Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğu olan Çocuk ve Ergenlerde Yeme ve Uyku Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 122 - 128, 31.12.2020

Öznur Bilaç , Tuğçe Canol , Canem Kavurma Yetiş Işıldar Sermin Yalın Sapmaz , Birsen Şentürk Ebru Çatuk Gülçin Uzunoğlu , İlknur Sevinc

https://doi.org/10.34087/cbusbed.823404

Cited By: 1

Öz

Giriş ve Amaç: Bu çalışmanın amacı Dikkat Eksikliği/Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanılı 11-17 yaş arası çocuk ve ergenlerin yeme tutumları ve uyku paternlerinin sağlıklı kontrollerle karşılaştırılarak incelenmesidir.
Gereç ve Yöntemler: 11-17 yaş arası 35 DEHB tanılı çocuk ve ergen ile yaş ve cinsiyet olarak eşleştirilmiş herhangi bir psikopatolojisi olmayan 11-17 yaş arası 35 sağlıklı kontrol örneklemi oluşturdu. Her iki gruba sosyodemografik veri formu, Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Formu-Şimdi ve Yaşam boyu şekli Türkçe Uyarlaması (K-SADS-PL), Yeme Tutumu Testi (YTT), Düzey-2 Uyku Bozukluğu-6-17 Yaş Arası Çocuğun Ebeveyn Formu, Düzey-2 Uyku Bozukluğu-11-17 Yaş Arası Çocuk formu uygulandı.
Bulgular: DEHB tanılı grup ve kontrol grubu arasında Düzey-2 Uyku Ölçeği Ebeveyn Formu ve YTT toplam puanlarında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,001). Ebeveynleri tarafından uyku sorunu yaşadığı belirtilen çocukların yeme tutumları açısından da korele olacak şekilde sorun yaşadığı saptandı (p=0,018). Benlik saygısı çok sorunlu olan çocuklarda uyku ölçeği ebeveyn formu puanlarının istatistiksel olarak anlamlı olarak farklılaştığı saptandı (p=0,019).
Sonuç: Çalışmamızın sonuçları uyku ve yeme sorunlarının DEHB tanılı çocuk ve ergenlerde sanıldığından yaygın olabileceğini, klinik değerlendirmelerde ayrıca göz önünde bulundurulması gerektiğini düșündürmektedir.

Anahtar Kelimeler

dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, yeme, uyku, çocuk, ergen

Kaynakça

• 1. Yorbık Ö, Mutlu C, Ergenlerde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Turkiye Klinikleri J Child Psychiatry-Special Topics, 2015, 1(1), 35-38.
• 2. Tufan AE, Yaluğ İ, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda Tıbbi Eş Tanılar, Psikiyatride Güncel Yaklașımlar-Current Approaches In Psychiatry, 2009, 1, 187-200.
• 3. Herhüner S, Herhüner A, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan Çocuk ve Ergenlerde Eşlik Eden Psikiyatrik Bozukluklar, Nöropsikiyatri Arşivi, 2012, 49, 114-118.
• 4. Kaymak Özmen S, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nda Çok Yönlü Eğitim Uygulamalarının Etkisi, Eğitim ve Bilim, 2011, 36, 161-164.
• 5. Yürümez E, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Uykunun Yaşam Kalitesi ile İlişkisinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, 2011.
• 6. Duran Ş, Fıstıkcı N, Keyvan A, Bilici M, Çalışkan M, Ayaktan Psikiyatri Hastalarında Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu: Yaygınlık ve Eştanılar, Türk Psikiyatri Dergisi, 2014, 25(2), 84-93.
• 7. Kaufman J, Birmaher B ve ark, (2016) Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Aged Children: Present and Lifetime Version (K-SADS-PL) DSM-5 November 2016 Working draft. New Haven, Yale University, Child and Adolescent Research and Education.
• 8. Ünal F, Öktem F ve ark, Okul çağı çocukları için duygulanım bozuklukları ve şizofreni görüşme çizelgesi–şimdi ve yaşam boyu şekli–DSM–5 Kasım 2016–Türkçe uyarlamasının (ÇDŞG–ŞY–DSM–5–T) geçerlik ve güvenirliği, Türk Psikiyatri Dergisi, 2019, 30, 42-50.
• 9. Garner DM, Garfinkel PE, The Eating Attitudes Test: an index of the symptoms os anorexia nervosa, Psychological Medicine, 1979, 9, 273-279.
• 10. Köroğlu, E, Aydemir, Ö, Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler; Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2000.
• 11. American Psychiatric Association (2013) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5) (Trans. Ed.: E Köroğlu); Ankara: Hekimler Publishing Union, 2013.
• 12. Özek Erkuran H, Yalın Sapmaz Ş, Herdem A, Öztürk M, Bilaç Ö, Önen Ö, Uzel Tanrıverdi B, Köroğlu E, Aydemir Ö, DSM-5 Level 2 Sleep Disorders Scale Validity and Reliability of Turkish Form (Form for Children Aged 11–17 Years and Parent Form for Children Aged 6–17 Years), Archives of Neuropsychiatry, 2018, 55, 1-5.
• 13. Brotman MA, Schmajuk M ve ark., Prevalence, Clinical Correlates, and Longitudinal Course of Severe Mood Dysregulation in Children, Biological Psychiatry, 2006, 60, 991-997.
• 14. Cho SC, Kim BN ve ark., Full syndrome and subthreshold attention-deficit/hyperactivity disorder in a Korean community sample: comorbidity and temperament findings, European Child&Adolescent Psychiatry, 2009, 18, 447-457.
• 15. Eyuboglu M, Eyuboglu D, Behavioural sleep problems in previously untreated children with attention deficit hyperactivity disorder, Psychiatry And Clinical Psychopharmacology, 2018, 28 (1), 19-24.
• 16. Owens JA, Maxim R ve ark., Parental and selfreport of sleep in children with attention-deficit/hyperactivity disorder, Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine, 2000,154(6), 549-555.
• 17. Tong L, Shi H, Li X, Associations among ADHD, abnormal eating and overweight in a non-clinical sample of Asian children, Scientific Reports –Nature, 2017, 7 (1), 2844.
• 18. Reinblatt SP, Leoutsakos JM ve ark., Association between binge eating and attention-deficit/hyperactivity disorder in two pediatric community mental health clinics, International Journal of Eating Disorders, 2015, 48(5), 505-511.
• 19. Cooper AR, Loeb KL, McGlinchey EL, Sleep and eating disorders: current research and future directions, Current Opinion in Psychology, 2020, 34, 89-94.
• 20. Tzischinsky O, Latzer Y, Sleep-wake cycles in obese children with and without binge-eating episodes. Journal of Paediatrics and Child Health, 2006,42, 688-693.
• 21. Odent M, Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and obesity: Two facets of the same disease? Medical Hypotheses, 2010, 74, 139-141.
• 22. Agranat Meged AN, Deitcher C ve ark., Childhood obesity and attention deficit hyperactivity disorder: A newly described comorbidity in obese hospitalized children, International Journal of Eating Disorders, 2005, 37, 357-359.
• 23. Işık Ü, Bağcı B, Aktepe E, Kılıç F, Pirgon Ö, Obezite Tanılı Ergenlerde Eşlik Eden Psikiyatrik Bozuklukların Araştırılması, Turkish Journal of Child and Adolescent Mental Health, 2020, 27(2), 85-90.
• 24. Fuemmeler BF, Sheng Y ve ark., Associations between attention deficit hyperactivity disorder symptoms and eating behaviors in early childhood, Pediatric Obesity, 2020, 15, e12631. 25. Lunsford-Avery JR, Krystal AD, Kollins SH, Sleep disturbances in adolescents with ADHD: a systematic review and framework for future research, Clinical Psychology Review, 2016, 50, 159-174.