H, Duman D. Bayan öğretmenlerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi. J Breast Health. 2010; 6(4), 150-5. 12. Şen S, Başar F. Kütahya bölgesinde yaşayan kadınların kendi kendine meme muayenesi ve meme kanseri ile ilgili bilgi düzeyleri. J Breast Health. 2012; 8(4): 185-90. 13. Avci İA, Altay B, Rızalar S, Özdelikara A, Öz H. Attitudes of women about breast cancer and cervical cancer screening. TAF Prev Med Bull. 2015; 14 (3): 235-9. (DOI: 10.5455/pmb.1-1420709931). 14. Alwan N.A.S, Al-Diwan J.K.A, Al-Attar W.M, Eliessa R.A. Knowledge, attitude & practice towards breast cancer & breast self examination in Kirkuk University, Iraq. APJR. 2012; 1(4): 308-11. 15. Bektaş M, İlya ÖŞ, Küsbeci Ş, Bektaş İ. Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi, kendi kendine testis muayenesi ile hpv aşısı hakkında bilgi ve uygulamaları. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Derg. 2014; 2(2):1-11. 16. Başak F. Konya ili, Bozkır ilçesinde meme kanseri tarama ile ilgili bilgi ve davranışların değerlendirilmesi, kesitsel anket çalışması. Bezmialem Sci. 2016; 1: 19-24 (DOI: 10.14235/bs.2015.674). 17. Gür K, Kadıoğlu H, Sezer A. İstanbul’da bir mahallede yaşayan kadınların meme kanseri riskleri ve KKMM eğitiminin etkinliği. J Breast Health. 2014; 10: 154-60 (DOI: 10.5152/tjbh.2014.2046). 18. Özen B, Zincir H, Erten ZK, Ozkan F, Elmalı F. Genç kadınların meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi konusunda bilgi ve tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları. J Breast Health. 2013; 9: 200-4 (DOI: 10.5152/tjbh.2013.33). 19. Özaydın AN, Güllüoğlu BM, Ünalan PC. ve ark. Bahçeşehir’de oturan kadınların meme kanseri bilgi düzeyleri, bilgi kaynakları ve meme sağlığı ile ilgili uygulamaları. J Breast Health. 2009; 5 (4), 214-24. 20. Uğur HG, Avcı İA. Kanser tarama merkezine başvuran kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının erken tanı bilgi ve uygulamalarına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derg. 2015; 4(2): 244-58. 21. Keten HS, Yıldırım F, Ölmez S, Üçer H, Çelik M. Kahramanmaraş Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi’ne başvuran kadınların meme kanseri konusunda bilgi, tutum ve davranışları. Gaziantep Med J. 2014; 20(3): 212-6 (DOI: 10.5455/GMJ-30-154373). 22. Talas MS, Kocaöz S, Kocaöz S. Health beliefs related to breast cancer screening behaviours in women who applied to cancer early detection center. TAF Prev Med Bull. 2015; 14(3): 265-71 (DOI: 10.5455/pmb.1-1424338627). 23. Gençtürk N. Breast self-examination knowledge and practice level of female health care professionals who work in Istanbul. HSP. 2015; 2(2): 209-16. (DOİ: 10.17681/hsp.96005). 24. Yoo BN, Choi KS, Jung KW, Jun JK. Awareness and practice of breast self-examination among korean women: results from a nationwide survey. APJCP. 2012; 13: 123-5. (DOI: http://dx.doi.org/10.7314/APJCP.2012.13.1.123). 25. Aslan A, Temiz M, Yiğit Y, Can R, Canbolant E, Yiğit F. Hemşirelik yüksek okulu öğrencilerinin meme kanseri hakkında bilgi, tutum ve davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007; 6 (3): 193-8. 26. Kum S, Göksu Alp U, Kelkitli E, Yücel İ. Orta Karadeniz bölgesinde kendi kendine meme muayene sıklığı ve etki eden faktörler. Turk Onkol Derg. 2004; 19(1): 24-7. 27. Oluwatosin O.A. Assessment of women’s risk factors for breast cancer and predictors of the practice of breast examination in two rural areas near Ibadan, Nigeria. J Cancer Epidemiol. 2010; 34: 425–8. (DOI: 10.1016/j.canep.2010.04.005) 28. Tastan S, Iyigün E, Kılıc A, Unver V. Health Beliefs Concerning Breast Self-examination of Nurses in Turkey. Asian Nurs Res. 2011; 5:151-6. (DOI: 10.1016/j.anr.2011.09.001) 29. Akhtari-Zavare M, Juni M.H, Said SM, Ismail I.Z. Beliefs and behavior of Malaysia undergraduate female students in a public university toward breast self-examination practice. APJCP. 2013; 14: 57-61. (DOI: http://dx.doi.org/10.7314/APJCP.2013.14.1.57) 30. Karayurt Ö, Dicle A, Malak AT. Effects of peer and group education on knowledge, beliefs and breast self-examination practice among university students in Turkey. Turk J Med Sci. 2009; 39 (1): 59-66. (DOI:10.3906/sag-0712-17). 31. Shahrbabaki P.M, Farokhzadian J, Hasanabadi Z, Hojjatoleslami S. The evaluation of the educational plan of breast self-examination of women referring to health centers. Procedia Soc. Behav. Sci. 2012; 31:913-7. (DOI: 10.1016/j.sbspro.2011.12.168) 32. Hacihasanoğlu R, Gözüm S. The effect of training on the knowledge levels and beliefs regarding breast self-examination on women attending a public education centre. Eur J Oncol Nurs. 2008; 12: 58–64. (DOI: 10.1016/j.ejon.2007.06.005) 33. Yilmaz D, Bebis H, Ortabag T. Determining the awareness of and compliance with breast cancer screening among Turkish residential women. APJCP. 2013; 14: 3281-8. (DOI: http://dx.doi.org/10.7314/APJCP.2013.14.5.3281). 34. Al-Azmy S.F, Alkhabbaz A, Almutawa H.A, Ismaiel A.E, Makboul G, El-Shazly M.K. Practicing breast self-examination among women attending primary health care in Kuwait. AJM. 2013; 49: 281-6. (DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.ajme.2012.08.009)