Obezite Prevelansının En Yüksek ve En Düşük Olduğu İllerde Öğrenim Gören Öğrencilerin Obez Gebelere İlişkin Ön Yargılarının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 285 - 293, 30.09.2020

Elif Yağmur Gür , Serap Ejder Apay , Serap Öztürk Altınayak , Evşen Nazik

https://doi.org/10.34087/cbusbed.675299

Öz

Amaç: Bu çalışma ülkemizde obezite oranının il bazında en çok ve en az olan yerlerde eğitim gören ebelik öğrencilerinin obez gebelere ilişkin ön yargılarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve karşılaştırmalı tasarımda olan bu araştırma Mart-Haziran 2017 tarihleri arasında Adana-nüfusu en şişman (n:141) ve Erzurum- nüfusu en zayıf (n:161) illerinde bulunan sağlık bilimleri fakültelerinin 2., 3. ve 4. sınıfta eğitim gören 302 ebelik bölümü öğrencisi ile yürütülmüştür. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, ve “GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzdelik dağılım, ortalama, ANOVA, ki kare, Kruskal Wallis ve bağımsız gruplarda t testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmada Erzurum ilindeki öğrencilerin GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçek toplam puan ortalaması 73.01±7.87 olup, öğrencilerin %72.7’si ön yargıya eğilimli bulunurken; Adana ilindeki öğrencilerin ise ölçek toplam puan ortalaması 79.20±9.98 ve öğrencilerin %51.8’i ön yargıya eğilimli olarak bulunmuştur. Öğrencilerin Tanıtıcı Özelliklerine Göre GAMS-27 Ölçek Puan Ortalamasının Karşılaştırılması değerlendirildiğinde ise Erzurum ili için yaş, sınıf, beslenme şekli, Adana ili için sadece stajlarda fazla kilolu/obez gebelerle karşılaşma durumu arasında istatiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir.
Sonuç: Araştırmada her iki ildeki öğrencilerin ölçek toplam puanları birbirine yakın bulunmuştur. Fakat nüfusu şişman olan ildeki öğrencilerin daha fazla ön yargılı olduğu görülmüştür. Erzurum’daki öğrencilerin ön yargılarını yaş, sınıf ve beslenme şekli etkilerken; Adana’daki öğrencilerin ön yargılarını sadece stajlarda fazla kilolu/obez gebelerle karşılaşmaları etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Ebe, Gebe, Obezite, Önyargı, Öğrenci

Kaynakça

• 1. Balcıoğlu, İ, Başer, S.Z. Obezitenin psikiyatrik yönü,. İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi, 2008, 62(1), 341-348 http://www.ctf.istanbul.edu.tr/stek/pdfs/62/6232.pdf
• 2. Türkiye Obezite Cerrahisinin Obezite Tedavisindeki Yeri. 1. Baskı. Ankara:Sağlık Teknolojisi Değerlendirme Daire Başkanlığı 2014. http://www.hta.gov.tr/pdf/Obezite%20Cerrahisi%20Rapor%2025%2004%202014.pdf Erişim [17.09.2018]
• 3. Satman, İ, Yılmaz, T, Sengu, A, Salman, S, Salman, F, Uygur, S. Population-based study of diabetes and risk characteristics in Turkey results of the Turkish diabetes epidemiology study (TURDEP), Diabetes Car,. 2002, 25(9), 1551-1556. https://doi.org/10.2337/diacare.25.9.1551
• 4. Türkiye Endokronoloji ve Metabolizma Derneği. Obezite Tanı ve Tedavi Klavuzu, 6. Baskı, Ankara, 2018. http://www.temd.org.tr/admin/uploads/tbl_gruplar/20180525144116-2018-05-25tbl_gruplar144108.pdf Erişim [12.01.2019]
• 5. Yılmaz, C. Y, Dinç, Z.F. Beden eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda öğrenim gören genç kadın ve erkek öğrencilerin kilofobi düzeylerinin karşılaştırılması, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2010,VIII(1), 29-34. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/17/1534/16847.pdf
• 6. Paker, M. Psikolojik açıdan önyargı ve ayrımcılık. 1. Baskı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012 http://secbir.org/images/haber/2011/01/04-murat-paker-1.pdf Erişim [17.08.2018]
• 7. Welborn SE. Comparison of obesity bias, attitudes, and beliefs among undergraduate dietetic students, dietetic interns and practicing registered dietitians. [Thesis] Department of Allied Health Science. East Tennessee State University, 2013.
• 8. Brown, I. Nurses’ attitudes towards adult patients who are obese: Literature review. Journal of Advanced Nursing, 2006, 53(2), 221-232 DOI: 10.1111/j.1365-2648.2006.03718.x
• 9. Hansson, L.M, Rasmussen, F. Attitudes towards obesity in the Swedish general population: The role of one's own body size, weight satisfaction, and controllability beliefs about obesity. Body image, 2014, 11(1), 43-50. DOI: 10.1016/j.bodyim.2013.10.004
• 10. Poon, M.Y, Tarrant, M. Obesity: Attitudes of undergraduate student nurses and registered nurses. Journal of Clinical Nursing, 2009, 18(16), 2355-2365. DOI: 10.1111/j.1365-2702.2008.02709.x
• 11. Usta, E, Acar, K, Aygin, D. Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin obeziteye ilişkin tutumları. Electronic Journal of Vocational Colleges- UMYOS 2015, Özel Sayısı, 46-53.
• 12. Ehrenberg, H.M, Dierker, L, Milluzzi, C, Mercer, B.M. Prevalence of maternal obesity in an urban center. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 2002, 187(5), 1189-1193. https://doi.org/10.1067/mob.[phone]
• 13. La Coursiere, D.Y, Bloebaum, L, Duncan, J.D, Varner, M.W. Population-based trends and correlates of maternal overweight and obesity, Utah 1991- 2001. American Journal of Obstetrics and Gynecolog, 2005, 192(3), 832-839. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2004.11.034
• 14. Altun, S. Üniversite öğrencilerinin obeziteye ilişkin önyargılarının belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Ankara, 2015.
• 15. Sert, H, Seven, A, Çetı̇nkaya, S, Pelı̇n, M, Aygı̇n, D. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin obezite ön yargı düzeylerinin değerlendirilmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi,. 2016, 1(4), 9-17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/287395
• 16. Pantenburg, B, Sikorski, C, Luppa, M, Schomerus, G, Könign, H.H, Werner, P et al. Medical students’ attitudes towards overweight and obesity. PLoS One, 2012, 7(11), 1-8. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0048113
• 17. Altınayak Öztürk, S, Gür, E.Y, Ejder Apay, S, Özkan H. Ebelik Öğrencilerinin Obez Gebelere Karşı Önyargısı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017, 20(3), 201-207. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/771753
• 18. Altun, S, Ercan, A. Obezite önyargısı. Turkiye Klinikleri Nutrition and Dietetics - Special Topics, 2016, 2(1), 17-22.
• 19. Yanıkkerem, E, Mutlu, S. Maternal obezitenin sonuçları ve önleme stratejileri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2012, 11(3), 353-364. http://dx.doi.org/10.5455/pmb.1-1325850422
• 20. Templeton, A. Obesity and women’s health. Facts, Vıews & Vısıon in ObGyn, 2014, 6(4), 175-176.
• 21. Crandal,l C.S, Martinez, R. Culture, ideology, and antifat attitudes. Personality and Social Psychology Bulletin, 1996 , 22(11), 1165-1176.
• 22. Uluöz, E. Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin obez bireylere karşı tutum düzeylerinin sınıf değişkenine ve bazı değişkenlere göre karşılaştırılması. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 2016, 2(4), 124-36. https://doi.org/10.18826/useeabd.267101
• 23. Yıkar Karaçay, S. Var, E, Ejder Apay, S. Nazik E. Hemşirelik öğrencilerinin obez gebelere karşı ön yargı düzeylerinin belirlenmesi. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019, 2(1), 1-7 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/765626
• 24. Ercan, A, Akçil Ok, M, Kızıltan, G, Altun, S. Sağlık bilimleri öğrencileri için obezite önyargı ölçeğinin geliştirilmesi: GAMS-27 obezite önyargı ölçeği. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi, 2015, 03(02), 29-43. Doi: 10.17362/DBHAD.2015310322
• 25. Soto, L, Armendariz-Anguiano, A, Bacardi-Gascon, M, Cruz, A. Beliefs, Attitudes and phobias among mexican medical and psychology students towards people with obesity. Nutricion Hospitalaria, 2014, 30(1), 37-41 doi: 10.3305/nh.2014.30.1.7512.