Toplumdan Kazanılmış Pnömoni Tanısıyla Yoğun Bakımda Yatarak Tedavi Görmüş Hastalarda Mortaliteyi Etkileyen Faktörler

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 4, 504 - 511, 31.12.2020

Melek Memoğlu Songül Özyurt , Neslihan Özçelik , Aziz Gümüş , Ünal Şahin

https://doi.org/10.34087/cbusbed.744260

Öz

Amaç: Çalışmamızda toplumdan kazanılmış pnömoni tanısıyla yoğun bakımda yatan hastalarda mortaliteyi etkileyen faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ocak 2014- Ocak 2017 tarihleri arasında hastanemiz Göğüs Hastalıkları polikliniği ve acil servis ünitesine başvurmuş ve hastanemiz yoğun bakım ünitelerine toplumdan kazanılmış pnömoni tanısıyla kabul edilen toplam 50 vaka alındı.Olguların demografik özellikleri, ek hastalıkları, yatışının 1.,4. ve 7. gününde laboratuar bulguları, invaziv mekanik ventilasyon (IMV) uygulanma durumu, yatış süreleri kaydedildi ve mortalite ile ilişkisi incelendi.
Bulgular: Çalışmaya 50 hasta alındı (20 K, %40; ortalama yaş 78±13). Sistolik kan basıncı ölenlerde sağ kalanlara göre istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde daha düşük saptandı (p=0,035). Ölenlerde yatışın 1. gününde bakılan total protein anlamlı derecede düşük (p=0,022), 4. günde bakılan üre anlamlı ölçüde yüksek (p<0,05), glukoz değeri anlamlı ölçüde yüksek (p=0,035), C-reaktif protein (CRP) değeri anlamlı ölçüde yüksek (p=0,011) tespit edildi. 7. gününde bakılan albumin değeri anlamlı ölçüde düşük tespit edildi (p=0,005). Ölenlerde 1. ve 4. gün karşılaştırıldığında platelet değerindeki düşme (p=0,001), protein değerindeki düşme (p=0,001), albümin değerindeki düşme (p=0,001), laktikdehirogenaz (LDH) değerindeki artış (p=0,022), PCO2 değerindeki artış (p=0,029) mortalite açısından istatistiksel olarak anlamlı saptanmıştır. Ölenlerin yaş ortalaması daha yüksek bulunmuş, bu durum istatistiksel olarak anlamlı saptanmıştır (p=0.023).
Sonuç: İleri yaş, sistolik kan basıncında düşüklük, PLT, total protein ve albümin düzeylerinin düşük seyretmesi, LDH yüksekliği, tedaviye rağmen CRP ve beyaz küre sayısında (WBC) beklenen düşüşün olmaması, PCO2 değerinde artış yoğun bakım ünitesinde takip edilen toplum kökenli pnömoni hastalarında mortalite belirteci olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

mortalite, toplum kökenli pnömoni, yoğun bakım ünitesi

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1.T. Welte. Risk factors and severity scores in hospitalized patients with community-acquıred pneumonia: prediction of severity and mortality. Eur J Clin Microbial Infect Dis (2012) 31:33-47.
• 2.Cabre M, Serra-Prat M, Bolibar I, Pallares R (2006) Prognostic factors of community-acquıred pneumonia in very old patients. Med Clin (Barc)127(6):201-205.
• 3.Kaplan V, Angus DC, Griffin MF, Clermont G, Scott Watson R, Linde Zwirble WT (2002) Hospitalized community-acquıred pneumonia in the elderly: age and sex related patterns of care and outcome in the United States. Am J Respir Crit Care Med 165(6): 766-772.
• 4.Angela MK, Frantz MC, Chaudry III(2006) Gender and sex hormones influence the response to travma and sepsis: potential therapeutic approaches. Clinics (Sao Paulo) 61(5): 479-488.
• 5.Ceylan E.(2014).Toplumda Gelişen Pnömoni: Risk Faktörleri ve Tanısal Yaklaşım. Erişim tarihi: 15.05.2018.(http://www.klimik.org.tr/wp-content/uploads/2014/10/Toplumda-Gelişen-Pnömoni-Risk-Faktörleri-ve-Tanısal-Yaklaşım-Emel-CEYLAN.pdf)
• 6.Bircan A, Sütçü R, Gökırmak M, Hiçyılmaz H, Akkaya A, Öztürk Ö. Total Antioxidant Capacity and C-Reactive Protein Levelsin Patients with Community-Acquired Pneumonia .Turk J Med Sci 2008;38:537-44.
• 7.Köksal I, Ozlü T, Bayraktar O, Yılmaz G, Bülbül Y, Oztuna F, Caylan R, Aydın K, Sucu N; TUCAP Study Group. Etiological agents of community-acquired pneumonia in adult patients in Turkey; a multicentric, cross-sectional study. Tuberk Toraks. 2010;58(2):119-27.
• 8.Dai RX,Kong QH, Mao B, Xu W, Tao RJ, Wang XR, Kong QY, Xu JF,The mortality risk factor of communityacquiredpneumonia patients with chronic obstructive pulmonary disease: a retrospective cohort study. BMC Pulm Med. 2018 Jan 22;18(1):12. doi: 10.1186/s12890-018-0587-7
• 9.Yang Y, Chang SS, Liu JJ. Et al. Efficacy and significance of various scores for pneumonia severity in the manegement of patients with community-acquıred pneumonia in China DIAO Ran, Chinase Medical Journal. 2012;125:639-645
• 10.Rei Fujiki, Tomotaka Kawayama, Toshihiko Ueyama, Masao Ichiki, Hisamichi Aizawa, The risk factors for mortality of community-acquired pneumonia in Japan, Journal of Infection and Chemotherapy: Official Journal of the Japan Society of Chemotherapy 2007, 13 (3): 157-65
• 11.Muhammad Irfan,Syed Fayyaz Hussain,Khubaib Mapara,Shafia Memon,Mohammed Mogri,Muniza Bana,Amna Malik,Sara Khan,Nadia A. Khan.Community Acquired Pneumonia: Risk factors associated with mortality in a tertiary care hospitalized patients. J Pak Med Assoc. Vol. 59, No. 7, July 2009.
• 12.Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Performans ve Kalite Yönergesi: Sağlık Hizmeti Yönetimi; Yoğun Bakım Hizmetleri;Basımtarihi2011.Ankara
• 13.Richards G, Levy H, Laterre PF, Feldman C, Woodward B, Bates BM, Qualy RL.CURB-65, PSI, and APACHE II to assess mortality risk in patients with severe sepsis and community acquired pneumonia in PROWESS. J IntensiveCare Med. 2011 Jan-Feb;26(1):34-40.
• 14.Aydoğdu M., Özyılmaz E.,AksoyH, Gürsel G, Eki N.,Mekanik ventilasyon ihtiyacı olan toplum kökenli pnömoni hastalarının mortalite tahmininde pnömoni ve yoğun bakım skorlarının değeri, Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2010; 58(1): 25-34.
• 15.Chalmers JD, Singanayagam A, Hill AT. C-reactive protein is an independent predictor of severity in community-acquired pneumonia. Am J Med. 2008 Mar;121(3):219-25.
• 16.Póvoa P, Almeida E, Moreira P, Fernandes A, Mealha R, Aragão A, Sabino H. C-reactive protein as an indicator of sepsis. Intensive Care Med. 1998Oct;24(10):1052-6.
• 17.Reny JL, Vuagnat A, Ract C, Benoit MO, Safar M, Fagon JY. Diagnosis and follow-up of infections in intensive care patients: value of C-reactive proteincompared with other clinical and biological variables. Crit Care Med. 2002 Mar;30(3):529-35.
• 18.Kuntjoro Harimurti et.al, C-reactive Protein Levels and Decrease of Albumin Levels in Hospitalized Elderly Patients with Community-Acquired Pneumonia, Acta Med Indones-Indones J Med Intern,Vol 39,Number 1, January-March 2007.
• 19.Hedlund JU, Hansson LO, Ortqvist AB. Hypoalbuminemia in hospitalized patients with community-acquired pneumonia. Arch Intern Med. 1995 Jul 10;155(13):1438-42.
• 20. Lee JH, Kim J, Kim K, Jo YH, Rhee J, Kim TY, Na SH, Hwang SS. Albumin and C-reactive protein have prognostic significance in patients with community-acquired pneumonia. J Crit Care. 2011 Jun;26(3):287-94.
• 21.So Yeon Lee, Seung-Ich Cha, Hyewa Sea, et al.Multimarker prognostication for hospitalized patients with community-acquıred pneumonia. İnternal Medicine 2016; 55: 887-893
• 22.Ugajin M, Yamahi K, Wamra N, et al. Blood urea nitrogen to serum albumin ratio independently predicts mortality and severity of community-acquıred pneumonia. İnternal Journal Of General Med 2012:5 583
• 23.Cunha BA, Hage JE. Community-acquired pneumonia: diagnostic vs prognostic significance of the platelet count. Chest. 2011 May;139(5):1255-1256.
• 24.Mirsaeidi M, Peyrani P, Aliberti S, Filardo G, Bordon J, Blasi F, Ramirez JA. Thrombocytopenia and thrombocytosis at time of hospitalization predict mortality in patients with community-acquired pneumonia. Chest. 2010 Feb;137(2):416-20.
• 25.Menendez R, Ferrando D, Valles JM, Martinez E, Perpina M. İnitial risk class and length of hospital stay in community-acquıred pneumonia. Eur Respir J 2001; 18:151-6
• 26.Lipman ML, Goldstein E. Serum lactic dehydrogenase predicts mortality in patients with AIDS and Pneumocystis pneumonia. West J Med. 1988 Oct;149(4):486-7.
• 27. Kolsuz M, Uçgun İ,Metintaş M, Erginel S, Harmancı E, Alataş F. Hastaneye yatarak veya yoğun bakımda tedavi görmesi gereken toplum kökenli pnömonilerde mortaliteyi etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2002,50(2);229-238.
• 28. Ong KL, Allison MA, Cheung BM, Wu BJ, Barter PJ, Rye KA. The relationship between total bilirubin levels and total mortality in older adults: the United States National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 1999-2004. PLoS One. 2014 Apr 11;9(4):e94479.
• 29.Zivin JR, Gooley T, Zager RA, Ryan MJ. Hypocalcemia: a pervasive metabolic abnormality in the critically ill. Am J Kidney Dis. 2001 Apr;37(4):689-98.
• 30.Sauter TC, Lindner G, Ahmad SS, Leichtle AB, Fiedler GM, Exadaktylos AK, Haider DG. Calcium Disorders in the Emergency Department: Independent Risk Factors for Mortality. PLoS One. 2015 Jul 14;10(7):e0132788.